OVER WATER – 138: RISICO’S VAN WATER OP STRAAT

 

| 26-05-2018 | 11.00 uur |


 

OVER WATER – 138: RISICO’S VAN WATER OP STRAAT

 

Stevige regenval kan leiden tot vervuild water op straat. Als de riolering overstroomt komt er water op straat dat veel bacteriën en micro-organismen bevat. Als mensen ermee in contact komen, kan dat maag- en darmklachten geven zoals diarree en overgeven, luchtwegklachten zoals keelpijn en verkoudheid of huiduitslag. Zo is gebleken uit een onderzoek van Sanitas Water.

Bij wateroverlast bleek 33 procent van de mensen in contact te komen met water op straat. Enkele voorbeelden van de gezondheidseffecten: vervuild straatwater op de huid gaf een 6,7 keer meer kans op huidklachten, ingeademd vervuild straatwater gaf 2,75 keer meer kans op luchtwegklachten (hoesten, keelpijn, verkoudheid), vervuild straatwater in de mond 4,4 keer meer darmklachten (diarree en overgeven). Contact met het straatwater veroorzaakt dus een groter risico op gezondheidsklachten. Volgens het Sanitas onderzoek zijn de gezondheidsrisico’s 3 tot 7 keer zo hoog vergeleken met mensen die binnen blijven. Gemeenten zouden burgers goed moeten voorlichten over de risico’s van water op straat bij zware regenbuien. Zeker waar kinderen spelen moeten de risico’s zo klein mogelijk gehouden worden, regels voor het opruimen van hondenpoep en de handhaving daarvan kunnen daarbij behulpzaam zijn. Hier ligt dus een taak voor de gemeenten.

Water websites

  • Recent is gestart de website Brabant InZicht. Op deze website vindt u feiten, cijfers en kaarten over de toestand van natuur, water en milieu in Noord-Brabant. Hier is buitengewoon veel te vinden over de toestand van het water in Noord-Brabant. Het bekijken waard.
  • Een andere water kennisbron is de website van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK). Het NKWK is de Nederlandse vleugel van de Delta Alliance. Dit is een internationaal netwerk met als doel het verbeteren van de veerkracht van delta’s. De Delta Alliance heeft activiteiten in vijftien landen, verspreid over vijf continenten.

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 137

 

| 19-05-2018 | 14.00 uur |


 

OVER WATER – 137

 

Gelezen

Recent heb ik gelezen “Tonnagie op de Zeeuwse Stromen” geschreven door Ad van der Weel, Uitgegeven door Rijkswaterstaat Directie Zeeland omstreeks 2002. Het boek gaat over de geschiedenis van de betonning van de Zeeuwse Wateren, betonningsstelsels, betonningsmaterialen (boeien en bakens), betonningsvaarschepen, plaatsingspalen, onderhoud, storingen etc. en bevat tal van foto’s, kaartjes en illustraties. Hoewel het boek enigszins gedateerd is, geeft het een prachtig overzicht van de geschiedenis van betonningen en de organisatie van deze vorm van geleiding en bescherming van de scheepvaart.

“Het Groene Kleed, Toekomst voor de Nederlandse natuur”. Een boek uitgegeven in 1995 en geschreven door Jan van Gelderen met foto’s van Fred Hazelhoff. De eerste zin luidt: “De beloften van een verrommeld land.” Een kritisch boek met hoop voor de toekomst. Het is aardig om nu, 23 jaar na de uitgifte,  te kijken of en hoe de plannen van toen vorm zijn geven.  Mijn conclusie? Er is best veel gebeurd. Toch lijkt het deels dweilen met de kraan open.

“Water, drie culturen zoekend naar evenwicht”. Een boek uitgegeven in 1994 door SDU en geschreven door Bas Vereecken, met foto’s van Reinout van den Bergh en een bewogen voorwoord door Boutros Boutros-Ghali de toenmalige Secretaris-Generaal van de verenigde Naties.  “Water” brengt drie culturen in beeld die alle drie strijd leveren met het water, in een poging met dat water in harmonie te leven. De Tukano indianen in het Amazone gebied rond de grens van Brazilië en Colombia. Een waterrijk gebied dat toen en nu bedreigd wordt doordat goudzoekers het ‘water’ van hun rivieren vervuilen met olie en kwik.  De provincie Noord-Holland waar alles rond het ‘water’ perfect georganiseerd lijkt en goed drinkwater vanzelfsprekend lijkt en toch een strijd om de kwaliteit van drinkwater en oppervlaktewater steeds nodig blijft. En de Jemenieten die leven in een woestijnachtige omgeving waar de watervoorraden toen en nu schaars zijn. En de strijd, mede om dat water, anno 2018 met bommen en granaten wordt gevoerd. Het “Water” laat zien dat culturen afhankelijk zijn van water. Water is een rode draad in de ontwikkeling van deze drie culturen en vermoedelijk van alle culturen.      

Louis van der Kallen

 


OVER WATER – 136: OUDE WIJSHEDEN

 

| 12-05-2018 | 11.00 uur |


 

OVER WATER – 136: OUDE WIJSHEDEN

 

Mijn zoon is recent in het bezit gekomen van een deel van het archief van het landgoed Mattemburgh. Bij het doornemen van die stukken kwam ik enkele aanslagen tegen ten behoeve van de lediging van de kosten van de “Herdigting  van de Rivier de Mark en Dintel” uit 1844.

Als waterschapbestuurder is de interesse bij mij dan gelijk gewekt en probeer ik de kennis en gebruiken van toen te beschouwen bij de inzichten en plannen van nu. De ‘herdigting van de Mark en Dintel’ kende een lange geschiedenis. En er werden vele tientallen jaren plannen gemaakt en werd er nagedacht over de financiering, zoals het ‘financieringsplan’ bij besluit van Zijne Majesteit van 5 juli 1818.  

De ‘herdigting van de Mark en Dintel’ betrof een voor die tijd zeer omvangrijk werk ter verbetering van onder andere de bevaarbaarheid, de uitwatering, de bescherming tegen overstromingen en betrof onder andere uitdieping, stroomverleggingen, dijkwerken en de bouw van sluizen. Bij besluit van Zijne Majesteit van 15 december 1824 werd tot de werken (begroting 633.500 gulden) besloten. De realisatie vond plaats in de jaren 1826-1828. Ter dekking van de kosten werd er een heffing geheven per grondeenheid. Een soort van grondslag, die vergelijkbaar is met de huidige watersysteemheffing per hectare. Anno 2018 kent die heffing in feite twee klassen die voor de categorie  ongebouwd (agrarische gronden) en die voor de categorie natuur.

Het huidige systeem van waterschapsbelastingen is in discussie en er is een advies van de Unie Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB). Ik schreef hier eerder over. De CAB stelt voor de categorie natuur voortaan onder te brengen bij de categorie ongebouwd. Als dat de enige wijziging zou zijn, betekent dat een tariefstijging voor de huidige categorie natuur van circa 1400 procent. Het concept voorstel van de CAB is gebaseerd op het meer in balans brengen van de kosten, veroorzaakt ten behoeve van een categorie, met het belang van die categorie. Feitelijk is dit de toepassing van het kostenveroorzakingsprincipe. Nog niet zo lang geleden was het ‘profijtbeginsel’ in zwang. En tot Rijksbeleid verklaard.

Bij verdeling van de kosten van de “Herdigting  van de Rivier de Mark en Dintel” concludeer ik op basis van de aanslagen in het jaar 1844 dat het profijtbeginsel of opbrengstmogelijkheden van de grond het uitgangspunt was. Voor ruim 47 gemeten (circa 20 hectaren) van de “besten grond” moest de heer van Mattemburgh ruim 110 gulden per jaar betalen. 5,5 gulden per hectare. Terwijl voor bijna 53 gemeten (22,5 hectaren) klasse 6 grond nog geen 8 gulden per jaar betaald moest worden. Circa 36 cent per hectare. 170 jaar geleden was de heffingsverhouding tussen landbouwgronden en natuurgronden bijna dezelfde als nu. Kijkend naar de CAB voorstellen nu, stel ik mij de vraag: hebben we het al die tijd fout gedaan of is het aanhangen van het kostenveroorzakingsprincipe een rimpeling in de tijd, een modeverschijnsel? Ik voel meer voor het profijtbeginsel in combinatie met het draagkrachtbeginsel. Ik wens de wetgever veel wijsheid toe bij de te maken afwegingen. Zelf leer ik graag van de geschiedenis, omdat ik heb geleerd dat daar veel wijsheid in te vinden is.         

Louis van der Kallen

 


OVER WATER 135

 

| 05-05-2018 | 09.30 uur |


 

OVER WATER 135

 

Gelezen:

“Vier eeuwen wateroverlast langs de Maas”, geschreven door Bram Steketee en Hans Willems. Bij het lezen besef je dat besluiteloze politici/bestuurders van alle tijden zijn en dat talmen en kissebissen over wie zal wat betalen, ook niets nieuws is.  

“Strijd om de rivieren, 200 jaar rivierenbeleid in Nederland” geschreven door Alex van Heezik. Ik heb de tweede herziene druk. uitgegeven in 2007 gelezen. Het lezen van dit boekwerk heeft mij iets bescheidener gemaakt als het gaat om onze ‘prominente’ rol in de ontwikkeling van waterbeheer in de wereld. Zeker als het gaat om het rivierbeheer, liepen we vele jaren achter de feiten aan (1800-1850), met als belangrijkste oorzaken: niet in mijn achtertuin, wie zal dat betalen en de vraag wat is haalbaar of de beste benadering? Normaliseren/stroomverbetering of afleiden via overlaten. Willem I, de kanalenbouwer, was eigenlijk meer uitstelstrateeg en hij wenste meer geld te steken in de verbetering van landwegen dan van waterwegen. Het duurde tot 1850 voordat aan de vooral Duitse Tolverbond pressie gevolg werd gegeven. De Rijn moest beter bevaarbaar worden en de Nederlandse bescherming van de eigen schippers diende geliberaliseerd te worden. Het leek het huidige Europa wel. Veel van de kennis kwam, zowel ten behoeve van de kanalenbouw als van de aanpak van de rivieren, van Duitse en Franse ingenieurs. Zij waren ons voorgegaan in de maakbaarheid en normalisering van de rivieren ter verbetering van de bevaarbaarheid en de beperking van overstromingen. Ook ten aanzien van de aanpak en bewustwording van de waterkwaliteit levert dit boek inzichten. Ik beveel lezing van harte aan, al is het maar voor het besef dat veel van onze kennis over rivierbeheer mede door buitenlandse inbreng tot stand is gekomen.   

Gelezen/bekeken het fotoboek “NL XL” door Karel TomeÏ. Een prachtig fotoboek over Nederland in vogelvlucht. Leuk om daarin ook de Overdiepse Polder tegen te komen.

Gelezen/bekeken het fotoboek “Mooi De Biesbosch” van de hand van Marcel van Balkom. Een mooi boek met tal van natuurfoto’s. Zeker de moeite waard!

Gelezen/bekeken “Droge Voeten” uitgave 2005, geschreven door Sietse van der Hoek. Fotografie Riesjard Schropp. Het boek beschrijft het water en water gerelateerde objecten in het waterschap Brabantse Delta. Een mooi landschap en een waterwereld die ik goed ken. De titel van het eerste hoofdstuk omschrijft het boek en de inhoud voor mij het beste: “Landschap dat gaat zitten in de mens.” Voor een ieder het lezen en bekijken waard.    

Louis van der Kallen