OVER WATER – 70

 

| 17-12-2016 | 08.45 uur |


 


OVER WATER – 70 

 

12 december
Bestuurlijk kwartet werkeenheid doelmatig waterbeheer Hart van Brabant met als agendapunten onder andere: het jaarplan 2017 en de evaluatie van de samenwerking. Extra mooi voor mij is het compliment van de gemeentelijke vertegenwoordigers (zowel ambtelijk als bestuurlijk) naar het waterschap dat de aanbesteding van het maaien van bermen (formeel maakt dit geen deel uit van het bestuursakkoord) zowel in geld als in kwaliteit voordeel opleverde voor alle deelnemers. Men was vooral positief over de directievoering die overgenomen was door het waterschap. Een fijn staaltje van samenwerken en taken verdelen die voor alle partijen voordelen blijkt te geven. Langzaam gegroeid vertrouwen in elkaars kwaliteiten heeft dit mogelijk gemaakt. Ik sprak het vertrouwen uit dat ook op het taakveld baggeren samenwerking tot besparingen zal gaan leiden en mogelijk ook tot een betere kwaliteit. Kennis delen en gebruik maken van elkaars ervaringen biedt veel voordelen. Die kansen mogen bestuurders niet laten liggen. 

13 december 
keeenesluis-02Dagelijks Bestuursvergadering (DB) met als agendapunten onder andere: EVZ projectplan Leijloop, het uitvoeringskrediet Ossendrechtse en Woensdrechtse Kil, Een uitvoeringskrediet voor EVZ’s en beekherstel Tilburg. Ik ben zeker trots op dit voorstel omdat in één keer maar vijf projecten worden opgepakt, te weten: EVZ/beekherstel Oude Leij, EVZ Hultensche Leij, EVZ Groote Leij, EVZ/beekherstel Reeshofweide/Lange Rekke en beekherstel Koolhoven. Totaal meer dan vijf kilometer met het vispasseerbaar maken van een aantal stuwen. Dat allemaal in de bovenlopen van de Donge. In feite een megaproject waarvan de gemeente Tilburg de trekker wordt, hetgeen bij dit soort projecten zelden het geval is. Andere agendapunten waren onder andere: een uitvoeringskrediet voor watersysteemanalyses in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW), het handhavingsprogramma 2017, een uitvoeringskrediet wachtsteigers Benedensas, de verantwoording archiefbeheer 2015/2016, een uitvoeringskrediet voor een eerste beoordeling primaire keringen (4e ronde), en de verplaatsing compostfilter persstation Roosendaal. 
In de middag een overleg met Jan Akkermans en Ineke Peeters van de Stichting Beleef De Keenesluis.

14 december
In de morgen de stuurgroep dijkversterking Geertruidenberg en Amertak  met als belangrijkste agendapunt het advies aan het Dagelijks Bestuur over de Nota kansrijke alternatieven. Na bespreking was er een unaniem positief advies aan het DB.

2016-12-14-12-51-44In de middag het provinciale symposium “Samen hart voor de zaak” in het PSV stadion over de aanpak van leegstand in de winkelgebieden/binnensteden, met als inspirerend spreker Harry te Riele van Transitiefocus. Het imago van Eindhoven is opgebouwd rond technologie, kennis en design. Dat imago is opgebouwd na een duidelijke keuze voor deze thema’s en de introductie hiervan in al het beleid dat de gemeente gestalte is gaan geven. Het effect was dat het gewenste imago ook werkelijk ingang vond. Helder kiezen bleek te leiden tot gekozen worden. Wat kiest een gemeente? Wat bleek: niemand kiest voor ouderen als doelgroep, terwijl die doelgroep steeds groter wordt en gemiddeld redelijk kapitaalkrachtig is. Lekker ontspannen in Bergen op Zoom als motto? Mij viel ook op een aanpak gebaseerd op het vrijmarkt idee. Eén leegstandsbeheerder die iedere ruimte omtovert in een soort van vrijmarkt, inclusief zachte horeca. Welke gemeente durft dat aan?

15 december
Het Regionaal Ruimtelijk Overleg ( RRO) Midden-Brabant in het KVL te Oisterwijk met als agendapunten onder andere: de regionale agenda wonen, de regionale agenda werken en de ruimtelijke strategie. Voor het waterschap waren van belang: de mestdialoog, de omgevingswet en omgevingsvisie, de versnellingsagenda, het vitaal leisure landschap, het B5 bod natuurontwikkeling en de PAS. Nadrukkelijk heb ik het achterblijven van de PAS doelstellingen onder de aandacht van gedeputeerde Erik van Merrienboer gebracht en de mogelijke gevolgen daarvan voor de plannen van de gemeente Waalwijk. Het kan immers niet zo zijn dat belangrijke economische ontwikkelingen, die van belang zijn voor de arbeidsmarkt, geblokkeerd zouden kunnen worden omdat de realisering van de PAS doelstellingen achterblijven. Met name de aanpak in het Natura 2000 gebied Westelijke Langstraat vergt alle inzet. Maar ook de aanpak elders kan hierbij helpen.

In de avond ben ik geweest naar de informatieavond van het dijkverbeteringproject Geertruidenberg/Amertak.

16 december
Bestuurlijk overleg met wethouder Gerard Bruijniks van de gemeente Loon op Zand.  Agendapunten waren onder andere: het buurtwaterfonds, de handreiking kinderboerderijen en klimaatbestendig waterbeheer, de keuzewijzer stadswateren, de samenwerking in het watersysteem en de waterketen, de ontwikkelingen rond het Witte Kasteel, de wateroverlast bij Kaatsheuvel West en de Bevrijdingsweg, de overdracht van de vijver Amerikastraat Kaatsheuvel en het gemaal Molenbeek, alsmede de nieuwe plannen van de Efteling.

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 68

 

| 03-12-2016 | 20.30 uur |


 


OVER WATER – 68 

 

Deze keer heb ik gelezen: “Samen werken aan een veilige en mooi Maas, het klimaat verandert” en “Samen werken aan een veilige en mooi Maas, regionaal voorstel Maas 2016”. Twee stukken die het lezen waard zijn. Het betreft de omschrijving van zes zogenoemde koploperprojecten tussen Eijsden en Geertruidenberg. De stukken zijn voor iedere bestuurder van gemeenten langs een rivier het lezen waard omdat ze prachtig laten zien hoe rivierverruiming, dijkversterking en gebiedsontwikkelingen gecombineerd kunnen worden en uitgevoerd met veel extra geld uit Haagse potjes.

28 november
Bestuurlijk overleg met wethouder Jan-Willem Stoop van de gemeente Drimmelen.  Agendapunten waren onder andere: het buurtwaterfonds, de handreiking kinderboerderijen en klimaatbestendig waterbeheer, de keuzewijzer stadswateren, de samenwerking in het watersysteem en de waterketen, de verbetering van de regionale waterkeringen met bijzondere aandacht voor het tracé rond de haven van Terheijden en de aanpak van de wateroverlast in het bemalingsgebied Zonzeel middels een gezamenlijke aanleg van een EVZ (ecologische verbindingszone).

29 november
groen-beursEen gezamenlijke evaluatiebijeenkomst/versnellingsatelier van DB, directieteam en een aantal betrokken medewerkers over de participatie in projecten waarbij het waterschap betrokken is. Er valt nog veel te verbeteren. Geleerd heb ik ook. Niet altijd is participatie kansrijk. Projecten moeten wel voor de deelnemers overzichtelijk zijn. Daarna DB vergadering met als agendapunten onder andere: sturen op hoofdlijnen, voortgangsrapportage waterstaatskundige toestand, het projectplan Roode Vaart, de samenwerkingsovereenkomst met de vereniging “Markdal, duurzaam & vitaal”, de nota reikwijdte en detailniveau van de dijksversterking Geertruidenberg en Amertak. 

In de middag een bezoek gebracht aan de beurs “Future Green City” in Den Bosch met een mooi lezingenaanbod. Stands die mij opvielen waren: van www.roofupdate.nl (veel voorbeelden van groene, energie en waterdaken), www.duragreen.nl (met o.a. voorbeelden geluidsschermen vergroenen) en www.hydrorock.com (over het voorkomen van wateroverlast en verdroging met ecologisch verantwoorde oplossingen). Maar zeker de stand van de Nationale Bomenbank.
oude-eikHet bezoek aan de stand en de website gaven mij het gevoel dat de conclusie van Rijkswaterstaat dat de monumentale zomereik in de middenberm van de A58 bij Ulvenhout omgehakt zou moeten worden vanwege de toekomstige verbreding van de snelweg, wel makkelijk genomen lijkt. Volgens Rijkswaterstaat is de 140 jaar oude eik boven en onder de grond onderzocht op conditie, stabiliteit en breukgevoeligheid. Uit dat onderzoek bleek dat de eik het uitgraven en verplaatsen niet zou overleven. Als ik kijk naar de verplaatsing van twee linden bij de A2 verbreding bij Den Bosch (150 tot 200 jaar oud met een totaal gewicht van kluit, bomen en kluitverpakking van ongeveer 200 ton), dan denk ik onze ‘Anneville’ verdient een reddingspoging!

30 november
In de morgen een ontbijtbijeenkomst in de Blokstallen te Bergen op Zoom, georganiseerd door de stichting in oprichting Timelaps die in het jaar 2019 het denken over de toekomst van de regio met tal van bijeenkomsten centraal wil stellen. Het is altijd goed over de (verre) toekomst na te denken. Als waterschap doen wij dat op zaken als waterveiligheid, zeker waar we nu al aan het werk zijn om tegen 2050 te kunnen voldoen aan de uitdagingen waar we dan voor gesteld worden. Aan mijn ontbijttafel was het voor de disgenoten wel moeilijk om het droomniveau te ontstijgen. Hierbij moest ik mijzelf ook de vraag stellen: wat is nu een droom en kan dan werkelijkheid zijn? Wat waren de gedachten over de toekomst in 1980 en hoe is de werkelijkheid nu? Voor mij is het uitgangspunt in dit soort discussies toch altijd: hoe kunnen we de maatschappij een zetje in de goede richting geven (groener, waterbewuster, beperken van hittestress en wateroverlast) en wat kan mijn bijdrage hier aan zijn en wat is de rol van een functionele democratie als het waterschap hierbij?

1 december
Een middag STOWA in de Mariënhof te Amersfoort. De STOWA bestaat 45 jaar en dat is een reden om eens goed te laten zien wat zij aan kennisontwikkeling voor de waterschappen doen. Dat gebeurde in de prachtige ambiance van de Mariënhof een gebouw dat de geschiedenis ademt. Er waren presentaties/discussies over: de aanpak van nieuwe stoffen, energie- en grondstoffenterugwinningen en over wateroverlast. Wat mij het meeste trof was de discussie over ‘nieuwe stoffen’ die pas recent de aandacht krijgen die ze verdienen. Ik schreef er vaker over o.a. over bijvoorbeeld dat medicijnresten in onze zuiveringen  bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van resistente bacteriën. Het verbaast mij dat men zich keer op keer laat verleiden tot discussies over normeringen. Alsof we voor de ruim 100.000 verschillende stoffen die nu al in het afvalwater voorkomen normen kunnen stellen en die dan ook stuk voor stuk tegen redelijke kosten kunnen meten en reduceren. Met oxidatie en actieve koolabsorptie kunnen voor sommige van de nu gemeten stoffen soms bemoedigende resultaten worden behaald. Maar is dat genoeg? In mijn beleving zijn het grotendeels zinloze discussies tussen bestuurders en politici die zelden kaas hebben gegeten van de aard en mogelijke effecten van die meer dan 100.000 stoffen die we nu al in afvalwater detecteren. Voor mij is het helder: uitgangspunt zou de nul norm moeten zijn. En het rare is die is haalbaar! In 2004 werd door het waterschap Rijn en IJssel te Varsseveld een zuivering uitgerust met membraantechnologie om van de Boven Slinge weer een gezond water te maken. Dat lukte deels door deze super zuivering. Helaas bouwde het waterschap deze zuivering weer om tot een conventionele zuivering met nabezinktanks. Bij het gebruik van membraantechnologie kan men echt alle stoffen uit het water halen tot de nul norm. Die technologie heeft zich de afgelopen jaren enorm ontwikkeld en is mede daardoor steeds goedkoper geworden en kan nog verder ontwikkeld worden. De winst voor de ecologie en de volksgezondheid is potentieel groot. Maar deels niet in geld te berekenen. Ik zou graag zien dat de STOWA en de waterschappen deze ‘ideale’ oplossing voor alle verontreinigingen samen met de membraanindustrie verder zouden ontwikkelen. Aan het einde van de middag was er een inspirerende presentatie van Anjo Travaille van Bovenkamers over gedragsbeïnvloeding.

In de avond heb ik de fractievergadering van Ons Water/ West-Brabant Waterbreed bijgewoond ter voorbereiding van het AB van 7 december.

2 december
Vandaag de Unie commissie waterkeringen ten stadhuize van Dordrecht met als agendapunten onder andere: de procesbegeleiding beoordeling waterkeringen, de visie op de regionale keringen, de basiseisen zorgplicht waterkeringen, het landelijk draaiboek beoordeling primaire waterkeringen en een communicatieplan. Daarna was er een thema sessie waarbij ik koos voor een discussie over het plan Spaargaren. We publiceerden daar eerder over.

Het verbaast mij keer op keer dat men net doet of het plan van sluizen in de Nieuwe Waterweg iets nieuws is. Reeds in de jaren zestig werd er al geschreven over het stoppen van het zoetwaterlek (800 kubieke meters per seconde) in de Nieuwe Waterweg. Ik verwijs dan graag naar: “De waterhuishouding van Nederland” (een nota samengesteld door Rijkswaterstaat, uitgegeven door de Staatsuitgeverij in 1968) en naar: “De toekomstige drinkwatervoorziening van Nederland” (een rapport van de centrale commissie voor de drinkwatervoorziening 1965, uitgeven door de Staatsuitgeverij in 1967). Er is, zo blijkt, vaker niets nieuws onder de zon. Helaas wordt er veel gepraat in dit land en te zelden iets uitgevoerd. Doorschuiven is een politieke kwaal van alle tijden, waarna een nieuwe lading gekozenen zonder kennis van de geschiedenis weer ‘mooie’ verhalen vertellen zonder zich te verdiepen in onze geschiedenis of de onderwerpen waarover gepraat of besloten wordt. En zij zich daarna afvragen waarom de bevolking geen vertrouwen meer in hen heeft. 

Louis van der Kallen 

 


OVER WATER – 66: INSPIRATIEDAG 2016

 

| 19-11-2016 | 02.30 uur |


 


OVER WATER – 66 

 

14 november
In de avond de bijeenkomst van de werkgroep bestuurlijke vernieuwing. Hier werd de opstelling besproken van een voorstel tot besluitvorming door het Algemeen Bestuur.

15 november
In de morgen de vergadering van het Dagelijks Bestuur met als agendapunten onder andere: een uitvoeringskrediet cofinanciering POP3 water, het project “sloten, oevers en dijken op orde, de aanpak stedelijk gebied”, de bijdrage aan het buurtwaterfonds, een STIKA gebiedscontract, de managementletter 2016-4, onvoorziene uitgaven project oneigenlijk grondgebruik, het projectplan EVZ Kraggeloop, de uitvoering Dijkversterking Geertruidenberg/Amertak, het bidboek natuur van de B5 en actuele beleidsontwikkelingen waterkwaliteit. 

In de middag een portefeuillehoudersoverleg over de ontwikkelingen in Drimmelen ter voorbereiding van het bestuurlijk overleg met die gemeente. 

ontvangende-water-overstort-van-oerslaanIn de avond de opening van de waterberging Slotbosse Toren. In mijn verhaal ben ik ingegaan op de goede samenwerking met de gemeente Oosterhout en op wat nog zou moeten gebeuren zoals sanering/oplossing gevolgen van de overstort aan de Burgemeester van Oerslaan. 

16 november
In de avond de informatieavond EVZ Rillaersbaan in Riel

17 november
De inspiratiedag Innovatie  van de Unie bezocht, waar ik o.a. deelnam aan de workshop “de mens centraal”. Hier werd het ‘omdenken‘ geleerd. Weg van het “ja, maar….”. Veel humor en inspiratie. Geleid door een spreker afkomstig uit “de niet zo verenigde staten van Amerika”.
sloopWat ik zelf leuk vond was een stand in de hal waar uitleg werd gegeven over een project met als doel het hergebruik van thermoharde composieten, zoals oude polyesterbootjes of buizen. Als ontwikkelaar en toepassingstechnicus van de thermohardende grondstof (polyesterharsen), is het geweldig om te zien dat aan het einde van de levenscyclus van een product gezocht wordt naar hergebruik. 

Daarna de uitreiking van de water innovatieprijzen 2016 te Amersfoort. Nu gun ik iedereen een feestje en een prijs, maar dan wil ik wel het gevoel hebben dat er werkelijk iets bijzonders is gebeurd dat een feestje en een prijs rechtvaardigt. Ik benader al jaren het zogenaamde innovatieve imago van de waterschappen met de nodige argwaan. Want bij overheden kom ik zelden iets innovatiefs tegen. Naar mijn opvatting komt dat omdat bij ambtenaren, bestuurders en politici er een overmaat aan risico aversie aanwezig is. Er zal maar iets fout gaan of niet het gewenste resultaat geven, dan zijn de mogelijke commentaren van de oppositie dodelijk en dat moet immers voorkomen worden! Ik heb mijn beroepsmatige leven (40 jaar) doorgebracht op research- en ontwikkelingsafdelingen van een zaadkwekerij en een kunstharsfabriek. Daar leerde ik dat zonder het betreden van onbetreden paden er geen echte vernieuwing aan de orde zullen zijn. In de praktijk van mijn beroepsmatige leven was het vooral de vrije research die gewenste patenten en innovaties bracht. De doelresearch bracht wel vernieuwingen in de zin van doorontwikkelingen van bestaande producten, of de introductie van technieken van anderen brachten wel efficiëntie verbeteringen, maar dat werden geen innovaties genoemd. En deze waren ook nooit patenteerbaar. Als uitvinder van een bepaald gepatenteerde product/productiemethode (United States Patent nr. 4255464) matig ik mij aan enige kennis te bezitten van het herkennen van innovaties en innovatieve werkwijzen.

Ook nu was er net als vorig jaar het nodige borstgeklop over hoe innovatief de Nederlandse watersector wel zou zijn. Naar mijn opvatting is de vrijwel mondiale erkenning van ons hoge kennisniveau meer te danken aan het goede werk dat Nederlandse waterdeskundigen door de eeuwen heen hebben verricht, dan aan de huidige beperkte toevoeging aan die kennis.

Ik ben er van overtuigd dat iedere waterschapsmedewerker zijn werk goed en steeds beter wil doen. Hij of zij denkt zeker na over hoe dingen beter kunnen. Maar dat is normaal. Het resultaat van dat denken en continue verbeteren zijn zelden innovaties. Het zijn veelal toepassingen van bestaande technieken. Zo ook nu. De winnaar in de categorie waterveiligheid had niets met innovaties te maken. Het was hooguit een goed voorbeeld van samenwerking tussen het waterschap, gebiedspartijen, bewoners, provincies en gemeenten. Als we ‘samenwerken’ een innovatie noemen zegt dat veel over ons. Samenwerken is wat mensen behoren te doen. Dat is geen prijs waard. Bij niet samenwerken hoort een berisping. Gelukkig had het publiek meer verstand van innoveren dan de ‘deskundige’ jury met grote namen. Zij wezen het zandsproeien als meest innovatieve project aan. De enige toekenning die, wat mij betreft, dicht bij een innovatie komt was in de categorie schoon water. Een project van het Hoogheemraadschap van Delfland, waar geprobeerd wordt microverontreinigingen af te breken en de concentraties van nitraat en fosfaat verder te verlagen en zo het gereinigde water te kunnen hergebruiken. Zelf heb ik enige scepsis of de gebruikte methode een echte oplossing is voor microverontreinigingen zoals medicijnen en hormonale stoffen. Maar het doen van dit soort projecten, die niet altijd en met zekerheid volledig effectief zullen blijken te zijn, vergt bestuurlijke moed. En dat waardeer ik. Want hoe je het wendt of keert, ieder onderzoek of proef kost geld en levert niet altijd het 100 % resultaat op. Wat het wel oplevert is kennis waarmee verder gebouwd kan worden aan een schoner Nederland.

pal18 november 
Ik ben naar de PAL lezing geweest in het provinciehuis van Zuid-Holland over de ‘Omgevingsopgaven voor de provinciale én nationale omgevingsvisie’ gegeven door Rienk Kuiper (PBL). Een interessante lezing, waarbij mij het meest opviel dat als één der risico’s bij de vormgeving van de visies de sociale stabiliteit werd genoemd. Voor mij is het voor het eerst dat ik een topambtenaar sociale stabiliteit hoor noemen als een risicofactor waar rekening mee gehouden zo moeten worden. 

Louis van der Kallen