OVER WATER – 72: DE RECHTSSTAAT IN VERVAL/ MICROBE DIE IJZERVERBINDINGEN AFBREEKT

 

| 31-12-2016 | 10.30 uur |


 


OVER WATER – 72 

 

De rechtsstaat in verval
De afgelopen maanden heb ik het boek: “De rechtsstaat in verval”, met als subtitel: “Over de lange mars door de instituties”, gelezen. Het boek, geschreven door Sybe Schaap een oud dijkgraaf, heeft op mij veel indruk gemaakt. Ik onderschrijf, op basis van eigen waarneming, zijn analyse en conclusie dat de rechtstaat in verval is en dat hét symptoom daarvan de opkomst is van het populisme en populistische leiders. Rancune, onbehagen en cynisme sluipen in het politiek systeem zonder een bijdrage te leveren aan oplossingen. Zondebokken worden in het populistische gedachtegoed gecreëerd en gedemoniseerd. Maar wat mij nog het meest raakte was het verval van het begrip ‘waarheid’.

Enkele citaten uit het boek ter illustratie:

  • “We leven in een post factual democracy. Beleid, feiten en argumenten zijn onbetekenende dingetjes geworden. Het enige dat echt telt is dat iets eenvoudig aan de media en het publiek is te verkopen”. (Peter Köppl)
  • “Dit is een ‘ongemak’ waar de integere politicus mee tobt: hoe om te gaan met de feitenvrijheid van de publieke oordeelsvorming?”
  • “Feiten lijken onderhandelbaar geworden. Welke feiten voor waar worden aangenomen lijkt bepaald te worden door de groep waartoe men zich zelve toerekent en de opgewekte emotie.”

Eerder schreef ik over het verval van het begrip ‘waarheidbeleving’ in de politiek in het artikel over liegende/dromende politici.

Edmund Burke

Het tweede wat mij trof was het feit dat reeds Edmund Burke (1729-1797) waarschuwde voor een ver doorgevoerde democratisering. Hij vreesde een te grote nadruk op het eigen belang, wat een evenwichtige belangenafweging in de weg zou staan. Burke waarschuwde tegen een democratische overgang van het gezag naar een beweeglijke commerciële klasse, waarvan Trump in mijn ogen een vertegenwoordiger is. Tegen de verleiding van een samenleving gebaseerd op contract, bood hij het perspectief van een op vertrouwen gestoelde samenleving – ‘een verbondenheid, niet alleen van hen die thans leven, maar ook tussen hen die leven, die gestorven zijn en die nog geboren worden’. Burke meende dat de opkomende democratie het besef van een generaties overspannende menselijke verbondenheid zou elimineren. Ook Nietzsche (1844-1900) waarschuwde voor een doorgeschoten democratisering voor de menselijke verhoudingen. ‘Men leeft voor vandaag… men leeft uitermate onverantwoordelijk.’. De waarheid is volgens Burke het volgende slachtoffer. Feiten maken plaats voor ideologisch bedrog en platvloerse leugens. De realiteit verdwijnt achter een maskerade van schijn en propaganda. Algemeen geldende ‘wetten’ die bepalend lijken voor het gedrag van mensen zijn:

  • zo min mogelijk geven en zo veel mogelijk nemen
  • zo min mogelijk risico en zo veel mogelijk voordeel
  • zo min mogelijk verantwoordelijkheid en zo veel mogelijk hoogachting
  • zo min mogelijk afhankelijk zijn van anderen en zo veel mogelijk anderen van jouw afhankelijk maken.

Zij passen in de historisch ontstane socio-biologische natuur van de individuele mens en van menselijke groepen. De vooruitgang van de mensheid is volgens Burke in belangrijke mate een zoeken geweest naar middelen ter inperking en regulering van deze ‘wetten’: de moraal, het recht, de religie, de pers, de openbaarheid, de publieke opinie, de ideeën van het humanisme enzovoort.

Het boek van de oud dijkgraaf Sybe Schaap is het lezen meer dan waard als je op zoek bent naar een verklaring van wat er om je heen in de politiek en in de samenleving gebeurt. Het vergt wel enig doorzettingsvermogen om door de soms taaie teksten heen te komen.

twentekanaal

Twentekanaal

Toekomst muziek?
Onderzoekers van de Radboud Universiteit en het Max Planck Instituut voor Mariene Microbiologie hebben in het Twentekanaal een microbe ontdekt die met behulp van methaan ijzerverbindingen afbreekt. Dit kan op termijn mogelijkheden bieden in de waterzuivering, bijvoorbeeld voor het gebruik van een bioreactor. De balans tussen methaan afbrekende en methaan producerende processen beïnvloedt de wereldwijde uitstoot van het sterke broeikasgas in de atmosfeer. De nu ontdekte microbe blijkt met behulp van methaan ijzerverbindingen af te breken, zodat afbraakproducten beschikbaar komen voor andere bacteriën. Dat kan van grote invloed zijn op de cycli van ijzer en methaan in de bodem en sedimenten, en daarmee op de kwaliteit van de natuur. Het nu gevonden metabolisme van de microbe kan een nieuw licht werpen op de aloude discussies over de rol die ijzerproducerende processen op de vroege aarde hebben gehad. De onderzoekers vermoeden dat de microbe mogelijk miljarden jaren geleden al een belangrijke rol vervuld heeft. Ze kon vermoedelijk 4 tot 2,5 miljard jaar geleden goed groeien in de zuurstofloze, maar methaanrijke atmosfeer van de ijzerhoudende oceanen. 

Louis van der Kallen  

 


OVER WATER -71: PLANKTOTHRIX RUBESCENS

 

| 24-12-2016 | 10.30 uur |


 


OVER WATER – 71

 

21 december
Vandaag een letter of commitment getekend, waarin ik namens het waterschap Brabantse Delta verklaar dat wij samen met de andere partners gaan samenwerken aan een Vitaal Leisure Landschap in de regio Hart van Brabant. Het plan 2017-2020 en het werkplan 2017-2020 van het Vitaal Leisure Landschap bevatten voor het waterschap tal van onderwerpen, die een bijdrage leveren aan de kerntaken van het waterschap, zoals het realiseren van EVZ’s, beekherstel, waterberging en het robuuster maken van het watersysteem. Ook onderwerpen zoals het zorgen voor een klimaat bestendig water- en natuursysteem, uitgewerkt in de projecten: natuurnetwerk hart van Brabant, omgaan met klimaatverandering en de Zuiderwaterlinie, kunnen een stevige bijdrage leveren aan onze waterdoelen.

Bestuurlijk overleg over de plannen met de A58. Voorbij kwamen: de aansluiting Best, het knooppunt Annabosch, het knooppunt de Baars, de inpassing Oirschot, de beekpassages en de Anneville eik.   

de-kuil-0222 december
Onder weg naar De waterzuivering Nieuwveer ben ik gaan kijken bij de De Kuil in Prinsenbeek, waar een vrij zeldzame algensoort voor een paarse verkleuring van het water zorgt. Dit verschijnsel staat bekend als ‘Bourgondisch Bloed’. De voorkomende algensoort, Planktothrix rubescens genaamd, veroorzaakt een paarse tot rode kleur van het water. Het verschijnsel ‘Bourgondisch Bloed’ dankt die naam aan de slag bij Murten (Zwitserland) in 1476. Daar werd het leger van Karel de Stoute, de hertog van Bourgondië, door de Zwitsers verslagen. De vele gesneuvelde soldaten werden in het meer van Murten gegooid en hun bloed kleurde destijds het water rood. De algensoort in De Kuil groeit in de diepere waterlagen en is nu ook aan de oppervlakte zichtbaar nadat de verschillende waterlagen van de zwemplas zich hebben vermengd door de najaarsafkoeling en de wind. de-kuil-01In tegenstelling tot veel andere algen groeit deze soort goed in relatief schoon en helder water. Zo leren we iedere dag. In dit geval dat ook in de winter en in schoon water algen een probleem kunnen opleveren voor mens en dier. Helaas voor mij, maar goed voor de natuur,  was de verkleuring al minder zichtbaar. In de morgen een presentatie over het waterschap gegeven aan de bezoekende Probusgroep Het Markiezaat uit Bergen op Zoom. Het was leuk stad/streekgenoten uitleg te mogen geven over het waterschap. Daarna was de eindejaarsbijeenkomst van het waterschap en heb ik met veel medewerkers gesproken. 

Louis van der Kallen  

 


OVER WATER – 70

 

| 17-12-2016 | 08.45 uur |


 


OVER WATER – 70 

 

12 december
Bestuurlijk kwartet werkeenheid doelmatig waterbeheer Hart van Brabant met als agendapunten onder andere: het jaarplan 2017 en de evaluatie van de samenwerking. Extra mooi voor mij is het compliment van de gemeentelijke vertegenwoordigers (zowel ambtelijk als bestuurlijk) naar het waterschap dat de aanbesteding van het maaien van bermen (formeel maakt dit geen deel uit van het bestuursakkoord) zowel in geld als in kwaliteit voordeel opleverde voor alle deelnemers. Men was vooral positief over de directievoering die overgenomen was door het waterschap. Een fijn staaltje van samenwerken en taken verdelen die voor alle partijen voordelen blijkt te geven. Langzaam gegroeid vertrouwen in elkaars kwaliteiten heeft dit mogelijk gemaakt. Ik sprak het vertrouwen uit dat ook op het taakveld baggeren samenwerking tot besparingen zal gaan leiden en mogelijk ook tot een betere kwaliteit. Kennis delen en gebruik maken van elkaars ervaringen biedt veel voordelen. Die kansen mogen bestuurders niet laten liggen. 

13 december 
keeenesluis-02Dagelijks Bestuursvergadering (DB) met als agendapunten onder andere: EVZ projectplan Leijloop, het uitvoeringskrediet Ossendrechtse en Woensdrechtse Kil, Een uitvoeringskrediet voor EVZ’s en beekherstel Tilburg. Ik ben zeker trots op dit voorstel omdat in één keer maar vijf projecten worden opgepakt, te weten: EVZ/beekherstel Oude Leij, EVZ Hultensche Leij, EVZ Groote Leij, EVZ/beekherstel Reeshofweide/Lange Rekke en beekherstel Koolhoven. Totaal meer dan vijf kilometer met het vispasseerbaar maken van een aantal stuwen. Dat allemaal in de bovenlopen van de Donge. In feite een megaproject waarvan de gemeente Tilburg de trekker wordt, hetgeen bij dit soort projecten zelden het geval is. Andere agendapunten waren onder andere: een uitvoeringskrediet voor watersysteemanalyses in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW), het handhavingsprogramma 2017, een uitvoeringskrediet wachtsteigers Benedensas, de verantwoording archiefbeheer 2015/2016, een uitvoeringskrediet voor een eerste beoordeling primaire keringen (4e ronde), en de verplaatsing compostfilter persstation Roosendaal. 
In de middag een overleg met Jan Akkermans en Ineke Peeters van de Stichting Beleef De Keenesluis.

14 december
In de morgen de stuurgroep dijkversterking Geertruidenberg en Amertak  met als belangrijkste agendapunt het advies aan het Dagelijks Bestuur over de Nota kansrijke alternatieven. Na bespreking was er een unaniem positief advies aan het DB.

2016-12-14-12-51-44In de middag het provinciale symposium “Samen hart voor de zaak” in het PSV stadion over de aanpak van leegstand in de winkelgebieden/binnensteden, met als inspirerend spreker Harry te Riele van Transitiefocus. Het imago van Eindhoven is opgebouwd rond technologie, kennis en design. Dat imago is opgebouwd na een duidelijke keuze voor deze thema’s en de introductie hiervan in al het beleid dat de gemeente gestalte is gaan geven. Het effect was dat het gewenste imago ook werkelijk ingang vond. Helder kiezen bleek te leiden tot gekozen worden. Wat kiest een gemeente? Wat bleek: niemand kiest voor ouderen als doelgroep, terwijl die doelgroep steeds groter wordt en gemiddeld redelijk kapitaalkrachtig is. Lekker ontspannen in Bergen op Zoom als motto? Mij viel ook op een aanpak gebaseerd op het vrijmarkt idee. Eén leegstandsbeheerder die iedere ruimte omtovert in een soort van vrijmarkt, inclusief zachte horeca. Welke gemeente durft dat aan?

15 december
Het Regionaal Ruimtelijk Overleg ( RRO) Midden-Brabant in het KVL te Oisterwijk met als agendapunten onder andere: de regionale agenda wonen, de regionale agenda werken en de ruimtelijke strategie. Voor het waterschap waren van belang: de mestdialoog, de omgevingswet en omgevingsvisie, de versnellingsagenda, het vitaal leisure landschap, het B5 bod natuurontwikkeling en de PAS. Nadrukkelijk heb ik het achterblijven van de PAS doelstellingen onder de aandacht van gedeputeerde Erik van Merrienboer gebracht en de mogelijke gevolgen daarvan voor de plannen van de gemeente Waalwijk. Het kan immers niet zo zijn dat belangrijke economische ontwikkelingen, die van belang zijn voor de arbeidsmarkt, geblokkeerd zouden kunnen worden omdat de realisering van de PAS doelstellingen achterblijven. Met name de aanpak in het Natura 2000 gebied Westelijke Langstraat vergt alle inzet. Maar ook de aanpak elders kan hierbij helpen.

In de avond ben ik geweest naar de informatieavond van het dijkverbeteringproject Geertruidenberg/Amertak.

16 december
Bestuurlijk overleg met wethouder Gerard Bruijniks van de gemeente Loon op Zand.  Agendapunten waren onder andere: het buurtwaterfonds, de handreiking kinderboerderijen en klimaatbestendig waterbeheer, de keuzewijzer stadswateren, de samenwerking in het watersysteem en de waterketen, de ontwikkelingen rond het Witte Kasteel, de wateroverlast bij Kaatsheuvel West en de Bevrijdingsweg, de overdracht van de vijver Amerikastraat Kaatsheuvel en het gemaal Molenbeek, alsmede de nieuwe plannen van de Efteling.

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 69

 

| 10-12-2016 | 09.00 uur |


 


OVER WATER – 69 

 

bordje-einsteinAls waterschapsbestuurder  kijk ik met respect naar hoe het waterschap Peel en Maasvallei heeft nagedacht en actie gaat ondernemen na de wateroverlast in hun gebied in de afgelopen zomer. In een paar maanden tijd hebben ze een actieplan opgesteld om in de toekomst beter voorbereid te zijn op hoge neerslaghoeveelheden in korte tijd. “Code oranje” met als subtitel: “omgaan met klimaatverandering” is, wat mij betreft, een gedegen antwoord op de gebeurtenissen. Met de wetenschap dat wateroverlast nooit helemaal is uit te sluiten, is een gedegen plan gemaakt. Ze beseffen ook dat die aanpak de mogelijkheden en bevoegdheden van een waterschap ver overschrijden. Een gezamenlijke aanpak met gemeenten, bedrijven, boeren, natuurorganisaties, de provincie en particulieren is geboden. Waterschap Peel en Maasvallei gaat aan de slag. Mijn complimenten.

Soms ben ik, als raadslid, stik jaloers. Dit keer op wat er gebeurt in de gemeente Tilburg en wel op hoe die gemeente een “klimaatadaptieve herinrichting Kruidenbuurt (fase 2)” aanpak heeft ontworpen. Helaas is het niet op de website van de gemeente Tilburg te vinden. Ook daar valt dus nog het nodige te verbeteren. Dat laat onverlet dat Buro Bergh een schitterend en vooruitstrevend ontwerp heeft gemaakt voor de herinrichting van de Kruidenbuurt waarbij de facetten van een klimaatadaptieve aanpak, zoals omgang met water en hittestress, vrijwel volledig aan bod komen. Dit is wijkklaar maken voor de toekomst.

In de visie en het plan voor de kruidenbuurt zijn doelstellingen verwoord en uitgewerkt:

  • verminderen kwetsbaarheid voor hitte, wateroverlast en droogte
  • behouden en versterken stedenbouwkundige structuur
  • contact houden met het oude landschap
  • vergroten waarde van het groen
  • vergroten sociale contacten.

Wat mij betreft een voorbeeld om na te streven.

6 december
In de morgen een overleg met de twee collega’s, die ook een gebiedsportefeuille hebben. Samen met de ondersteunde beleidsambtenaren hebben we gesproken over de inhoud in 2017 van de bestuurlijke overleggen met de waterwethouders van de inliggende gemeenten. 

In de middag een overleg ter voorbereiding van de informatieavond op 15 december van het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak.

Daarna een portefeuillehouderoverleg ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg met de gemeente Loon op Zand.

Aan het slot van de middag een overleg met de DB collega’s ter voorbereiding van de vergadering van het algemeen bestuur van 7 december.

7 december
De Algemeen Bestuursvergadering (AB) met een stevige discussie over een aanvraag uitvoeringskrediet cofinanciering POP 3 Water. Hoewel ik bij dit stuk niet de portefeuillehouder was, vond ik het toch nodig om als DB lid er op een bepaald moment een bijdrage aan te leveren, omdat het bestedingsdoel van de POP 3 subsidie de realisering is van 5 kilometer beekherstel, een stuk EVZ en 5 vispassages in het gebied Tilburg West waarvoor ik wel verantwoordelijk ben. Met name de opmerking van de VVD dat besteding een “blackbox” was prikkelde mij, omdat de realisering van dit soort zaken een onderdeel is van het waterbeheersplan dat door het AB met steun van de VVD is vastgesteld. Het DB en ik doen dus wat ons is opgedragen. Een element in de discussie was dat subsidieregelingen als POP 3 ingewikkeld zijn en vereenvoudiging behoeven. Die opvatting heb ik ook, maar dat laat onverlet dat als ik een goed herinrichtingsplan, zoals het onderhavige, kan realiseren met circa 75 % subsidie, ik dit niet laat lopen. Zeker niet als een gemeente als Tilburg alle zeilen bijzet om samen met ons waterschap dit soort zaken tijdig te realiseren zodat ook wij trachten de waterdoelen, die veelal door de hogere overheden zijn geformuleerd, zoals de KRW, kunnen halen. Voor mij is de discussie wel een opdracht om niet alleen de plannen in Tilburg West te realiseren, maar ook de discussie aan te gaan met subsidieverstrekkers over de complexiteit van de subsidieregelingen. 

8 december
crownVandaag het regionaal overleg Hart van Brabant Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting in het Crown Business Center te Rijen. Van binnen en van buiten, voor een modern gebouw, best mooi. Binnen zijn op de muren veel inspirerende teksten van de groten der aarde te lezen. Voor mij was de meest toepasselijke: “The important thing is not to stop questioning” van Albert Einstein

Mijn bijdrage betrof de voor het waterschap belangrijke punten als:

  • de stand van zaken PAS
  • de stand van zaken Natuurnetwerk Hart van Brabant
  • de verduurzaming woningvoorraad, (aandacht voor waterberging, groene daken en hittestress)
  • de kwaliteitsafspraken verbetering Landschap
  • het provinciaal Milieu en waterplan.

9 december
Een klankbordgroep bij de Unie van waterschappen over inbreng van de Unie bij de komende verkiezingen en formatie. Kernpunt is de totstandkoming van een gezamenlijke investeringsagenda (binnen het fysieke domein) van rijk, waterschappen, gemeenten en provincies. Samen met de VNG en IPO is gekeken welke inbreng geleverd zal worden aan de onderhandelende partijen. Kernthema’s zijn: klimaatadaptatie (wateroverlast, hittestress), energietransitie, circulaire economie, waterveiligheid, waterkwaliteit, binnenlandse zaken (kosten verkiezingen) en overkoepelend (belastingen). De benadering om bij de aanpak van klimaatadaptatie ook te kijken naar de bouwregelgeving beviel mij zeer. De gezamenlijke investeringsagenda zou medio februari klaar moeten zijn.

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 68

 

| 03-12-2016 | 20.30 uur |


 


OVER WATER – 68 

 

Deze keer heb ik gelezen: “Samen werken aan een veilige en mooi Maas, het klimaat verandert” en “Samen werken aan een veilige en mooi Maas, regionaal voorstel Maas 2016”. Twee stukken die het lezen waard zijn. Het betreft de omschrijving van zes zogenoemde koploperprojecten tussen Eijsden en Geertruidenberg. De stukken zijn voor iedere bestuurder van gemeenten langs een rivier het lezen waard omdat ze prachtig laten zien hoe rivierverruiming, dijkversterking en gebiedsontwikkelingen gecombineerd kunnen worden en uitgevoerd met veel extra geld uit Haagse potjes.

28 november
Bestuurlijk overleg met wethouder Jan-Willem Stoop van de gemeente Drimmelen.  Agendapunten waren onder andere: het buurtwaterfonds, de handreiking kinderboerderijen en klimaatbestendig waterbeheer, de keuzewijzer stadswateren, de samenwerking in het watersysteem en de waterketen, de verbetering van de regionale waterkeringen met bijzondere aandacht voor het tracé rond de haven van Terheijden en de aanpak van de wateroverlast in het bemalingsgebied Zonzeel middels een gezamenlijke aanleg van een EVZ (ecologische verbindingszone).

29 november
groen-beursEen gezamenlijke evaluatiebijeenkomst/versnellingsatelier van DB, directieteam en een aantal betrokken medewerkers over de participatie in projecten waarbij het waterschap betrokken is. Er valt nog veel te verbeteren. Geleerd heb ik ook. Niet altijd is participatie kansrijk. Projecten moeten wel voor de deelnemers overzichtelijk zijn. Daarna DB vergadering met als agendapunten onder andere: sturen op hoofdlijnen, voortgangsrapportage waterstaatskundige toestand, het projectplan Roode Vaart, de samenwerkingsovereenkomst met de vereniging “Markdal, duurzaam & vitaal”, de nota reikwijdte en detailniveau van de dijksversterking Geertruidenberg en Amertak. 

In de middag een bezoek gebracht aan de beurs “Future Green City” in Den Bosch met een mooi lezingenaanbod. Stands die mij opvielen waren: van www.roofupdate.nl (veel voorbeelden van groene, energie en waterdaken), www.duragreen.nl (met o.a. voorbeelden geluidsschermen vergroenen) en www.hydrorock.com (over het voorkomen van wateroverlast en verdroging met ecologisch verantwoorde oplossingen). Maar zeker de stand van de Nationale Bomenbank.
oude-eikHet bezoek aan de stand en de website gaven mij het gevoel dat de conclusie van Rijkswaterstaat dat de monumentale zomereik in de middenberm van de A58 bij Ulvenhout omgehakt zou moeten worden vanwege de toekomstige verbreding van de snelweg, wel makkelijk genomen lijkt. Volgens Rijkswaterstaat is de 140 jaar oude eik boven en onder de grond onderzocht op conditie, stabiliteit en breukgevoeligheid. Uit dat onderzoek bleek dat de eik het uitgraven en verplaatsen niet zou overleven. Als ik kijk naar de verplaatsing van twee linden bij de A2 verbreding bij Den Bosch (150 tot 200 jaar oud met een totaal gewicht van kluit, bomen en kluitverpakking van ongeveer 200 ton), dan denk ik onze ‘Anneville’ verdient een reddingspoging!

30 november
In de morgen een ontbijtbijeenkomst in de Blokstallen te Bergen op Zoom, georganiseerd door de stichting in oprichting Timelaps die in het jaar 2019 het denken over de toekomst van de regio met tal van bijeenkomsten centraal wil stellen. Het is altijd goed over de (verre) toekomst na te denken. Als waterschap doen wij dat op zaken als waterveiligheid, zeker waar we nu al aan het werk zijn om tegen 2050 te kunnen voldoen aan de uitdagingen waar we dan voor gesteld worden. Aan mijn ontbijttafel was het voor de disgenoten wel moeilijk om het droomniveau te ontstijgen. Hierbij moest ik mijzelf ook de vraag stellen: wat is nu een droom en kan dan werkelijkheid zijn? Wat waren de gedachten over de toekomst in 1980 en hoe is de werkelijkheid nu? Voor mij is het uitgangspunt in dit soort discussies toch altijd: hoe kunnen we de maatschappij een zetje in de goede richting geven (groener, waterbewuster, beperken van hittestress en wateroverlast) en wat kan mijn bijdrage hier aan zijn en wat is de rol van een functionele democratie als het waterschap hierbij?

1 december
Een middag STOWA in de Mariënhof te Amersfoort. De STOWA bestaat 45 jaar en dat is een reden om eens goed te laten zien wat zij aan kennisontwikkeling voor de waterschappen doen. Dat gebeurde in de prachtige ambiance van de Mariënhof een gebouw dat de geschiedenis ademt. Er waren presentaties/discussies over: de aanpak van nieuwe stoffen, energie- en grondstoffenterugwinningen en over wateroverlast. Wat mij het meeste trof was de discussie over ‘nieuwe stoffen’ die pas recent de aandacht krijgen die ze verdienen. Ik schreef er vaker over o.a. over bijvoorbeeld dat medicijnresten in onze zuiveringen  bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van resistente bacteriën. Het verbaast mij dat men zich keer op keer laat verleiden tot discussies over normeringen. Alsof we voor de ruim 100.000 verschillende stoffen die nu al in het afvalwater voorkomen normen kunnen stellen en die dan ook stuk voor stuk tegen redelijke kosten kunnen meten en reduceren. Met oxidatie en actieve koolabsorptie kunnen voor sommige van de nu gemeten stoffen soms bemoedigende resultaten worden behaald. Maar is dat genoeg? In mijn beleving zijn het grotendeels zinloze discussies tussen bestuurders en politici die zelden kaas hebben gegeten van de aard en mogelijke effecten van die meer dan 100.000 stoffen die we nu al in afvalwater detecteren. Voor mij is het helder: uitgangspunt zou de nul norm moeten zijn. En het rare is die is haalbaar! In 2004 werd door het waterschap Rijn en IJssel te Varsseveld een zuivering uitgerust met membraantechnologie om van de Boven Slinge weer een gezond water te maken. Dat lukte deels door deze super zuivering. Helaas bouwde het waterschap deze zuivering weer om tot een conventionele zuivering met nabezinktanks. Bij het gebruik van membraantechnologie kan men echt alle stoffen uit het water halen tot de nul norm. Die technologie heeft zich de afgelopen jaren enorm ontwikkeld en is mede daardoor steeds goedkoper geworden en kan nog verder ontwikkeld worden. De winst voor de ecologie en de volksgezondheid is potentieel groot. Maar deels niet in geld te berekenen. Ik zou graag zien dat de STOWA en de waterschappen deze ‘ideale’ oplossing voor alle verontreinigingen samen met de membraanindustrie verder zouden ontwikkelen. Aan het einde van de middag was er een inspirerende presentatie van Anjo Travaille van Bovenkamers over gedragsbeïnvloeding.

In de avond heb ik de fractievergadering van Ons Water/ West-Brabant Waterbreed bijgewoond ter voorbereiding van het AB van 7 december.

2 december
Vandaag de Unie commissie waterkeringen ten stadhuize van Dordrecht met als agendapunten onder andere: de procesbegeleiding beoordeling waterkeringen, de visie op de regionale keringen, de basiseisen zorgplicht waterkeringen, het landelijk draaiboek beoordeling primaire waterkeringen en een communicatieplan. Daarna was er een thema sessie waarbij ik koos voor een discussie over het plan Spaargaren. We publiceerden daar eerder over.

Het verbaast mij keer op keer dat men net doet of het plan van sluizen in de Nieuwe Waterweg iets nieuws is. Reeds in de jaren zestig werd er al geschreven over het stoppen van het zoetwaterlek (800 kubieke meters per seconde) in de Nieuwe Waterweg. Ik verwijs dan graag naar: “De waterhuishouding van Nederland” (een nota samengesteld door Rijkswaterstaat, uitgegeven door de Staatsuitgeverij in 1968) en naar: “De toekomstige drinkwatervoorziening van Nederland” (een rapport van de centrale commissie voor de drinkwatervoorziening 1965, uitgeven door de Staatsuitgeverij in 1967). Er is, zo blijkt, vaker niets nieuws onder de zon. Helaas wordt er veel gepraat in dit land en te zelden iets uitgevoerd. Doorschuiven is een politieke kwaal van alle tijden, waarna een nieuwe lading gekozenen zonder kennis van de geschiedenis weer ‘mooie’ verhalen vertellen zonder zich te verdiepen in onze geschiedenis of de onderwerpen waarover gepraat of besloten wordt. En zij zich daarna afvragen waarom de bevolking geen vertrouwen meer in hen heeft. 

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 67

 

| 26-11-2016 | 00.05 uur |


 


OVER WATER – 67 

 

Op de inspiratiedag innovatie van de Unie van vorige week kreeg ik het boekje “Waterinnovaties in Nederland” uitgereikt met tal van voorbeelden van vernieuwingen in het hoe om te gaan met water, ingedeeld in thema’s als: water en voedsel, waterveiligheid, water en energie, waterkwantiteit, de waterketen, waterkwaliteit, watergorvernance, ecologie, stedelijk water, water en ICT en maritiem. Het boekje is zeker het lezen waard en kan een inspiratiebron zijn bij het komen tot vernieuwingen in het werken met water. De voorbeelden zijn ook te vinden op www.waterwindow.nl

21 november
keenesluis-01In mijn hoedanigheid als portefeuillehouder cultuurhistorie heb ik een bezoek gebracht aan de Keenesluis, waar Ineke Peters-van de Weijgaert door gedeputeerde Henri Swinkels de gouden duim kreeg uitgereikt voor haar inspanningen de Keenesluis in zijn glorie te herstellen. We werden in een keet in de achtertuin van Ineke vergast op Keenethee en Keenekoek, streekproducten om de aandacht te vestigen op het belang van de restauratie van de Keenesluis. Ineke hield een gloedvolle presentatie en leidde het gezelschap daarna naar de naast haar woning gelegen Keenesluis. Het waterschap Brabantse Delta is eigenaar van de Keenesluis en is bereid een basis restauratie uit te voeren. De Stichting Beleef de Keenesluis wil echter meer en daarvoor is veel geld nodig en is men op zoek naar middelen. keeenesluis-02Helder is dat de basis restauratie ter conservering van de Keenesluis voor het waterschap al een hele opgave is, die buiten de kerntaken van het waterschap valt. Voor het ‘meer’ wordt dan ook gekeken naar andere bronnen, zoals de gemeente (de Keenesluis is een gemeentelijk monument) en de provincie en anderen. Stichting Beleef de Keenesluis is dan ook op zoek naar sponsors en ondersteuners. Kijk eens op hun website en/of like hen op facebook. Tijdens het bezoek heb ik ook kennisgemaakt met Gerhard Mark van der Waal van de stichting Water Heritage, een stichting die zich sterk maakt voor historische waterobjecten, zoals de Keenesluis.

22 november
Een portefeuillehoudersoverleg over onder andere de dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg met de wethouders van de betrokken gemeenten.

23 november
Overdag heb ik bijna 5 uur geluisterd naar het “wetgevingsoverleg water” van 14 november 2016 tussen leden van de 2e Kamer en de minister. Voor onze regio zijn vooral van belang wat gezegd is tussen de tijdspanne 3.18 uur en 3.43 uur. Ik beveel het regionale bestuurders van harte aan dit deel van het overleg te beluisteren. Kort en goed komt het er op neer dat er ten aanzien van het Volkerak-Zoommeer wel procesafspraken kunnen worden gemaakt, maar nog geen uitvoeringsplannen. Het verzilten van het Volkerak-Zoommeer valt bij de acties in het kader van de KRW, volgens de minister, uit de planning omdat de maatregel “niet kosteneffectief is”. Ook spelen mee de hoge kosten en het tekort aan (regionale) financiering. Realisatie voor 2027 wordt daarmee onwaarschijnlijk. Er werden over de Grevelingen, noch over het Volkerak-Zoommeer moties ingediend. De gereserveerde 30 miljoen blijven wel beschikbaar. De aanwezige 2e Kamerleden deelden de conclusie van de minister dat het financiële gat voor beide watersystemen te groot is om nu al tot de planvoorbereiding voor de realisering over te gaan. 

In de avond een themabijeenkomst van het AB over klimaatadaptatie met onder andere een presentatie van de aanpak van de Dommel door een medewerker van de Dommel en een toelichting van een medewerkster van de gemeente Tilburg over klimaatadaptatie. Hoofdonderwerpen waren de samenwerking in de waterketen tussen gemeenten en het waterschap, de ruimtelijke adaptatie en de zoetwaterbeschikbaarheid.

24 november
Een portefeuillehoudersoverleg ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg met de gemeente Drimmelen

tu-delft-01In de middag een lezingenmiddag bezocht bij de TU Delft, faculteit Bouwkunde over “Integral and Adaptive Planning of Deltas.” Bij het betreden van het monumentale gebouw valt gelijk de
gastvrije uitstraling op. Het gehele gebouw is vrij toegankelijk. Ik was te vroeg en heb dan ook de gelegenheid te baat genomen het gebouw te verkennen en een college deels bij te wonen. Een verademing als je dit vergelijkt met de gebouwen waar de gemiddelde overheid in gehuisvest is. Soms lijkt het dan of Fort Knox betreed wordt en of je alle goud en overheidsgeheimen wilt stelen. De lezingen gingen niet over de Nederlandse delta, maar over delta’s in Vietnam, Indonesië en Bangladesh/India. tu-delft-02Op mij maakte de lezing van Leon Hermans de meeste indruk, omdat deze liet zien dat een adaptieve aanpak vooral een ontwikkelingsaanpak zou moeten zijn. De aanpak van delta’s in West-Europa is vooral een conserverende, terwijl kenmerkend voor een delta juist de dynamiek is van zowel de natuur als de menselijke invloed daarop. Voor meer informatie over dit onderwerp verwees hij naar: https://strategic-delta-planning.unesco-ihe.org/

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 66: INSPIRATIEDAG 2016

 

| 19-11-2016 | 02.30 uur |


 


OVER WATER – 66 

 

14 november
In de avond de bijeenkomst van de werkgroep bestuurlijke vernieuwing. Hier werd de opstelling besproken van een voorstel tot besluitvorming door het Algemeen Bestuur.

15 november
In de morgen de vergadering van het Dagelijks Bestuur met als agendapunten onder andere: een uitvoeringskrediet cofinanciering POP3 water, het project “sloten, oevers en dijken op orde, de aanpak stedelijk gebied”, de bijdrage aan het buurtwaterfonds, een STIKA gebiedscontract, de managementletter 2016-4, onvoorziene uitgaven project oneigenlijk grondgebruik, het projectplan EVZ Kraggeloop, de uitvoering Dijkversterking Geertruidenberg/Amertak, het bidboek natuur van de B5 en actuele beleidsontwikkelingen waterkwaliteit. 

In de middag een portefeuillehoudersoverleg over de ontwikkelingen in Drimmelen ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg met die gemeente. 

ontvangende-water-overstort-van-oerslaanIn de avond de opening van de waterberging Slotbosse Toren. In mijn verhaal ben ik ingegaan op de goede samenwerking met de gemeente Oosterhout en op wat nog zou moeten gebeuren zoals sanering/oplossing gevolgen van de overstort aan de Burgemeester van Oerslaan. 

16 november
In de avond de informatieavond EVZ Rillaersbaan in Riel

17 november
De inspiratiedag Innovatie  van de Unie bezocht, waar ik o.a. deelnam aan de workshop “de mens centraal”. Hier werd het ‘omdenken‘ geleerd. Weg van het “ja, maar….”. Veel humor en inspiratie. Geleid door een spreker afkomstig uit “de niet zo verenigde staten van Amerika”.
sloopWat ik zelf leuk vond was een stand in de hal waar uitleg werd gegeven over een project met als doel het hergebruik van thermoharde composieten, zoals oude polyesterbootjes of buizen. Als ontwikkelaar en toepassingstechnicus van de thermohardende grondstof (polyesterharsen), is het geweldig om te zien dat aan het einde van de levenscyclus van een product gezocht wordt naar hergebruik. 

Daarna de uitreiking van de water innovatieprijzen 2016 te Amersfoort. Nu gun ik iedereen een feestje en een prijs, maar dan wil ik wel het gevoel hebben dat er werkelijk iets bijzonders is gebeurd dat een feestje en een prijs rechtvaardigt. Ik benader al jaren het zogenaamde innovatieve imago van de waterschappen met de nodige argwaan. Want bij overheden kom ik zelden iets innovatiefs tegen. Naar mijn opvatting komt dat omdat bij ambtenaren, bestuurders en politici er een overmaat aan risico aversie aanwezig is. Er zal maar iets fout gaan of niet het gewenste resultaat geven, dan zijn de mogelijke commentaren van de oppositie dodelijk en dat moet immers voorkomen worden! Ik heb mijn beroepsmatige leven (40 jaar) doorgebracht op research- en ontwikkelingsafdelingen van een zaadkwekerij en een kunstharsfabriek. Daar leerde ik dat zonder het betreden van onbetreden paden er geen echte vernieuwing aan de orde zullen zijn. In de praktijk van mijn beroepsmatige leven was het vooral de vrije research die gewenste patenten en innovaties bracht. De doelresearch bracht wel vernieuwingen in de zin van doorontwikkelingen van bestaande producten, of de introductie van technieken van anderen brachten wel efficiëntie verbeteringen, maar dat werden geen innovaties genoemd. En deze waren ook nooit patenteerbaar. Als uitvinder van een bepaald gepatenteerde product/productiemethode (United States Patent nr. 4255464) matig ik mij aan enige kennis te bezitten van het herkennen van innovaties en innovatieve werkwijzen.

Ook nu was er net als vorig jaar het nodige borstgeklop over hoe innovatief de Nederlandse watersector wel zou zijn. Naar mijn opvatting is de vrijwel mondiale erkenning van ons hoge kennisniveau meer te danken aan het goede werk dat Nederlandse waterdeskundigen door de eeuwen heen hebben verricht, dan aan de huidige beperkte toevoeging aan die kennis.

Ik ben er van overtuigd dat iedere waterschapsmedewerker zijn werk goed en steeds beter wil doen. Hij of zij denkt zeker na over hoe dingen beter kunnen. Maar dat is normaal. Het resultaat van dat denken en continue verbeteren zijn zelden innovaties. Het zijn veelal toepassingen van bestaande technieken. Zo ook nu. De winnaar in de categorie waterveiligheid had niets met innovaties te maken. Het was hooguit een goed voorbeeld van samenwerking tussen het waterschap, gebiedspartijen, bewoners, provincies en gemeenten. Als we ‘samenwerken’ een innovatie noemen zegt dat veel over ons. Samenwerken is wat mensen behoren te doen. Dat is geen prijs waard. Bij niet samenwerken hoort een berisping. Gelukkig had het publiek meer verstand van innoveren dan de ‘deskundige’ jury met grote namen. Zij wezen het zandsproeien als meest innovatieve project aan. De enige toekenning die, wat mij betreft, dicht bij een innovatie komt was in de categorie schoon water. Een project van het Hoogheemraadschap van Delfland, waar geprobeerd wordt microverontreinigingen af te breken en de concentraties van nitraat en fosfaat verder te verlagen en zo het gereinigde water te kunnen hergebruiken. Zelf heb ik enige scepsis of de gebruikte methode een echte oplossing is voor microverontreinigingen zoals medicijnen en hormonale stoffen. Maar het doen van dit soort projecten, die niet altijd en met zekerheid volledig effectief zullen blijken te zijn, vergt bestuurlijke moed. En dat waardeer ik. Want hoe je het wendt of keert, ieder onderzoek of proef kost geld en levert niet altijd het 100 % resultaat op. Wat het wel oplevert is kennis waarmee verder gebouwd kan worden aan een schoner Nederland.

pal18 november 
Ik ben naar de PAL lezing geweest in het provinciehuis van Zuid-Holland over de ‘Omgevingsopgaven voor de provinciale én nationale omgevingsvisie’ gegeven door Rienk Kuiper (PBL). Een interessante lezing, waarbij mij het meest opviel dat als één der risico’s bij de vormgeving van de visies de sociale stabiliteit werd genoemd. Voor mij is het voor het eerst dat ik een topambtenaar sociale stabiliteit hoor noemen als een risicofactor waar rekening mee gehouden zo moeten worden. 

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 65

 

| 12-11-2016 | 10.00 uur |


 


OVER WATER – 65 

 

7 november
groos van jan
Bestuurlijk overleg met wethouder Jan van Groos van de gemeente Waalwijk. Agendapunten waren onder andere: het buurtwaterfonds, de handreiking kinderboerderijen en klimaatbestendig waterbeheer, de keuzewijzer stadswateren, de voortgang nieuw poldergemaal, het project regionale keringen, de Kerkvaartsehaven, Haven VIII, 1e Zeine, de samenwerking SWWB en het streeknetwerk Vitaal Leisure Landschap. Bij de rondvraag werd voltrots door een ambtenaar van Waalwijk een innovatieve 3D geprinte bol (Goflow) getoond, die menige verstopping van een stuw kan gaan voorkomen. De ontwikkelaars zijn bezig om een dergelijke bol in klein formaat te ontwikkelen voor toepassing op platte daken om verstoppingen van een afvoer te voorkomen en het mogelijk te maken dat ook platte daken een bijdrage kunnen gaan leveren bij het waterbergen/vasthouden en zo het beperken van wateroverlast. De vinding is nu genomineerd voor de RIONED- innovatieprijs 2017. Mijn complimenten voor de ambtenaren van de drie gemeenten en ons waterschap die dit idee uitgewerkt hebben. 

8 november
Diverse portefeuillehoudersoverleggen over onder andere het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak, de nota dynamische keermiddelen en de voorbereiding van een presentatie voor Probusgroep de Markiezaten.  Ook werd de opening voorbereid van een waterberging in Oosterhout.   

9 november
In de middag een aantal bijeenkomsten in Tilburg. Eerst een bestuurlijk overleg inzake de gebiedsvisie Tilburg Gilzerbaan. Daarna de ondertekening van een intentieovereenkomst tot realisatie van een vijftal ecologische verbindingszones in het zuid-westen van de gemeente Tilburg. Hiermee lopen Tilburg en het waterschap Brabantse Delta vooraan om, in het kader van het B5 aanbod, 500 hectare nieuwe natuur aan te leggen (met een beroep op het Groen Ontwikkelfonds Brabant) en snel tot realisering van deze EVZ’s over te gaan. 

Daarna fractie en de vergadering van het Algemeen Bestuur met als agendapunten onder andere: de begroting 2017, de belastingverordening 2017, diverse mandateringen, het activa en reserve-en voorzieningenbeleid 2016, het waterbodembeleidsplan en een uitvoeringskrediet voor aanvoervijzels in de zuivering Nieuwveer.

10 november
Bestuurlijk overleg met wethouders Bea van Beers en Ad van Beek van de gemeente Dongen. Agendapunten waren onder andere: de handreiking kinderboerderijen en klimaatbestendig waterbeheer, de keuzewijzer stadswateren, het extra defosfateren op de zuivering Rijen, klimaatadaptatie, ontwikkeling de Beljaart, Pukkemuk, natuurcompensaties,  de overdracht van vijvers en het project ‘sloten, oevers en dijken op orde’.

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 64

 

| 05-11-2016 | 20.00 uur |


 


OVER WATER – 64

 

31 oktober
Bestuurlijk Overleg met wethouder Kevin van Oort van de gemeente Geertruidenberg met als agendapunten onder andere: de samenwerking en de relatie in brede zin, de samenwerking in het watersysteem en de afvalwaterketen, beheer en onderhoud, het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak, klimaatadaptatie en de nieuwe ruimtelijke plannen van de gemeente.

1 november
De dagelijks bestuursvergadering met als agendapunten onder andere: het vaststellen van de ontwerplegger primaire waterkeringen, het ontwerp beleidsregel schadevergoeding kabels en leidingen, de Unie brief “Visie op werken en werkgeven” en de bestuursagenda 2017.

2 november
Bestuurlijk Overleg met wethouder Marian Witte van de gemeente Oosterhout met als agendapunten onder andere: het water en rioleringsplan 2017-2020, de stedelijke wateropgave, de stand van zaken oostelijke persleiding, dijkversterkingsprogramma dijkkring 14A, de businesscase samenwerken op data en de nieuwe ruimtelijke plannen van de gemeente.

4 november
enschede01Het symposium Klimaat Actieve Stad (KAS) in wijkvoorzieninggebouw Prismare te Enschede, georganiseerd door waterschap Vechtstromen. Prismare is gelegen in het gebied waar op 13 mei 2000 de vuurwerkramp was die 23 mensen het leven kostte en 950 mensen heeft verwond. De ramp sloeg een gat van 42,5 hectare in Enschede en haar samenleving. Met bewondering en verwondering heb ik in het gebied rondgewandeld en gezien hoe je als stad, samen met de bevolking van het getroffen gebied, een wijk weer kan later herrijzen. Mijn complimenten. Wat mij ook trof was de wijze waarop een voormalig textielcomplex, het balengebouw, een nieuwe toekomst had gekregen. 

enschede02Na de bestuurlijke discussie koos ik in de ochtend voor een lezing door Nanco Dolman over benchmarking en de stuurbaarheid van klimaatmaatregelen. Mij trof ‘we doen wat bewoners willen’, terwijl naar mijn inzicht er gedaan moet worden wat nodig is om de samenleving voor te bereiden op wat komen gaat. Hij verwees naar “water sensitive urban design” en het Landscape Instituut (de Engelse versie van de STOWA). Daarna een lezing over de ‘leefstraat’ in Gent door Dries Gysels en Wim de Smet over KAS in de praktijk van ‘Gent klimaatstad’. In de middag was een indrukwekkende presentatie door Reinier van den Berg, een meteoroloog werkzaam bij weerinstituut MeteoGroup Nederland. Hij vermeldde de film Before the Flood van Leonardo DiCaprio en verwees daarbij naar een eerdere film van Leonardo DiCaprio de Titanic, waarbij het schip met meer 1500 duizend zielen ten onderging, terwijl de band in de eerste klas bleef spelen.
enschede03Ook nu ziet hij een “klimaatontwrichting” in ontwikkeling, terwijl de mensheid gewoon blijft genieten van alles wat dit veroorzaakt. In zijn ogen kon het reeds in 1930 voor de wetenschappers duidelijk zijn wat de broeikasgassen, zoals CO2, zouden gaan betekenen voor de wereld waarop wij leven. Hij voorzag op korte termijn een ijsvrije Noordelijke IJszee aan het eind van de zomer. Wat betekent dat voor de mens en de dieren in die wateren? Mijn vraag: wat gaat dit betekenen voor al de steden aan de kusten van de wereld, de voedselproductie en de mensheid in zijn totaliteit? En we ‘feesten’ gewoon door! 

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 63: SAMENWERKEN AAN WATER

 

| 29-10-2016 | 13.00 uur |


 


OVER WATER – 63

 

Vanaf 14 oktober tot en met 18 oktober een korte vakantie gehouden in Denemarken/Noord Duitsland met onder andere bezoeken aan de havensteden Ribe, Esbjerg, Kolding en Lübeck waarbij we veel water hebben gezien. 

19 oktober
Portefeuillehouderoverleg over Geertruidenberg.

20 oktober
Vandaag de Stuurgroepvergadering dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak met als hoofd agendapunt de nota “dynamische keermiddelen”. De Stuurgroep besloot unaniem het advies te geven aan het DB de keuze uit te stellen tot na de volgende toetsronde. En de uitwerking van de ‘geen spijt maatregelen’ ter hand te nemen, zodat in een latere fase, als meer bekend is over de resultaten van de volgende toetsronde, er een definitief besluit kan worden genomen.

24 oktober
Bestuurlijk overleg met wethouder Harry van de Ven over de waterprojecten in de gemeente Goirle. Op de agenda stonden onder andere: het landschapsbeleidsplan van de gemeente, de EVZ Leyoever, het agrarisch natuurbeheer Rielseheide en de EVZ Oude Leij. Ook kwam aan de orde de Gôolse geheimen, waar waterparels te ontdekken zijn.

25 oktober
Een drietal portefeuillehouderoverleggen ter voorbereiding van de bestuurlijke overleggen  met de gemeenten Waalwijk, Dongen en Geertruidenberg. Hierbij kwamen ook de ontwikkelingen rond de jachthaven Hermenzeil aan de orde. Tevens een gesprek over de Brabantse Delta inzendingen (vijf uit ons werkgebied) voor de RIONED innovatieprijs 2017. Voor de water innovatieprijs 2016, uit te reiken op 17 november, komen maar liefst 13 inzendingen uit ons werkgebied. Stuk voor stuk inzendingen om trots op te zijn.

27 oktober
utrecht-gedichtVandaag de bestuurlijke bijeenkomst, in het stadskantoor van Utrecht, over samenwerken aan water met veel wethouders, waterambtenaren van gemeenten en waterschappen. Het stadskantoor is een open gebouw waar je zonder pasje tot veel etages toegang hebt. Heel wat anders dan de meeste andere overheidsgebouwen die soms een toegangsprocedure kennen alsof je fort Knox betreedt en je alle goud/geheimen zou willen ontvreemden.

Wat mij trof was een gedicht, boven de receptie in de hal, van Guillaume van der Graft:

“Geboren in een wereld die nog kon,
reikhalzend naar, onder dezelfde zon,
ooit ergens een utopia, tenslotte
verdwaald in een legpuzzel van beton.”

Veel burgers en soms ik zelf ook verdwalen in de wirwar van de overheden en hun regels en  in hun digitale bouwwerken die wel van beton lijken. Zo star, hard en hartenloos deze kunnen zijn. Wat mij ook opviel was een moeder die haar zoontje van hooguit 3 of 4, midden in de hal (tussen alle voorbij razende mensen) een schaakles gaf. Ik mocht een foto nemen en ze vertelde dat zij hoopte dat hij ooit met zijn opa zou kuschaken-utrechtnnen spelen. Zelf speelde zij niet met haar vader dat mooie spel van vooruitdenken want haar spelniveau was, in zijn ogen, te laag. Zelf heb ik in mijn jeugd op een aardig niveau geschaakt en denk zelf mede daaraan mijn ‘afwijking’ tot misschien wel teveel vooruit denken te hebben overgehouden. De resultaten tot nu toe in de ruim veertig werkeenheden werden door Hein van Stokkom toegelicht. Hierbij werd het percentage van de gerealiseerde besparingsdoelstellingen bij gemeenten en waterschappen als maatlat gebruikt. Ik heb met die maatlat wel enige moeite, omdat die niets zegt over de werkelijke besparingen. Een werkeenheid met een kleine besparingsambitie kan prachtig scoren, terwijl het feitelijk een ondermaatse ambitie en resultaat is. Wat er wel uitsprong was de zeer beperkte resultaten van de bereikte besparingen door de drinkwaterbedrijven in Noord-Brabant. De rest van Nederland scoort veel beter. Hier ligt dus een opgave voor Brabant Water! Daarna werden we vergast op een lezing/voordracht van Max Caldas. Een paar van zijn uitspraken wil ik hier herhalen: “winnen of verliezen heeft niets te maken met presteren” en “nog beter worden dat is waar het omgaat”. Ik onderschrijf die woorden van harte. Er waren diverse ‘mooie’verhalen van bestuurders, waarbij ik vaak het gevoel krijg: ‘en nu graag de daden’. Zo werd er opgeroepen vertrouwen te hebben in de decentrale overheden bij de invoering van de omgevingswet en de daaruit voortkomende ruimte voor gemeenten, waterschappen en provincies om hun eigen beleid te voeren. Ik heb dat vertrouwen nog niet. Want de politici en bestuurders die ik spreek, zien vooral de kansen, nu veel regels vervallen/veranderen. Zouden ze beseffen dat ze wel de opdracht krijgen om ervoor te zorgen dat de leefkwaliteit van mensen, dier en planten niet verslechterd, maar zelfs verbeterd. Daar hoor ik ze vrijwel niet over. Maar misschien ben ik te achterdochtig of denk ik ’teveel’ vooruit. 

28 oktober
biesbosch 06Vandaag een dagje op stap met een groep water ambtenaren uit Mozambique onder begeleiding van een Portugees sprekende beleidsambtenaar van het wetterskip Fryslân. Ik mocht uitleg geven over onze projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier. Als uitvalsbasis werd gemaal Keizersveer gebruikt. Na de uitleg over het gemaal en het te bemalen gebied, heb ik uitleg gegeven over onze elementen binnen het project Ruimte voor de Rivier (dijkverbetering bij Raamsdonkveer, de waterberging Volkerak-Zoommeer en de ontpoldering Overdiepse Polder). Tijdens de rondrit heb ik het project Overdiepse Polder nader toegelicht. We brachten ook een bezoek aan de boerderij van de familie Hooijmaaijers, waar Nol Hooijmaaijers op zijn vertrouwde manier tal van vragen van de bezoekers beantwoordde. Daarna begaven we ons op het voor mij vertrouwde terrein (heb een aantal bestuursperioden deel uit mogen maken van het algemeen bestuur van het voormalige waterschap Alm & Biesbosch en van het waterschap Rivierenland) en bezochten het project Noordwaard, waar ik uitleg gaf over wat het project Noordwaard behelsde. Het was een vermoeiende dag. Engels spreken en je verhalen in stukken breken om de bezoekers, die niet het Engels machtig waren, ook bij de les te houden, is voor mij best een opgave. Maar het is altijd dankbaar en leerzaam werk. Want ook van hun ervaringen steek je altijd weer wat op. 

Louis van der Kallen