Jaar: 2017

Geen reacties

OVER WATER – 84

  door

 

| 25-03-2017 | 10.30 uur |

 

OVER WATER – 84

 

18 maart
Naar de start geweest van de opruimactie ‘schone Maas‘. Dit keer was de Maasoever rond Overdiepse Polder aan de beurt. Tientallen opruimers gingen, ondanks het regenachtige weer en de windvlagen, aan de slag om de Maasoevers te ontdoen van veel (plastic)afval. Dit soort acties maken deel uit van een wereldwijde actie om aandacht te vragen voor de plastic soep die de zeeën van de wereld vervuilt.   

20 maart
Vandaag de waterschapsdag 2017 in Theater Diligentia in Den Haag. Wat mij dan altijd opvalt is het gebruik van geluid bij dit soort bijeenkomsten. Het aftellen van de start van het programma, zelfs in aanwezigheid van de minister van Infrastructuur en Milieu, gebeurt op een geluidsniveau dat snel 10 tot 15 decibel boven het niveau ligt dat schadelijk is voor de oren. Ik zou moeten waarderen dat het hele programma was opgebouwd rondt het thema: ‘klimaatverandering centraal’, waarbij zo nu en dan een stelling werd gedeponeerd waarover gestemd werd (eens of oneens). Dat geeft mij soms reden tot een glimlach. “Af en toe een nat pak op de fiets hoort erbij in Nederland”. 82 % was het eens met deze stelling. Kijkend naar het electoraat in de zaal was mijn gedachte dat zeker 80 % van de zaal niet hun eigen pak (kostuum of mantelpakje) bedoelde, omdat de kans groot is dat fietsen voor hen hooguit een bezigheid voor in het weekeinde was en niet zozeer voor woon-werkverkeer.

Gerrit Hiemstra van Weather Impact B.V. hield een inspirerend verhaal met als titel: “het klimaat wacht niet op ons”. Ik vond het jammer dat zijn verhaal vrijwel uitsluitend over water(overlast) ging en nauwelijks over hittestress. Hij vermeldde als klimaatverandering wel een keer extreme hitte. Maar in een betoog van 15 minuten hooguit 15 seconden over extreme hitte is wat mij betreft een gemiste kans, terwijl hittestress met regelmaat tot ‘oversterfte‘ lijdt en de aanpak van hittestress bijna één op één ook een positief effect heeft op het voorkomen van wateroverlast. 

Gezien de actualiteit van de verkiezingen en de kabinetsformatie liet hij ook zien wat de verschillende partijen, volgens de doorrekening van hun programma’s door het CBS, over hebben om jaarlijks uit te geven om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Dat liep van ruim 16 miljard euro door GroenLinks tot 0 euro door het CDA (u kent ze wel de partij van het “rentmeesterschap”). In zijn betoog verwees hij naar de klimaatscenario’s van het KNMI. Ik vond in zijn betoog vooral leuk dat hij de waterschappen a-politiek noemde. Ik ben het daar van harte mee eens. Waterbeleid kent geen politieke kleur! Ik vond het buitengewoon jammer dat in het ruime uur discussie op het podium tussen de minister van I & M (mevr. Schultz van Haegen-Maas), de voorzitter van de Unie van waterschappen (de heer Oosters) en de voorzitter van de commissie water van de VNG (mevr. Adema) uit hun mond niet één keer het woord hittestress viel op te tekenen. Zelfs niet toen aan het slot van de discussie een filmpje werd getoond over een prachtig project om hittestress op een schoolplein in Meppel aan te pakken. Toen richtte de discussie zich op bewustwording van het publiek ten aanzien van klimaatadaptatie.

Soms denk je dit kan beter. Zo vertelde een beleidsambtenaar van de gemeente Zwolle, met als achtergrond een plein waar iedere meter versteend was en het enige water bestond uit een betonnen bak met stenenranden, over de gemeentelijke inzet om burgers te bewegen hun tuinen te ontstenen en te vergroenen. Een beetje een lachertje. Gemeenten/ambtenaren geef liever het goede voorbeeld. De enige die van mij een complimentje krijgt is watergraaf Stefan Kuks van waterschap Vechtstromen. In een kort filmpje noemde hij de gewenste aanpak van hittestress. Nu nog de inhoudelijke discussie over dit onderwerp op een volgende waterschapsdag! Ik hoop dat de aanwezige waterschapsbestuurders de woorden van de Unie voorzitter, de heer Oosters “Leiderschap is bewustzijn van wat er in je omgeving gebeurt”, nu ook qua hittestress gaan oppakken.

21 maart
Gisteren kregen de bezoekers van de waterschapsdag 2017 een krant uitgereikt (uitgaven van Nederland MVO) over klimaatadaptatie. Van de 20 pagina’s gingen er 19,6 over water en slechts een klein stukje ging over hittestress. Jammer en een gemiste kans. Door hittestress is er iedere zomer vermijdbare oversterfte, terwijl veel maatregelen tegen hittestress ook goed uitpakken voor de aanpak van wateroverlast. Hittestress en de mogelijkheden om dit door vergroenen aan te pakken, krijgt nog steeds van de beleidsmakers niet die aandacht die zou moeten.

In de morgen de DB vergadering met als agendapunten onder andere: de managementletter 2017-1, extra budget voor blauwe diensten, aanpak waterplantenoverlast voor hengelsportverenigingen en de kadernota.

In de middag een overleg met de dijkgraaf en in de avond het bestuurlijk overleg over de Roode Vaart met onder andere de wethouders van de gemeente Moerdijk en vertegenwoordigers van de provincies Noord-Brabant en Zeeland, waarbij de stand van zaken en de aanbesteding centraal stond. 

22 maart
In de morgen een bijeenkomst over crisisbeheersing met de collega’s van waterschap de Dommel en waterschap Aa en Maas.

In de middag het ‘Energie- en Ruimte Atelier in Terheijden over de windopgave na 2020. Voor het eerst hoorde ik de term ‘geluidsabsorberend landschap’. De suggestie was het landschap geluidsabsorberend te maken om zo de acceptatie van windmolens van de bevolking te vergroten. Op de website van de Atlas Natuurlijk Kapitaal vond ik wat informatie over dit onderwerp. Dit is een nadere studie waard!

23 maart
Ik ben aanwezig geweest bij de talkshow ‘het klimaat draait door’ in het Van der Valk hotel te Tiel. Het was een mooie ervaring deels omdat ik veel (oud) collega’s ontmoette van waterschappen waar ik ooit in het algemeen bestuur zat, zoals de waterschappen Rivierenland en Rijn en IJssel, alsmede het voormalige waterschap Alm en Biesbosch. Het was voor mij bijzonder dat ik de kans kreeg om het probleem van hittestress door ‘het doordraaien van het klimaat’ onder de aandacht kon brengen. In de gesprekstafelrondes kwam hittestress niet aan de orde. Tussen de tafelgespreksrondes was er steeds een optreden van “Beperkt Houdbaar” (improvisatiecomedy). Hun formule is deels gebaseerd op suggesties vanuit het publiek. Daar maakte ik dankbaar, met een paar zinnen toelichting, gebruik van. Hun vormgeving op dit onderwerp was prachtig en prompt kwam hittestress daarna aan de gesprekstafel wel aan de orde. Gespreksdeelnemer John Jacobs (strategisch adviseur Rotterdam Resilient City) verwees zelfs naar mijn opmerkingen. Voor mij was de dag helemaal geslaagd toen een paar collega’s onder verwijzing aan mijn Rioneddag 2017 optreden mij Mister Hittestress noemden. Dat is nu precies de bedoeling hittestress moet tussen de oren komen en dat ze mij daaraan koppelen vind ik prima.

24 maart
Ik ben naar de PAL lezing geweest in het provinciehuis van Zuid-Holland met als titel: “Kwaliteit is geen toeval, een pleidooi voor een visie op komende transities”, gegeven door Harm Veenenbos (provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit). De lezing was een uitleg over zijn werkprogramma 2017-2019, aangevuld met te bespreken stellingen. Mijn benadering was dat bij grote infrastructurele werken, zoals de aanleg en verbreding van snelwegen en dijkverbeteringen (onder andere verwoord in het hoogwaterbeschermingsprogramma), het adagium van RWS ‘sober en doelmatig’ is. De praktijk is dan soms, qua ruimtelijke kwaliteit, ‘somber en matig’. Het nieuwe politieke geroep van participatie/gebiedsontwikkeling levert veel ‘ideeën’ op maar ook geen of weinig geld voor die vaak mooie ideeën. Men kijkt dan vaak verwachtingsvol naar het waterschap als ideeënophaler en dus mogelijke suikeroom. Maar die suikeroom heeft bijna altijd slechts lege zakken!

 

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 83: SYSTEEM MURA, DIJKMUURTJES EN KISTDAMMEN

  door

 

| 18-03-2017 | 12.30 uur |

 

OVER WATER – 83

 

De afgelopen weken heb ik, als portefeuillehouder cultuurhistorie, een paar keer aan de orde gehad de vraag hoe om te gaan met relicten van oude dijkverbeteringen, zoals de betonnen muurtjes op ’t Vaartje en de Waspiksedijk nabij Waspik en Haringmanblokken op de dijk langs het Volkerak tussen industriegebied Dintelmond en Willemstad. Reeds in mijn tienerjaren, toen ik soms ging varen met een bootje vanuit de Rattekaai op de Oosterschelde en bewondering koesterde voor het mooie robuuste betonwerk uitgevoerd volgens systeem Muralt, had ik al belangstelling voor dijken. Misschien was een deel van de bewondering wel gelegen in het feit dat het werk was uitgevoerd onder de verantwoordelijkheid van een bijna naamgenoot, Leo Kalle (geboren in 1843 en Westdorpe en overleden in 1930 in Rilland-Bath), als dijkbaas.

Muraltmuur gezien vanaf de kade, de Rattekaai

Mulraltmuur zeezijde

herinneringsplaat

Havenhoofd Rattekaai

De betonnen muurtjes op de dijk bij Waspik zijn relicten uit vroegere tijden, toen de dijk goedkoop werd verhoogd met dit soort muurtjes met openingen waar vloedplanken in konden worden gezet. 

Muurtje bij Waspik

Opgeknapt muurtje bij Waspik

Muurtje geschikt voor vloedplanken

De muurtjes tussen Noordschans en Willemstad zijn een soort Muralt muurtjes, waar nu aan de buitenzijde veelal grond tegenaan is gebracht. Ook hier werden doorgangen (coupures) gemaakt die met vloedplanken gesloten konden worden.

Dijkmuurtje tussen Willemstad en Noordschans

Dijkmuurtje bij de Wachter

 

Tussen Willemstad en Dintelmond maakte ik nabij de Mannesmannweg een aantal foto’s van een Haringmankistdam. Deze kistdammen werden na de watersnoodramp gemaakt met zogenoemde betonnen Haringmanblokken, die gevuld werden met grond. De Zeeuwse firma Haringman-beton levert nog materialen die gebruikt worden bij de aanleg en versterking van dijken.

Kistdam bij het Volkerak

Gevulde Haringmanblokken

Als waterschapbestuurder probeer ik voornoemde dijkrelicten in het landschap te behouden, want ook latere generaties moeten, wat mij betreft, in de gelegenheid blijven in hun omgeving te kunnen leren van hoe onze voorouders bouwden aan hun veiligheid en daarbij iets toevoegden aan het landschap.

13 maart
Een PHO over de dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak. Ik ging naar huis met ruim 8 centimeter stukken over dit project.

15 maart
Een PHO over een eventueel voor te financieren dijkverbeteringsproject in het dijktracé Willemstad/Tonnekreek/Noordschans en een PHO over de 8 centimeter stukken over de dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak. Daarna ben ik het dijktracé Willemstad/ Tonnekreek/Noordschans gaan bekijken.

Hoog bezoek in de tuin van Bouvigne, zelfs een eend weet vanaf zijn plekje op de haag te genieten van het uitzicht.

 

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 82

  door

 

| 10-03-2017 | 19.15 uur |

 

OVER WATER – 82

 

6 maart
Bestuurlijk overleg met wethouder Jaap Kamp (portefeuille planet) van de gemeente Moerdijk. Agendapunten waren onder andere: de stand van zaken van het project “Sloten  Oevers en Dijken op Orde”, het Havenbedrijf Moerdijk, de samenwerking en de relatie in den brede, het gebiedsproces, de Keenehaven, de Keenesluis, de EVZ Dintel-Tonnekreek, beheer en onderhoud, de verbetering regionale waterkeringen, de klimaatadaptatie en de samenwerking ‘Kinderboerderij’.

Diverse PHO’s onder andere over de A27, beek en kreekherstel rond Dongen en de Zuiderwaterlinie.

7 maart
DB met als agendapunten onder andere: de aanpak van de gebiedsprocessen, de kadernota, het projectplan Roode Vaart door Zevenbergen, de keuze onderwerp art. 109a onderzoek 2017 (beek- en kreekherstel), onderhoud Boomvaart, de voortgangsrapportage waterstaatkundige toestand regionale keringen, de aanleg van een inspectiepad op de dijk langs het Schelde-Rijnkanaal tussen de brug bij Nieuw-Vossemeer en Benedensas.

Een portefeuillehoudersoverleg over de gebiedsprocessen in de gemeenten Waalwijk, Loon op Zand, Tilburg en Goirle.

In de avond een bijeenkomst met de Stichting Duinboeren over een gebiedsontwikkelingsplan Duinboeren. Vertegenwoordigd waren verder de gemeenten Loon op Zand, Haaren, Tilburg, Heusden, Dongen, het waterschap de Dommel en de provincie.

8 maart
Stuurgroep Zuider Water Linie in het provinciehuis waar alle komende activiteiten aan de orde kwamen, alsmede het communicatieplan. 

In de avond het AB met als agendapunten onder andere: sturen op hoofdlijnen, het projectplan EVZ/beekherstel Rillaersebaan, verleidingsplan innovatie, de kansrijke alternatieven voor dijkversterking Geertruidenberg en Amertak. 

9 maart
PHO over de voortgang PAS project Westelijke Langstraat.

In de middag de bestuurlijke adviesgroep A27 met uitleg over de vervanging van de drie bestaande bruggen. Namens de drie betrokken waterschappen (Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden, Rivierenland en Brabantse Delta) heb ik samen met collega Goos den Hartog aandacht gevraagd voor de wenselijkheid de flessenhals, die bruggen vaak zijn in de rivier, te verminderen. Het kan ook niet zo zijn dat RWS droog (de wegen), door verkeerde zuinigheid, RWS nat (de dijken en rivieren) op kosten jaagt door verdere bovenstroomse dijkverzwaringen nodig te maken. Graag bruggen op pijlers in plaats van grondlichamen in het winterbed van de rivieren. Zelf vroeg ik aandacht zowel van RWS als van de provincie Noord-Brabant voor de cultuur-historische waarde van de Keizersveerbrug, die ooit bij Moerdijk lag en waar toen zwaar om gevochten is en die voor veel streekgenoten een deel is van onze ziel en geschiedenis.

Foto onderweg genomen deze week: hoog water van de Aa of Weerijs

 

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 81

  door

 

| 04-03-2017 | 18.00 uur |

 

OVER WATER – 81

 

De vastenavonddagen zijn voor mij dagen om te lezen waar ik normaal niet aan toekom. Ik heb in één keer “Assetmanagement in Waterstad, handreiking assetmanagement stedelijk water” uitgelezen. Voor de gemiddelde mens niet echt een boek om in één keer tot je te nemen. Toch is deze Stowa/Rioned uitgave (2016/28), voor gemeentelijke (riool)asset beheerders het lezen meer dan waard. Hiermee kan geld bespaard worden en de te leveren dienst kwalitatief verbeterd. Het is een taai onderwerp en een taai geschreven boek, maar soms is werk gewoon taai en soms ligt daar ook de uitdaging. Voor meer informatie kijk op www.riool.net/HASW

28 februari
In de avond ben ik naar het symposium “aandachtspunten voor het waterbeleid” geweest georganiseerd door de Stichting De Levende Delta. Ik kom altijd graag in het kantoor van waterschap de Scheldestromen, omdat ik in het verleden daar ook als lid van het algemeen bestuur van het voormalige waterschap Zeeuwse Eilanden heb mogen vergaderen. Sprekers waren Ir. Frank Spaargaren (“waar moet Zeeland zich op voorbereiden bij een zeespiegelstijging van 1 meter in 2100”), Ing. Frans Koch (“Stormvloedkering in de Westerschelde voor 2050”) en Ir Wil Lases (“Het gevaar van de onbegrepen verzilting in Zeeland”). Frank Spaargaren maakte het publiek duidelijk dat vóór het einde van deze eeuw de stormvloedkering in de Nieuwe Waterweg, de Haringvlietsluis en de Oosterscheldekering  afgeschreven zullen zijn en niet meer die bescherming zullen bieden die dan nodig is. Hij pleitte om niet in gedeelten van de delta te denken bij de noodzakelijke oplossingen, maar integraal naar oplossingen te zoeken voor het gehele deltagebied. Frans Koch presenteerde een plan tot afsluiting van de Westerschelde inclusief een innovatief overslagstation voor containers (NGICT). Wil Lases ging in op de verzilting van de Delta (op de website van Ons Water publiceerde hij daar eerder over). Hij pleitte onder andere voor verzoeting van het Grevelingenmeer.

Nu mijn portefeuille tijdelijk is uitgebreid met onder andere de boezemkades en regionale waterkeringen in het oostelijke deel van het werkgebied van waterschap Brabantse Delta, heb ik gelezen “Visie op de regionale waterkeringen 2016. Verder bouwen op een goed fundament”,  uitgegeven door de STOWA. Een leerzaam geschrift.

2 maart
De AB bijeenkomst van het afscheid van onze dijkgraaf Carla Moonen. Veel sprekers en veel lovende woorden.

3 maart
In de middag een bijeenkomst bij een boomkweker in Wernhout over de toepassing van Bokashi als bodemverbeteraar. Bokashi is een van oorsprong Japanse methode om organisch restmateriaal gefermenteerd terug te geven aan de bodem en op die wijze het humus- en organische stofgehalte in de bodem te verhogen. Hierdoor worden vocht en mineralen beter vastgehouden in de bodem en wordt ook het bodemleven meer divers.

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 80

  door

 

| 25-02-2017 | 09.45 uur |

 

OVER WATER – 80

 

De Slikpolder bij Geertruidenberg

21 februari
DB vergadering met als agendapunten onder andere: de voortgang en evaluatie project sloten, oevers en dijken op orde, het werkbezoek van een Brabantse delegatie aan Zuid-West Engeland met water als thema en de notitie deelname energiefonds West-Brabant. 
Een PHO over de agenda van het bestuurlijk overleg met de gemeente Moerdijk.
Een PHO over de betekenis van de aangekondigde drie nieuwe bruggen in het A27 traject.
Een PHO over de eventuele maatregelen in het waterbeheer ten westen van de kern Kaatsheuvel.
Een PHO over de dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak,

22 februari
In de avond een etentje met de fractieleden en hun echtgenoten.

23 februari
Het 3 lagen overleg van de werkeenheid Hart van Brabant met een terugblik op 2016 en de jaarplanning van 2017. Er staan weer mooie projecten op de rol voor 2017. Dit is een werkeenheid naar mijn hart. In 2012 was de ambitie om in 2020 ruim 6 miljoen euro te besparen. Toen in 2014 bleek dat we goed op wegwaren werd die ambitie verhoogd naar ruim 10 miljoen euro. Eind 2016 hebben we bijna 6 miljoen gerealiseerd. Een compliment voor de gemeenten en de twee waterschappen. Door steeds meer samenwerken, nu ook buiten de waterketen (die besparingen vallen buiten de huidige rekensom), hebben we dit resultaat  gehaald. Dat geeft vertrouwen dat we ook in de toekomst de ambities gaan halen. Moge dit een voorbeeld zijn voor de andere werkeenheden in ons waterschap. Met koek bij de vergadering werd gevierd dat onze regio op 2 februari op de Rioneddag in de prijzen viel.

24 februari
Bestuurlijk Overleg met wethouder Kevin van Oort van de gemeente Geertruidenberg over de alternatieven dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 79

  door

 

| 18-02-2017 | 10.30 uur |

 

OVER WATER – 79

 

Op de Rioneddag bezocht ik de workshop ‘waterportaal’ met de cases Zuid-Oost Brabant. Deze workshop ging inhoudelijk over de ‘Branchestandaard gemeentelijke watertaken’. De watertaken van de gemeenten nemen toe in omvang, belang en budget. De gemeente moet dan ook zorgdragen dat zij de juiste mensen qua kennis en competenties in huis heeft om de gemeentelijke watertaken naar behoren te kunnen blijven uitvoeren. De ‘Branchestandaard gemeentelijke watertaken’ kan daarbij behulpzaam zijn. De Rioned branchestandaard kan daarbij een hulpmiddel zijn. De eerste ervaringen zijn ronduit positief te noemen. Mijn advies: gemeenten kijk eens wat je daarvan kan leren en of het iets is voor de eigen regio. 

15 februari
Vandaag ben ik naar de kennisbijeenkomst “Samen anders doen met water en groen – Iedereen is waterbeheerder” geweest. Doel van de bijeenkomst was om handvatten en praktische zaken aan te reiken voor het toekomstige ontwerpen van duurzame, klimaatbestendige en vooral mooie tuinen. De belangrijkste spreker was Nico Wissing van NL Greenlabel. Nico Wissing is een inspirerend spreker met een passie voor ‘groen’. Voor gemeenten die willen vergroenen is hij en NL Greenlabel dan ook een goede keuze om die vergroening mede vorm te geven. In zijn presentatie kwam, zij het zijdelings, ‘hittestress’ voorbij, maar dan vooral door het gegeven dat vergroening tot verkoeling leidt. Na afloop van zijn lezing sprak ik hem er op aan dat hij ook door de materiaalkeuze van de harde delen van de openbare en private ruimte er op het vlak van klimaatadaptatie en hittestress winst kan behalen door de toepassing van materialen met bijvoorbeeld hoge albedowaarden (hoge licht reflectie/koele verhardingsmaterialen) en lage emissiviteit (warmteabsorptie). Hij had daar geen interesse in. Zijn inzet beperkt zich tot terugdringing van verharding. Verdieping qua materiaalgebruik is klaarblijkelijk niet zijn expertise, noch de expertise van NL Greenlabel. Mijn advies aan gemeenten en bedrijven die gaan voor een integrale aanpak van klimaatadaptatie/klimaatbestendigheid en daarmee mede de aanpak van hittestress: kies een andere adviseur.    

16 februari
Portefeuillehouder Overleg (PHO) over de agenda Unie commissie waterkeringen. PHO over de voortgang Roode Vaart. PHO over de A27 discussie ‘peilers of brughoofden’ en over een eventuele overeenkomst tussen RWS en de belanghebbende overheden inzake de realisatie van de verbreding van de A27.

17 februari
Unie commissie waterkeringen te Amersfoort met als agendapunten onder andere: het consultatietraject invoeringswet omgevingswet, de aanpak beoordeling waterkeringen en de aanpassing beleidslijn grote rivieren. Ik vind het jammer dat met de invoering van de omgevingswet de naamgeving van de keur (waterschapswetgeving) verandert en deze eeuwenoude benaming wordt vervangen door waterschapsverordening. Mijn cultuurhistorisch hart doet hier een beetje pijn. Er ontstond een stevige discussie over de verandering in de beroepsmogelijkheden van de burger. Bij gemeentelijke wetgeving kan een burger, die bijvoorbeeld schade ondervindt door een bestemmingsplanwijziging (planschade), via een procedure daar een vergoeding voor krijgen. Uiteindelijk kan die procesgang eindigen bij de civiele rechter. De waterschappen kennen tot nu toe in dit soort gevallen de ‘nadeelcompensatie’. Die procesgang eindigt bij de bestuursrechter. De nu voorgestelde regelgeving wil dat harmoniseren en het voorstel is nu beide procesgangen te laten eindigen voor de civiele rechter. Voor de burger heeft dat het nadeel dat de gang naar de civiele rechter een hogere financiële drempel kent. Mijn insteek was dat er niets mis is met harmoniseren, maar dat voor een transparante overheid die streeft naar participatie van en controle door de burger, de drempel voor die burger niet te hoog mag worden. Zelf maakte ik een aantal kanttekeningen bij de aanpassing beleidslijn grote rivieren. De veranderingen houden in dat men met het maken van meer uitzonderingen meer mogelijk wil maken. Zowel ten aanzien van ruimte voor de rivier, als ten aanzien van wat kan en mag in de beschermingszone van een dijk. Zelf ben ik daar niet z’n voorstander van. Uiteindelijk leidt dit vrijwel altijd tot meer kosten bij toekomstige dijkverbeteringen en tot meer onderhoudskosten. Wat ook een punt is dat je steeds zal moeten uitleggen waarom iets op de ene plek wel kan en op een andere niet. Mijn ervaring is dat bestuurders en ambtenaren dan toeschietelijker worden op momenten dat het wat lastiger is. Terwijl de veiligheid en de kosten ook voor toekomstige generaties daar niet mee gediend zijn. 

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 78

  door

 

| 11-02-2017 | 12.30 uur |

 

OVER WATER – 78

 

Vorige week heb ik op de Rioneddag mijn zegje kunnen doen over hittestress. Daar heb ik in de afgelopen dagen een aantal leuke reacties op mogen ontvangen. Ook zijn de afgelopen week tal van mailtjes met nadere informatie binnengekomen. Een heel informatieve kwam van Dr. ir. Lisette Klok, onderzoeker/docent Klimaatbestendige Stad van de Hogeschool van Amsterdam met een prachtig overzicht  van de gevolgen van extreme hitte in de stad. 

Afbeelding: Dr.ir. E.J. (Lisette) Klok, Onderzoeker/docent Klimaatbestendige Stad

Deze week heb ik het recent uitgegeven boekje “Het klimaat past ook in uw straatje” gelezen,  een voorbeeldenboek over het klimaatbestendig inrichten van straten en de openbare ruimte. Een mooi initiatief van de Hogeschool van Amsterdam in het kader van het onderzoeksprogramma Urban Technology waarin waterbergen en de aanpak van hittestress hand in hand gaan.

6 februari
Portefeuillehouderoverleg (PHO) met de ambtenaar die de gemeenten Dongen, Oosterhout, Made en Geertruidenberg tot haar aandachtsgebieden mag rekenen.

7 februari
Dagelijks Bestuur met als onderwerpen onder andere: “sloten, oevers en dijken op orde”, bestuurlijke rollen bij calamiteiten, het projectplan EVZ/beekherstel Rillaersebaan, de overdracht van waterstaatswerken, de samenwerking met Argentinië op water governance en het financieringsplan 2017-2018.

In de middag PHO’s over de wateroverlast langs de Winterdijk en Waalwijk, over de boezemkades en de verbeteringen van de regionale keringen en de beleidsaanpak van de overlast van bruine en zwarte ratten.

9 februari
In de middag ben ik naar het symposium van het BouwRegieNetwerk over infrastructuur geweest in het Beauforthuis te Zeist geweest. Op de weg daarna toe kwam ik langs het bedrijvenpark Seyst waar ik deze foto maakte. Een mooi voorbeeld hoe bouwen in de natuur kan op een wijze waarbij zo veel mogelijk met water en de natuurrekening is gehouden. Een compleet grasdak, waarbij het luchtbehandelingssysteem omgeven is met een begroeiing die zomers mooi in blad komt.
Er waren een viertal presentaties/discussies en leefbaarheid leverden mij kennis op die ik bij de discussies over de projecten A27 en A58 in ons eigen werkgebied in kan zetten. 

Louis van der Kallen


Geen reacties

(NATTE/ ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 40

  door

 

| 08-02-2017 | 12.50 uur |

 

(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 40

 

Soms kom je iets tegen waarvan je denkt: wat zou het mooi zijn als de schrijver nu over de mogelijke verzilting van het Volkerak/Zoommeer eens zijn mening zou kunnen of willen geven.

In 1973 verscheen van de hand van Ir. P. Stoter een lezing op schrift, uitgesproken op 22 maart 1973 tijdens de première van de bedrijfsfilm van de N.V. Watermaatschappij Zeeland. De lezing droeg de titel: “Zoet water voor de Delta een groeiend probleem”. De heer Stoter was toen de directeur van de N.V. Watermaatschappij Zeeland. Hij voorzag nog de aanvoer van zoet water uit de spaarbekkens Grevelingen of Sint-Philipsland naar de rest van Zeeland. Deze spaarbekkens zijn er voor zoet water nooit gekomen, want de Oosterschelde bleef open en de Grevelingen zout. De vraag is of voldoende zoet water nog steeds een (groeiend) probleem is? Voor mij als landbouwer in de West-Brabantse polders is de blijvende beschikbaarheid van voldoende zoet water van de juiste kwaliteit wel degelijk een probleem, wat mij en mijn collega’s blijft bezighouden.

Chris Ooms

 

Geen reacties

OVER WATER – 77: RATTEN/ RIONEDDAG 2017

  door

 

| 04-02-2017 | 21.00 uur |

 

OVER WATER – 77

 

30 januari
Vandaag de Waterkring in Zundert. Ik heb de algemene presentatie gegeven en collega Kees de Jong de presentatie over het watersysteembeheer. Daarna hebben we gezamenlijk de vragen van de aanwezigen, overwegend agrarische ondernemers, beantwoord.

1 februari
In de middag bestuurlijk overleg met wethouder Ad van Beek  (gemeente Dongen) en wethouder  Gerard Bruijniks (gemeente Loon op Zand) over de door burgers en bedrijven ervaren overlast van bruine en zwarte ratten. Er is sprake van een snelle toename van de rattenpopulatie en als gevolg daarvan ook van de ziekte van Weil. De bacteriën die de ziekte van Weil veroorzaken, komen via de urine van de ratten in het oppervlaktewater terecht en kunnen vervolgens via de mond, neus, ogen of wondjes binnendringen. De gemeenten hebben te maken met een snelle toename van de overlastklachten en met snel stijgende bestrijdingskosten (in Loon op Zand een vervijfvoudiging in één jaar). Ook is bestrijding door een recent verbod op gif minder effectief geworden. De gemeenten gaan bij het kennis- en adviescentrum dierplagen en bij de gemeente Eersel nadere informatie opvragen om via communicaties/publicaties het publiek voor te lichten om de omgeving van de mens minder ratvriendelijk te maken. Ik heb toegezegd deze informatie dan ook te verspreiden, bijvoorbeeld via onze website. Tevens is gesproken over de wijze waarop zowel gemeenten als het waterschap onderhoud plegen aan bermen en oevers en daar mogelijk een te ratvriendelijke omgeving creëren. Ook hier is kennisdeling belangrijk. Mogelijk ligt hier ook een taak voor onze bisamrattenvangers. Ook uit andere delen van Nederland (vooral de oostelijke provincies) heb ik bij bijeenkomsten van de Unie van collega’s gehoord dat ook zij een toename zien van de populaties bruine en zwarte ratten en daar vragen over krijgen. Ik zal zowel het onderhoudsvraagstuk als de mogelijke (kennis)inzet van onze bisamrattenvangers opnemen met mijn collega van watersystemen Kees de Jong. Mogelijk ligt hier ook een taak voor de Unie en de VNG om dit probleem op landelijk niveau aan te kaarten en te kijken of het gifverbod niet tot ongewenste gevolgen leidt en aanpassing verlangt om de volksgezondheid te beschermen.

In de vooravond de werkgroep bestuurlijke vernieuwing met de nota “sturen op hoofdlijnen” op de agenda. In de avond een beeldvormende sessie van het AB over de waterkwaliteit.

2 februari
De Rioneddag te Utrecht met veel inspirerende sprekers. Ik leer steeds beter om te gaan met de digitale technieken die gebruikt worden op symposia en netwerkbijeenkomsten. Bij iedere spreker gaf ik digitaal een korte reactie die dan op een groot scherm verschijnen. De vaste inhoud was steeds “hittestress”. Op een bepaald moment was mijn commentaar: “wanneer komt er een spreker die beseft dat hittestress oversterfte veroorzaakt en de aanpak ook een bijdrage levert aan de aanpak van water”. Omdat ik steeds snel was met mijn reacties verscheen deze steeds bovenaan het scherm.
De laatste reactie bleek pijn te doen, want de presentator ging op zoek naar ‘Louis’ en ik kreeg de vloer en was in de gelegenheid de pakweg 400 gemeentelijke waterambtenaren tussen de oren te rammen dat er meer is dan een riool en dat je met het werken aan wateroverlast ook andere problemen kan aanpakken, zoals hittestress. Daarna kreeg hittestress de aandacht die ik zo graag wil. Zelf bezocht ik de workshop ‘waterportaal’ met de cases Zuid-Oost Brabant en de workshop ‘inundatiemodellen’. Ook bezocht ik een aantal kennistafels die mij weer menige inspiratie opleverde voor nieuwe artikelen. De afsluiting van de dag is de verkiezing van de winnaar van de RIONED innovatieprijs 2017. Alle aanwezigen bepaalden samen de winnaar. Het is dus een echte publieksprijs en het publiek bestond vrijwel uitsluitend uit mensen die dagelijks met water en riolen bezig zijn. Er waren drie genomineerden, waarvan twee uit het werkgebied van het waterschap Brabantse Delta. “Beer en Staartje” die leren over het riool in een spannend voorleesboek werd de trotse winnaar. Dit boek is te bestellen op de “Beer en Staartje” website. Ook de tweede genomineerde de GoFlow van SWWB scoorde prachtig. Dit goede idee werd tweede. De GoFlow is een innovatieve 3D geprinte bol die menige verstopping van een stuw kan gaan voorkomen. Mijn complimenten voor de ambtenaren van de gemeenten en ons waterschap die deze ideeën uitgewerkt hebben.

Louis van der Kallen


Geen reacties

OVER WATER – 76: DE LANDBOUW EN DE KRW OPGAVE

  door

 

| 28-01-2017 | 12.30 uur |

 

OVER WATER – 76

 

fontein-bouvigneRecent is uitgekomen “Landbouw en de KRW-opgave nutriënten in regionale wateren“. Een lijvig rapport dat je als waterschapsbestuurder gelezen moet hebben. Het geeft de lezer meer inzicht in de enorme opgave waarvoor we ten aanzien van de stikstof en fosfaatnormen gesteld staan. Deze lijken schier onhaalbaar. Als ingezoomd wordt op mijn eigen waterschap Brabantse Delta, dan laten de cijfers zien wat de opgave is maar ook wat de oorzaken zijn van de huidige stikstof en fosfaat concentraties. Voor fosfaat is slechts 5 tot 10 procent afkomstig van de actuele bemesting. De nalevering vanuit de bodem is 25 tot 50 % (afkomstig van wat de zee ooit op deze gronden heeft afgezet) en de aanvoer uit het buitenland en/of inlaat uit Rijkswateren is 25 tot 50 %. Historische bemesting is 5 tot 10 %. Fosfaat lozingen via de industrie, RWZi’s, kwel, natuurgronden en overige agrarische bronnen zijn allen beperkt van omvang. Bij stikstof is de actuele bemesting 25 tot 50 %, de aanvoer uit het buitenland en/of inlaat uit rijkswateren is ook 25 tot 50 %. Van de overige bronnen is alleen de atmosferische depositie nog relevant. De andere bronnen zijn allen beperkt van omvang. De benodigde reductie (in %) van af- en uitspoeling van stikstof uit landbouwpercelen om de opgave te realiseren bedraagt, afhankelijk van de gekozen variant, tussen de 30 en 43 procent. De benodigde reductie (in %) van af- en uitspoeling van fosfor uit landbouwpercelen om de opgave te realiseren bedraagt, afhankelijk van de gekozen variant, tussen de 8 en 33 procent. Als de niet aan bemesting gerelateerde levering aan de bodem niet aan de landbouwreductie wordt toegerekend bedraagt de landbouwopgave voor fosfor in het werkgebied van de Brabantse Delta minder dan 10 %. Als deze wel aan de landbouw wordt toegerekend is deze tussen de 20 en 40 %. Ook waterschappen (RWZI’s) zijn, gekeken naar het landelijk gemiddelde verantwoordelijk voor 9 % van de stikstoflozingen en 15 % voor de fosforlozingen. Een uitschieter is hierbij waterschap de Dommel, zowel voor stikstof als voor fosfor zijn de RWZI’s daar voor 25 à 50 % verantwoordelijk voor de lozingen. In het waterschap Brabantse Delta zijn de RWZI’s voor stikstof minder dan 5 % de veroorzaker en bij fosfor voor 5 à 10 %.

Mijn conclusie voor mijn eigen waterschap: de KRW normen zijn niet haalbaar voor 2027 en misschien wel, omdat de bronnen vaak buiten onze mogelijkheden liggen (nalevering bodem en buitenland en/of inlaat uit rijkswateren), nooit! Ook landelijk zou de vraag van haalbaarheid, naar mijn mening, op de politieke agenda moeten komen!

Recent is uitgekomen het “waterschapspeil 2016“. Het boekje geeft de trends en ontwikkelingen in het regionale waterbeheer. Voor een ieder die geïnteresseerd is in de waterschapswereld of als raadslid hier meer over wilt weten, het lezen zeker waard.

Op de nieuwjaarsreceptie van de provincie Noord-Brabant kreeg ik bij vertrek de brochure “Over ranke torenspitsen” uitgereikt. Een uitgave van de stichting de Brabantse Hoeders. De brochure is bedoeld als handreiking tot het redden van in onbruik geraakte kerken. Maar deze handreiking is ook bruikbaar voor andere monumentale bouwwerken in ons mooie Brabantse landschap. De brochure kan volgens de website van de Brabantse Hoeders gratis worden besteld door een mailtje te sturen aan [email protected]. In de brochure worden alle kerken in Noord-Brabant uitgenodigd mee te doen aan de Brabantse Open Kerkendag, zodat een ieder ervaart welk een prachtige monumenten dit vaak zijn.

24 januari
In de morgen de vergadering van het Dagelijks Bestuur met als agendapunten onder andere: de beslissing op een bezwaarschrift, de beleidsregel schadevergoeding kabels en leidingen, de heroverweging status kantoor Heerle, de partiële herziening van de algemene regels grondwater onttrekkingsdiepten en de beleidsregel agrarische beregening uit grondwater bij schaarste, de dijkversterking Geertruidenberg en Amertak (de nota kansrijke alternatieven), instemming bos- en waterplan Ulvenhoutse Voorbos en de portefeuilleverdeling en tijdsbesteding tijdens waarneming dijkgraaf. Het vertrek van de dijkgraaf per 1 maart betekent voor alle DB leden een verzwaring van hun taak. We zullen elkaar vaker moeten vervangen. Om de taak van de waarnemend dijkgraaf (Huub Hieltjes) te verlichten heb ik een deel van zijn DB portefeuille overgenomen. Ik krijg er, gedurende zijn waarneming van de dijkgraaf, het project zoetwatervoorziening Roode Vaart, de gemeente Moerdijk en het uitvoeringsproject nieuwbouw, verbetering en inrichting regionale waterkeringen (voor zover gelegen in de tien gemeenten die ik in portefeuille heb) erbij. Voor mij een stevige toename van taken. Ze passen goed bij mijn huidige taken pakket. Vooral op de verbetering van de regionale waterkeringen verheug ik mij. Met de primaire dijkverbeteringsprojecten, zoals de Overdiepse Polder en het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak, heb ik de nodige ervaringen opgedaan die ik graag gebruik voor de aanpak van de regionale keringen.     

25 januari
De waterkring in Raamsdonksveer. Ik heb de algemene presentatie gegeven en collega Kees de Jong die over het watersysteembeheer. Daarna hebben we gezamenlijk de vragen van de aanwezige overwegend agrarische ondernemers beantwoord.

26 januari
ulvenhoutse-bosIn de morgen het bestuurlijk overleg Ulvenhoutse Voorbos waarin de stand van zaken werd besproken van het bos- en waterplan en de voortgang van de PAS. Ook een wandeling met toelichting van twee deskundigen van Staatsbosbeheer door het bos gemaakt. 

In de middag het Avans symposium “Futurefields“. Met onder andere Itzik Amiel, een inspirerend spreker over het (sociale) netwerken met als titel “Power of connection”.

27 januari
Vandaag een klankbordgroep Tweede Kamer verkiezingen van de Unie met de punten die de Unie wil inbrengen bij de Kabinetsformatie en de punten die de Unie gezamenlijk met de VNG en het IPO wil inbrengen.

Louis van der Kallen