silvopasture – ONS WATER

| 28-07-2018 | 13.30 uur |

OVER WATER – 147: BOSBOUW EN BEGRAZING GAAN HEEL GOED SAMEN

Foto: boerderij De Regte Heijden

In Over Water 145 schreef ik o.a. over hoe de ideeën van Ernst Gotsch inzake de combinatie van landbouw en bosbouw vorm gegeven kunnen worden en hoe door de vermenging van bomen en gewassen het koolstofgehalte van de bodem en de productiviteit van het land verbeterd kunnen worden en hoe bosbouw en begrazing (silvopasture) gecombineerd kunnen worden met een bijzondere kwaliteit vlees als gevolg.

Tot mijn blijdschap kwam ik op zaterdag 21 juli in de wetenschapsbijlage van de NRC een artikel tegen over dezelfde onderwerpen met de titel: “Bomen moeten terug op het land” en als subtitel: “het combineren van land- en bosbouw biedt perspectief op verduurzaming. Plant en dier profiteren van elkaar.” Het mooie van het artikel vond ik de voorbeelden van boeren in Nederland die de vermenging van landbouw en bosbouw al in praktijk proberen te brengen, zoals Wim van Roessel uit Riel die in zijn bedrijfsvoering op zijn boerderij De Regte Heijden in 2014 een bosweide (1ha) heeft aangelegd. Dit is een combinatie van bomen en heesters met vee en veevoerproductie. De bomen, vee en weiland worden beheerd als één systeem. De bomen (appels en peren) geven schaduw, hetgeen goed is voor de gezondheid van het vee. In de bosweide staat ook een bijenkast. Ik vind dit een prachtig voorbeeld van hoe het moet. Het geeft mij ook een goed gevoel dat dit voorbeeld zich bevindt in het werkgebied van het waterschap de Brabantse Delta, waar ik zelf als bestuurder mag functioneren.

In het NRC artikel wordt ook verwezen naar studies zoals van Paul Burgess van de Cranfield University die aantonen hoe profijtelijk het combineren van landbouw met bosbouw kan zijn en hoe ecologische doelen samen kunnen gaan met goed, profijtelijk en maatschappelijk verantwoord boeren

Louis van der Kallen

| 14-07-2018 | 11.00 uur |

OVER WATER – 145: “DRAWDOWN” EN DROOGTE

Het is weer zomer. Voor mij betekent dat afkicken van Buitenhof en weer even wennen aan “het filosofisch kwintet“. Dat ging een paar weken terug over ‘overbevolking’ en allerlei daaraan verbonden aspecten zoals: solidariteit, voedsel en welvaartverdeling, ecologische voetafdruk enz.

In het gesprek kwam ook het boek Drawdown voorbij. Een boek dat mij na lezing zeer aanspreekt. Ik schreef daar eerder een stukje over in het kader van vroegere waarschuwingen voor door de mens veroorzaakte klimaatveranderingen. Het boek geeft circa 100 oplossingsrichtingen over hoe de opwarming van de aarde te vertragen en zelfs terug te dringen. Van energie-alternatieven: wind-, zon-, geo-, hydro-, golf-, getijde-, bio- en nucleaire energie. Ze worden stuk voor stuk (en allerlei varianten inclusief opslagsystemen) uitgewerkt.

Ook de hoofdstukken over voedsel (teelt en bereiding) zijn uitgebreid. Hoe te komen tot een plantrijk dieet? Hoe te komen tot een permacultuur? Onder andere gericht op bodemherstel zodat de bodem duurzaam in staat is voedsel te produceren en de bodembiotoop hersteld wordt. Hoe de voedselafvalberg te verminderen? Hoe de voedselbereiding te verbeteren en de CO2 uitstoot daarvan te verminderen? Hoe de ideeën van Ernst Gotsch inzake de combinatie van landbouw en bosbouw vorm gegeven kan worden en hoe door de vermenging van bomen en gewassen het koolstofgehalte van de bodem en de productiviteit van het land verbeterd kan worden. Hoe de rijstbouw geÃ¯ntensiveerd en verbeterd kan worden. Hoe bosbouw en begrazing (silvopasture) gecombineerd kan worden met een bijzondere kwaliteit vlees als gevolg. Hoe met een beter nutriëntenbeheer de C02 uitstoot beperkt kan worden en de kwaliteit van de bodem verbeterd.

Voor de leden van het algemeen bestuur van het waterschap Brabantse Delta was er een bijeenkomst over de droogte. In al die jaren van mijn bestuurlijke betrokkenheid bij waterschappen was dit de eerste keer dat het nodig was om er bestuurlijk op deze wijze over te praten. De droogte van nu is uitzonderlijk en ondanks dat we boffen dat de winter nat is geweest en de Maasafvoer door nalevering van water vanuit de bodem in het bovenstroomse gebied van de Maas nog redelijk op peil is gebleven, nemen de zorgen voor de landbouw toe. Deze zomer gaat steeds meer lijken op “De hondsdagen van 1976“. Tevens wordt duidelijk dat het verzilten van het Volkerak-Zoommeer systeem het domste is wat denkbaar is. Nu kan dit zoete water nog gebruikt worden door de landbouw in grote delen van West-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland. Wel dient dan de sluipende verzilting snel gestopt te worden door doorspoelen en door het reeds decennia uitgestelde onderhoud aan de sluizen omgaand ter hand te nemen, zodat deze rijke bron van zoete welvaart behouden blijft. De droogte laat ook zien dat het gat, dat Nieuwe Waterweg heet en circa 800 kubieke meter zoet water per seconde verspilt, gedicht moet worden. De honger naar zoet water moet gestild worden door nu eindelijk te gaan werken aan sluizen in de Nieuwe Waterweg die bij een oplopend tekort aan zoet water gedicht kunnen worden.

Louis van der Kallen