OVER WATER – 79

 

| 18-02-2017 | 10.30 uur |


 

OVER WATER – 79

 

Op de Rioneddag bezocht ik de workshop ‘waterportaal’ met de cases Zuid-Oost Brabant. Deze workshop ging inhoudelijk over de ‘Branchestandaard gemeentelijke watertaken’. De watertaken van de gemeenten nemen toe in omvang, belang en budget. De gemeente moet dan ook zorgdragen dat zij de juiste mensen qua kennis en competenties in huis heeft om de gemeentelijke watertaken naar behoren te kunnen blijven uitvoeren. De ‘Branchestandaard gemeentelijke watertaken’ kan daarbij behulpzaam zijn. De Rioned branchestandaard kan daarbij een hulpmiddel zijn. De eerste ervaringen zijn ronduit positief te noemen. Mijn advies: gemeenten kijk eens wat je daarvan kan leren en of het iets is voor de eigen regio. 

15 februari
Vandaag ben ik naar de kennisbijeenkomst “Samen anders doen met water en groen – Iedereen is waterbeheerder” geweest. Doel van de bijeenkomst was om handvatten en praktische zaken aan te reiken voor het toekomstige ontwerpen van duurzame, klimaatbestendige en vooral mooie tuinen. De belangrijkste spreker was Nico Wissing van NL Greenlabel. Nico Wissing is een inspirerend spreker met een passie voor ‘groen’. Voor gemeenten die willen vergroenen is hij en NL Greenlabel dan ook een goede keuze om die vergroening mede vorm te geven. In zijn presentatie kwam, zij het zijdelings, ‘hittestress’ voorbij, maar dan vooral door het gegeven dat vergroening tot verkoeling leidt. Na afloop van zijn lezing sprak ik hem er op aan dat hij ook door de materiaalkeuze van de harde delen van de openbare en private ruimte er op het vlak van klimaatadaptatie en hittestress winst kan behalen door de toepassing van materialen met bijvoorbeeld hoge albedowaarden (hoge licht reflectie/koele verhardingsmaterialen) en lage emissiviteit (warmteabsorptie). Hij had daar geen interesse in. Zijn inzet beperkt zich tot terugdringing van verharding. Verdieping qua materiaalgebruik is klaarblijkelijk niet zijn expertise, noch de expertise van NL Greenlabel. Mijn advies aan gemeenten en bedrijven die gaan voor een integrale aanpak van klimaatadaptatie/klimaatbestendigheid en daarmee mede de aanpak van hittestress: kies een andere adviseur.    

16 februari
Portefeuillehouder Overleg (PHO) over de agenda Unie commissie waterkeringen. PHO over de voortgang Roode Vaart. PHO over de A27 discussie ‘peilers of brughoofden’ en over een eventuele overeenkomst tussen RWS en de belanghebbende overheden inzake de realisatie van de verbreding van de A27.

17 februari
Unie commissie waterkeringen te Amersfoort met als agendapunten onder andere: het consultatietraject invoeringswet omgevingswet, de aanpak beoordeling waterkeringen en de aanpassing beleidslijn grote rivieren. Ik vind het jammer dat met de invoering van de omgevingswet de naamgeving van de keur (waterschapswetgeving) verandert en deze eeuwenoude benaming wordt vervangen door waterschapsverordening. Mijn cultuurhistorisch hart doet hier een beetje pijn. Er ontstond een stevige discussie over de verandering in de beroepsmogelijkheden van de burger. Bij gemeentelijke wetgeving kan een burger, die bijvoorbeeld schade ondervindt door een bestemmingsplanwijziging (planschade), via een procedure daar een vergoeding voor krijgen. Uiteindelijk kan die procesgang eindigen bij de civiele rechter. De waterschappen kennen tot nu toe in dit soort gevallen de ‘nadeelcompensatie’. Die procesgang eindigt bij de bestuursrechter. De nu voorgestelde regelgeving wil dat harmoniseren en het voorstel is nu beide procesgangen te laten eindigen voor de civiele rechter. Voor de burger heeft dat het nadeel dat de gang naar de civiele rechter een hogere financiële drempel kent. Mijn insteek was dat er niets mis is met harmoniseren, maar dat voor een transparante overheid die streeft naar participatie van en controle door de burger, de drempel voor die burger niet te hoog mag worden. Zelf maakte ik een aantal kanttekeningen bij de aanpassing beleidslijn grote rivieren. De veranderingen houden in dat men met het maken van meer uitzonderingen meer mogelijk wil maken. Zowel ten aanzien van ruimte voor de rivier, als ten aanzien van wat kan en mag in de beschermingszone van een dijk. Zelf ben ik daar niet z’n voorstander van. Uiteindelijk leidt dit vrijwel altijd tot meer kosten bij toekomstige dijkverbeteringen en tot meer onderhoudskosten. Wat ook een punt is dat je steeds zal moeten uitleggen waarom iets op de ene plek wel kan en op een andere niet. Mijn ervaring is dat bestuurders en ambtenaren dan toeschietelijker worden op momenten dat het wat lastiger is. Terwijl de veiligheid en de kosten ook voor toekomstige generaties daar niet mee gediend zijn. 

Louis van der Kallen



OVER WATER – 78

 

| 11-02-2017 | 12.30 uur |


 

OVER WATER – 78

 

Vorige week heb ik op de Rioneddag mijn zegje kunnen doen over hittestress. Daar heb ik in de afgelopen dagen een aantal leuke reacties op mogen ontvangen. Ook zijn de afgelopen week tal van mailtjes met nadere informatie binnengekomen. Een heel informatieve kwam van Dr. ir. Lisette Klok, onderzoeker/docent Klimaatbestendige Stad van de Hogeschool van Amsterdam met een prachtig overzicht  van de gevolgen van extreme hitte in de stad. 

Afbeelding: Dr.ir. E.J. (Lisette) Klok, Onderzoeker/docent Klimaatbestendige Stad

Deze week heb ik het recent uitgegeven boekje “Het klimaat past ook in uw straatje” gelezen,  een voorbeeldenboek over het klimaatbestendig inrichten van straten en de openbare ruimte. Een mooi initiatief van de Hogeschool van Amsterdam in het kader van het onderzoeksprogramma Urban Technology waarin waterbergen en de aanpak van hittestress hand in hand gaan.

6 februari
Portefeuillehouderoverleg (PHO) met de ambtenaar die de gemeenten Dongen, Oosterhout, Made en Geertruidenberg tot haar aandachtsgebieden mag rekenen.

7 februari
Dagelijks Bestuur met als onderwerpen onder andere: “sloten, oevers en dijken op orde”, bestuurlijke rollen bij calamiteiten, het projectplan EVZ/beekherstel Rillaersebaan, de overdracht van waterstaatswerken, de samenwerking met Argentinië op water governance en het financieringsplan 2017-2018.

In de middag PHO’s over de wateroverlast langs de Winterdijk en Waalwijk, over de boezemkades en de verbeteringen van de regionale keringen en de beleidsaanpak van de overlast van bruine en zwarte ratten.

9 februari
In de middag ben ik naar het symposium van het BouwRegieNetwerk over infrastructuur geweest in het Beauforthuis te Zeist geweest. Op de weg daarna toe kwam ik langs het bedrijvenpark Seyst waar ik deze foto maakte. Een mooi voorbeeld hoe bouwen in de natuur kan op een wijze waarbij zo veel mogelijk met water en de natuurrekening is gehouden. Een compleet grasdak, waarbij het luchtbehandelingssysteem omgeven is met een begroeiing die zomers mooi in blad komt.
Er waren een viertal presentaties/discussies en leefbaarheid leverden mij kennis op die ik bij de discussies over de projecten A27 en A58 in ons eigen werkgebied in kan zetten. 

Louis van der Kallen



(NATTE/ ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 40

 

| 08-02-2017 | 12.50 uur |


 

(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 40

 

Soms kom je iets tegen waarvan je denkt: wat zou het mooi zijn als de schrijver nu over de mogelijke verzilting van het Volkerak/Zoommeer eens zijn mening zou kunnen of willen geven.

In 1973 verscheen van de hand van Ir. P. Stoter een lezing op schrift, uitgesproken op 22 maart 1973 tijdens de première van de bedrijfsfilm van de N.V. Watermaatschappij Zeeland. De lezing droeg de titel: “Zoet water voor de Delta een groeiend probleem”. De heer Stoter was toen de directeur van de N.V. Watermaatschappij Zeeland. Hij voorzag nog de aanvoer van zoet water uit de spaarbekkens Grevelingen of Sint-Philipsland naar de rest van Zeeland. Deze spaarbekkens zijn er voor zoet water nooit gekomen, want de Oosterschelde bleef open en de Grevelingen zout. De vraag is of voldoende zoet water nog steeds een (groeiend) probleem is? Voor mij als landbouwer in de West-Brabantse polders is de blijvende beschikbaarheid van voldoende zoet water van de juiste kwaliteit wel degelijk een probleem, wat mij en mijn collega’s blijft bezighouden.

Chris Ooms

 


OVER WATER – 77: RATTEN/ RIONEDDAG 2017

 

| 04-02-2017 | 21.00 uur |


 

OVER WATER – 77

 

30 januari
Vandaag de Waterkring in Zundert. Ik heb de algemene presentatie gegeven en collega Kees de Jong de presentatie over het watersysteembeheer. Daarna hebben we gezamenlijk de vragen van de aanwezigen, overwegend agrarische ondernemers, beantwoord.

1 februari
In de middag bestuurlijk overleg met wethouder Ad van Beek  (gemeente Dongen) en wethouder  Gerard Bruijniks (gemeente Loon op Zand) over de door burgers en bedrijven ervaren overlast van bruine en zwarte ratten. Er is sprake van een snelle toename van de rattenpopulatie en als gevolg daarvan ook van de ziekte van Weil. De bacteriën die de ziekte van Weil veroorzaken, komen via de urine van de ratten in het oppervlaktewater terecht en kunnen vervolgens via de mond, neus, ogen of wondjes binnendringen. De gemeenten hebben te maken met een snelle toename van de overlastklachten en met snel stijgende bestrijdingskosten (in Loon op Zand een vervijfvoudiging in één jaar). Ook is bestrijding door een recent verbod op gif minder effectief geworden. De gemeenten gaan bij het kennis- en adviescentrum dierplagen en bij de gemeente Eersel nadere informatie opvragen om via communicaties/publicaties het publiek voor te lichten om de omgeving van de mens minder ratvriendelijk te maken. Ik heb toegezegd deze informatie dan ook te verspreiden, bijvoorbeeld via onze website. Tevens is gesproken over de wijze waarop zowel gemeenten als het waterschap onderhoud plegen aan bermen en oevers en daar mogelijk een te ratvriendelijke omgeving creëren. Ook hier is kennisdeling belangrijk. Mogelijk ligt hier ook een taak voor onze bisamrattenvangers. Ook uit andere delen van Nederland (vooral de oostelijke provincies) heb ik bij bijeenkomsten van de Unie van collega’s gehoord dat ook zij een toename zien van de populaties bruine en zwarte ratten en daar vragen over krijgen. Ik zal zowel het onderhoudsvraagstuk als de mogelijke (kennis)inzet van onze bisamrattenvangers opnemen met mijn collega van watersystemen Kees de Jong. Mogelijk ligt hier ook een taak voor de Unie en de VNG om dit probleem op landelijk niveau aan te kaarten en te kijken of het gifverbod niet tot ongewenste gevolgen leidt en aanpassing verlangt om de volksgezondheid te beschermen.

In de vooravond de werkgroep bestuurlijke vernieuwing met de nota “sturen op hoofdlijnen” op de agenda. In de avond een beeldvormende sessie van het AB over de waterkwaliteit.

2 februari
De Rioneddag te Utrecht met veel inspirerende sprekers. Ik leer steeds beter om te gaan met de digitale technieken die gebruikt worden op symposia en netwerkbijeenkomsten. Bij iedere spreker gaf ik digitaal een korte reactie die dan op een groot scherm verschijnen. De vaste inhoud was steeds “hittestress”. Op een bepaald moment was mijn commentaar: “wanneer komt er een spreker die beseft dat hittestress oversterfte veroorzaakt en de aanpak ook een bijdrage levert aan de aanpak van water”. Omdat ik steeds snel was met mijn reacties verscheen deze steeds bovenaan het scherm.
De laatste reactie bleek pijn te doen, want de presentator ging op zoek naar ‘Louis’ en ik kreeg de vloer en was in de gelegenheid de pakweg 400 gemeentelijke waterambtenaren tussen de oren te rammen dat er meer is dan een riool en dat je met het werken aan wateroverlast ook andere problemen kan aanpakken, zoals hittestress. Daarna kreeg hittestress de aandacht die ik zo graag wil. Zelf bezocht ik de workshop ‘waterportaal’ met de cases Zuid-Oost Brabant en de workshop ‘inundatiemodellen’. Ook bezocht ik een aantal kennistafels die mij weer menige inspiratie opleverde voor nieuwe artikelen. De afsluiting van de dag is de verkiezing van de winnaar van de RIONED innovatieprijs 2017. Alle aanwezigen bepaalden samen de winnaar. Het is dus een echte publieksprijs en het publiek bestond vrijwel uitsluitend uit mensen die dagelijks met water en riolen bezig zijn. Er waren drie genomineerden, waarvan twee uit het werkgebied van het waterschap Brabantse Delta. “Beer en Staartje” die leren over het riool in een spannend voorleesboek werd de trotse winnaar. Dit boek is te bestellen op de “Beer en Staartje” website. Ook de tweede genomineerde de GoFlow van SWWB scoorde prachtig. Dit goede idee werd tweede. De GoFlow is een innovatieve 3D geprinte bol die menige verstopping van een stuw kan gaan voorkomen. Mijn complimenten voor de ambtenaren van de gemeenten en ons waterschap die deze ideeën uitgewerkt hebben.

Louis van der Kallen



OVER WATER – 76: DE LANDBOUW EN DE KRW OPGAVE

 

| 28-01-2017 | 12.30 uur |


 

OVER WATER – 76

 

fontein-bouvigneRecent is uitgekomen “Landbouw en de KRW-opgave nutriënten in regionale wateren“. Een lijvig rapport dat je als waterschapsbestuurder gelezen moet hebben. Het geeft de lezer meer inzicht in de enorme opgave waarvoor we ten aanzien van de stikstof en fosfaatnormen gesteld staan. Deze lijken schier onhaalbaar. Als ingezoomd wordt op mijn eigen waterschap Brabantse Delta, dan laten de cijfers zien wat de opgave is maar ook wat de oorzaken zijn van de huidige stikstof en fosfaat concentraties. Voor fosfaat is slechts 5 tot 10 procent afkomstig van de actuele bemesting. De nalevering vanuit de bodem is 25 tot 50 % (afkomstig van wat de zee ooit op deze gronden heeft afgezet) en de aanvoer uit het buitenland en/of inlaat uit Rijkswateren is 25 tot 50 %. Historische bemesting is 5 tot 10 %. Fosfaat lozingen via de industrie, RWZi’s, kwel, natuurgronden en overige agrarische bronnen zijn allen beperkt van omvang. Bij stikstof is de actuele bemesting 25 tot 50 %, de aanvoer uit het buitenland en/of inlaat uit rijkswateren is ook 25 tot 50 %. Van de overige bronnen is alleen de atmosferische depositie nog relevant. De andere bronnen zijn allen beperkt van omvang. De benodigde reductie (in %) van af- en uitspoeling van stikstof uit landbouwpercelen om de opgave te realiseren bedraagt, afhankelijk van de gekozen variant, tussen de 30 en 43 procent. De benodigde reductie (in %) van af- en uitspoeling van fosfor uit landbouwpercelen om de opgave te realiseren bedraagt, afhankelijk van de gekozen variant, tussen de 8 en 33 procent. Als de niet aan bemesting gerelateerde levering aan de bodem niet aan de landbouwreductie wordt toegerekend bedraagt de landbouwopgave voor fosfor in het werkgebied van de Brabantse Delta minder dan 10 %. Als deze wel aan de landbouw wordt toegerekend is deze tussen de 20 en 40 %. Ook waterschappen (RWZI’s) zijn, gekeken naar het landelijk gemiddelde verantwoordelijk voor 9 % van de stikstoflozingen en 15 % voor de fosforlozingen. Een uitschieter is hierbij waterschap de Dommel, zowel voor stikstof als voor fosfor zijn de RWZI’s daar voor 25 à 50 % verantwoordelijk voor de lozingen. In het waterschap Brabantse Delta zijn de RWZI’s voor stikstof minder dan 5 % de veroorzaker en bij fosfor voor 5 à 10 %.

Mijn conclusie voor mijn eigen waterschap: de KRW normen zijn niet haalbaar voor 2027 en misschien wel, omdat de bronnen vaak buiten onze mogelijkheden liggen (nalevering bodem en buitenland en/of inlaat uit rijkswateren), nooit! Ook landelijk zou de vraag van haalbaarheid, naar mijn mening, op de politieke agenda moeten komen!

Recent is uitgekomen het “waterschapspeil 2016“. Het boekje geeft de trends en ontwikkelingen in het regionale waterbeheer. Voor een ieder die geïnteresseerd is in de waterschapswereld of als raadslid hier meer over wilt weten, het lezen zeker waard.

Op de nieuwjaarsreceptie van de provincie Noord-Brabant kreeg ik bij vertrek de brochure “Over ranke torenspitsen” uitgereikt. Een uitgave van de stichting de Brabantse Hoeders. De brochure is bedoeld als handreiking tot het redden van in onbruik geraakte kerken. Maar deze handreiking is ook bruikbaar voor andere monumentale bouwwerken in ons mooie Brabantse landschap. De brochure kan volgens de website van de Brabantse Hoeders gratis worden besteld door een mailtje te sturen aan [email protected]. In de brochure worden alle kerken in Noord-Brabant uitgenodigd mee te doen aan de Brabantse Open Kerkendag, zodat een ieder ervaart welk een prachtige monumenten dit vaak zijn.

24 januari
In de morgen de vergadering van het Dagelijks Bestuur met als agendapunten onder andere: de beslissing op een bezwaarschrift, de beleidsregel schadevergoeding kabels en leidingen, de heroverweging status kantoor Heerle, de partiële herziening van de algemene regels grondwater onttrekkingsdiepten en de beleidsregel agrarische beregening uit grondwater bij schaarste, de dijkversterking Geertruidenberg en Amertak (de nota kansrijke alternatieven), instemming bos- en waterplan Ulvenhoutse Voorbos en de portefeuilleverdeling en tijdsbesteding tijdens waarneming dijkgraaf. Het vertrek van de dijkgraaf per 1 maart betekent voor alle DB leden een verzwaring van hun taak. We zullen elkaar vaker moeten vervangen. Om de taak van de waarnemend dijkgraaf (Huub Hieltjes) te verlichten heb ik een deel van zijn DB portefeuille overgenomen. Ik krijg er, gedurende zijn waarneming van de dijkgraaf, het project zoetwatervoorziening Roode Vaart, de gemeente Moerdijk en het uitvoeringsproject nieuwbouw, verbetering en inrichting regionale waterkeringen (voor zover gelegen in de tien gemeenten die ik in portefeuille heb) erbij. Voor mij een stevige toename van taken. Ze passen goed bij mijn huidige taken pakket. Vooral op de verbetering van de regionale waterkeringen verheug ik mij. Met de primaire dijkverbeteringsprojecten, zoals de Overdiepse Polder en het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak, heb ik de nodige ervaringen opgedaan die ik graag gebruik voor de aanpak van de regionale keringen.     

25 januari
De waterkring in Raamsdonksveer. Ik heb de algemene presentatie gegeven en collega Kees de Jong die over het watersysteembeheer. Daarna hebben we gezamenlijk de vragen van de aanwezige overwegend agrarische ondernemers beantwoord.

26 januari
ulvenhoutse-bosIn de morgen het bestuurlijk overleg Ulvenhoutse Voorbos waarin de stand van zaken werd besproken van het bos- en waterplan en de voortgang van de PAS. Ook een wandeling met toelichting van twee deskundigen van Staatsbosbeheer door het bos gemaakt. 

In de middag het Avans symposium “Futurefields“. Met onder andere Itzik Amiel, een inspirerend spreker over het (sociale) netwerken met als titel “Power of connection”.

27 januari
Vandaag een klankbordgroep Tweede Kamer verkiezingen van de Unie met de punten die de Unie wil inbrengen bij de Kabinetsformatie en de punten die de Unie gezamenlijk met de VNG en het IPO wil inbrengen.

Louis van der Kallen



OVER WATER – 75

 

| 21-01-2017 | 11.00 uur |


 

OVER WATER – 75

 

17 januari
infratech-01Portefeuilleoverleg (PHO) met de gebiedscollega’s over de komende waterkringen. Ik zal Raamsdonksveer (mijn eigen gebied) en Zundert (het gebied van collega van der Aa) doen.

Daarna een PHO ter afstemming met collega van der Aa en adviseurs over de ontwikkelingen rond de A58.

In de middag heb ik de InfraTech 2017 in Rotterdam bezocht. Een beurs die ik ieder jaar tracht te bezoeken, omdat ik er steeds weer inspiratie op doe en tal van ideeën voor mijn werk als waterschapsbestuurder of voor mijn functie als gemeenteraadslid. Veruit de mooiste stand vond ik die van de gebroeders Visscher een bedrijf dat gespecialiseerd is in natuurvriendelijke oevers. Niet alleen vanwege het onderwerp maar vanwege het integrale karakter van de presentaties. Zelfs de vloerbedekking is van een grof geweven plantaardig materiaal gemaakt. Bij zo’n bedrijf krijg ik dan ook het gevoel dat als de stand al integraal van karakter is, dan zullen ook hun ontwerp en werk dat wel zijn. 

infratech-02

infratech-03

infratech-04Een technisch informatieve stand was die van JLD International, met onder andere informatie over dijkstabilisatie methoden. De derde die ik meer dan interessant vond was die van Urban Deltas over het creëren van een habitat voor vis en macrofauna in stedelijk gebied met onder andere drijvende structuren. 

18 januari
PHO met de plaatsvervangend directeur over een aantal lopende zaken. Het voor mij belangrijkste punt was wat er in het boek “Projecten ’17, de nieuwe norm” van het hoogwaterbeschermingsprogramma stond over het Drongelens Kanaal. Het bleek oude informatie. Het uitgangspunt moet zijn dat de verbeterpunten (bekleding, piping en binnenwaartse stabiliteit), door RWS snel op orde wordt gebracht.

In de avond de vergadering van het Algemeen Bestuur (AB). Voor mij een vergadering om verlegen van te worden. Ik kreeg wel erg veel lof voor het voorstel waarbij in één keer gestart wordt met de voorbereiding van 4 EVZ’s en een beekherstelproject in Tilburg. Op zich een uniek voorstel waarbij de gemeente Tilburg de trekker wordt en meer dan vijf kilometer EVZ’s gerealiseerd gaan worden nabij/langs de Oude Leij, de Hultensche Leij, de Groote Leij, de Reeshofweide/Lange Rekke en beekherstel Koolhoven. Het totale project heeft een beetje het karakter van een gebiedsontwikkeling. Zonder de inzet van wethouder Mario Jacobs en de fenomenale ambtelijke inzet van de gemeente en het waterschap zou dit voorstel niet tot stand zijn gekomen. Ik dank hen daarvoor. Ik zal mij inzetten om deze projectopzet ook elders in mijn werkgebied ingang te laten doen vinden.

19 januari
In de morgen, als lid van de bestuurlijke delegatie het Vitaal Leisure Landschap (VLL) Hart van Brabant een bespreking met gedeputeerde Erik Merrienboer over de financiering en ontwikkeling en projecten van het VLL. Hierbij kon ik ook de complimenten van het AB aan Mario Jacobs (de voorzitter van VLL) overbrengen. 
boekenHet viel mij bij het bezoek aan het provinciehuis op dat op de plek waar jaren geleden de vrij toegankelijke bibliotheek was, waar een ieder kennis kon nemen van wat de staten in de loop van 200 jaar aan besluiten had genomen, nu die mooie ingebonden stukken, notulen en besluiten alleen, afgesloten achter glas, bewonderd kunnen worden. Wat is dit toch een rare weinig toegankelijke wereld geworden, waar zelfs de geschiedenis van het openbaar bestuur van onze mooie provincie achter glas en sloten is verdwenen. Voor mijn toespraken in de periode 1991/2003 zal men opzijn minst de sleutel moeten vragen. Maar aan wie? Dat kon ik niet ontdekken.

In de middag kon ik aansluiten bij de Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie. Ik heb onder andere deelgenomen aan de deelsessie Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel. Een leerzame sessie waarbij vooral gesproken werd over hoe de burger te betrekken bij projecten.

Louis van der Kallen



OVER WATER -74

 

| 14-01-2017 | 10.50 uur |


 

OVER WATER – 74

 

6 januari
Samen met collega dagelijks bestuurder Kees de Jong (watersysteembeheer) op verzoek een tweetal boseigenaren bezocht om in ogenschouw te nemen wat er gebeurd is rond een A- watergang in de buurt van Huijbergen (gemeente Woensdrecht) met als vraagpunten: is dit wel een A-watergang en hoe heeft het ruimen van de bomen plaats kunnen vinden?

watergang-01 watergang-029 januari
Vandaag naar de nieuwjaarsbijeenkomst van het waterschap geweest en uitgebreid gesproken met medewerkers van de afdeling handhaving.

10 januari
DB vergadering met onder andere de agendapunten: het artikel 109a onderzoek diffuse emissies, oordeelsvorming duurzaamheid, uitvoeringskrediet onderhoud singels Reeshof (Tilburg), het beleid vernattingsschade binnen de EHS, leggers regionale waterkeringen, evaluatie afwikkeling traject Halderberge ZOO en waarneming dijkgraaf.

In de middag een gesprek met Ton Hardonk van de Galangroep over de profielschets nieuwe dijkgraaf. Daarna een tweetal PHO’s met de beleidsambtenaren die de contacten gaan onderhouden met de gemeenten Dongen en Gilze en Rijen.

In de avond de werkgroep bestuurlijke vernieuwing vooral over het ‘hoe’ van de bestuurlijke vernieuwing.

12 januari
Een middagje provinciehuis. Eerst de bijeenkomst voor oud-statenleden met een presentatie van Ferenc van Damme van de provincie Overijssel met de titel: “Elimineer ‘De Burger'”. Op zich inspirerend maar niet in mijn geest van denken. Hij buigt mee met tal van maatschappelijke ontwikkelingen en accepteert in feite wat anderen qua ontwikkelingen over ons brengen. Mijn uitgangspunten zijn dat je als overheid de inwoners van je land, provincie of gemeente juist voor moet gaan in de ontwikkelingen die echt wat positiefs betekenen voor de samenleving. Ik ging in zijn presentatie een paar keer met hem het debat aan onder de bemerking ik ben een luddiet om helder te maken dat we weerstand mogen bieden aan veranderingen en de samenleving keer op keer voor mogen houden wat veranderingen betekenen en wat we er aan en er mee moeten om de negatieve aspecten aan veranderingen te voorkomen of te beperken. Eén van zijn bemerkingen was: “politiek zegt jongeren niets, ze hebben er geen affiniteit mee. Gaat het echter over geld dan heb je hun aandacht.” Hij accepteert dat. Ik zeg: zorg dan in onderwijs en opvoeding dat ze wel kennisnemen van de politiek en politieke processen die uiteindelijk de samenleving waarin zij leven, studeren en werken voor een belangrijk deel vormgeeft.

Daarna was de provinciale nieuwjaarsreceptie met een verhaal van de Commissaris van de Koning waarin warempel de strijd “tegen het wassende water” zijdelings vermeld werd. Altijd een opsteker voor een waterschapsbestuurder. En er was ook een minuscule opsteker voor mij als Bergenaar. In het nieuwe provinciale promotiefilmpje kwam zowaar, als ik het goed gezien heb, een beeld (plusminus één seconde) van onze gevangenpoort voorbij.

Na de receptie, waar ik zelfs een waterschapsbestuurder trof uit Zuid-Holland, de fractie vergadering van Ons Water/West-Brabant Waterbreed, waar het vertrek van de dijkgraaf en haar vervanging en opvolging en de AB agenda werden besproken.

13 januari
vaartocht03De middag doorgebracht in Amersfoort bij de “startbijeenkomst consultatie concept-programmavoorstel 2018-2023”. De middag ging vooral over de nieuwe normering en de eerste beoordelingsronde en de dijkverbeteringsprojecten die in 2017 uitgevoerd gaan worden. Deze middag werd ook het waterveiligheidsportaal in gebruik genomen. Een website die uiteindelijk in het openbare deel ook veel informatie zal gaan bevatten, die voor gewone burgers en bedrijven interessant kan zijn in verband met de waterveiligheidsnorm die geldt voor hun woon- of werklocatie. Of het voldoende duidelijk is voor de gewone burger is voor mij wel de vraag. Ik ging met het projectenboek van 2017 onder mijn arm naar huis. Weer wat te lezen voor de komende week.

Louis van der Kallen



OVER WATER – 73: DE ZUIDERWATERLINIE/ GEMEENTELIJK RIOOLBEHEER/ WATERKETEN 2020

 

| 07-01-2017 | 10.50 uur |


 


OVER WATER – 73

 

Zuiderwaterlinie
zuiderwaterlinie
Afgelopen week het boekwerk “Zuiderwaterlinie”, uitgegeven door Mothership gelezen.  Een boek vol met ideeën en kansen hoe de Zuiderwaterlinie (een kralensnoer van 150 kilometer met tal van landschappen, rivieren, dorpen, vestingsteden, sluizen, dijken en inundatiegebieden) nationaal en internationaal te presenteren als een uniek gebied. Het boek kan voor iedere gemeente in het gebied van de Zuiderwaterlinie een inspiratiebron zijn hoe het gebied en de eigen gemeente op de toeristische kaart te zetten

Gemeentelijk rioolbeheer
Recent is verschenen “het nut van stedelijk waterbeheer” met als subtitel “Monitor gemeentelijke watertaken 2016”, een uitgave van de stichting RIONED. De publicatie is de opvolger van de Benchmark rioleringszorg die in 2010 en 2013 werd gepubliceerd. Het is jammerlijk dat de gemeente Bergen op Zoom de enige gemeente in West-Brabant is die aan deze monitor niet deelgenomen heeft. Een gemiste kans. Deelname kan belangrijke kennis opleveren om het rioolbeheer door gemeenten doelmatiger en goedkoper te maken en een kwaliteitsimpuls te geven.

Steeds meer gemeenten gaan hun inwoners verplichten om regenwater op het eigen terrein te houden en niet op de riolering te lozen. Nu doen in Nederland al ruim 30 gemeenten dit. Steeds vaker na ernstige wateroverlast door overvloedige regenval die tot grote schades hebben geleid. Sommige gemeenten gebruiken de modelverordening van de VNG, die gaat best ver. Wie niet meewerkt aan het afkoppelen van de regenpijp kan dan te maken krijgen met drie maanden cel of een boete van 4.050 euro. De verplichting tot afkoppelen geldt dan vaak voor aangewezen gebieden. In de praktijk lozen vrijwel alle huis- en perceeleigenaren het overtollige regenwater van hun perceel op de riolering. Dit  terwijl zij sinds 2009 in principe zelf verantwoordelijk zijn om het regenwater op het eigen terrein te verwerken. Dit blijkt een wettelijke verplichting, waar de meeste huiseigenaren zich niet van bewust zijn. Soms is verwerken/bergen op het perceel niet mogelijk of moeilijk, denk aan binnensteden of geheel bebouwde percelen. Toch zal men er rekening mee moeten gaan houden dat in de toekomst zij toch ook hun regenwaterprobleem meer zelf op moeten gaan lossen. Zeker als zij aantoonbaar mede veroorzaker zijn van wateroverlast in lager gelegen percelen/straten of wijken. De meeste huiseigenaren kunnen zelf maatregelen treffen om de wateroverlast, deels afkomstig van hun perceel, tegen te gaan bijvoorbeeld door het plaatsen van een regenton . Tuincentra en loodgieters varen er wel bij. Zaken als de Praxis en de Gamma zien dan ook in 2016 forse omzetstijgingen van regentonnen, waterreservoirs, enzovoorts. Ook kunnen eigenaren van bebouwingen zelf meer structurele maatregelen nemen, zoals door opritten en terrassen lager aan te leggen dan het huis, zodat zij kunnen dienen als tijdelijke waterberging bij extreme regenval. Ook de aanleg van groen in de tuin in plaats van verharde oppervlakken, of het aanleggen van een grindbed of drainagekuil kunnen een forse bijdrage leveren aan de beperking van wateroverlast.

De waterketen 2020
Deze week nog eens het eindrapport van de visitatiecommissie waterketen ter hand genomen. Soms is het goed om nog eens helder te maken wat we in 2020 bereikt willen hebben en hoe we onderweg zijn naar dat resultaat. Het valt dan op dat Brabant Water een relatief magere besparingsdoelstelling heeft van 5,4 %, terwijl het voor de drinkwaterbedrijven gemiddeld 6,81 % is. Wat ook opvalt zijn de grote verschillen in de besparingsambitie (landelijk tussen 4,8 en 22,6 %). Ook binnen ons eigen waterschap zijn de verschillen fors: Waterkring West 10,1 %, Waterkring de Baronie 13,7 %, Werkeenheid 4 16,7 % en Hart van Brabant 19,7 %. De besparingsambitie in Waterkring West is met 10,1 % van 42 regio’s in Nederland qua besparingsambitie de op drie na laagste. Hart van Brabant is qua besparingsambitie de vijfde aan de bovenkant. Ik ben er best trots op dat mijn twee werkeenheden Werkeenheid 4 en Hart van Brabant boven gemiddeld scoren zowel qua ambitie als qua realisatiegraad. Ik schreef over dit onderwerp ook op 27 oktober.

Tot 2020 is er nog veel werk aan de winkel ook mag er qua ambitie hier en daar nog wel een schepje op.   

Louis van der Kallen  

 


OVER WATER – 72: DE RECHTSSTAAT IN VERVAL/ MICROBE DIE IJZERVERBINDINGEN AFBREEKT

 

| 31-12-2016 | 10.30 uur |


 


OVER WATER – 72 

 

De rechtsstaat in verval
De afgelopen maanden heb ik het boek: “De rechtsstaat in verval”, met als subtitel: “Over de lange mars door de instituties”, gelezen. Het boek, geschreven door Sybe Schaap een oud dijkgraaf, heeft op mij veel indruk gemaakt. Ik onderschrijf, op basis van eigen waarneming, zijn analyse en conclusie dat de rechtstaat in verval is en dat hét symptoom daarvan de opkomst is van het populisme en populistische leiders. Rancune, onbehagen en cynisme sluipen in het politiek systeem zonder een bijdrage te leveren aan oplossingen. Zondebokken worden in het populistische gedachtegoed gecreëerd en gedemoniseerd. Maar wat mij nog het meest raakte was het verval van het begrip ‘waarheid’.

Enkele citaten uit het boek ter illustratie:

  • “We leven in een post factual democracy. Beleid, feiten en argumenten zijn onbetekenende dingetjes geworden. Het enige dat echt telt is dat iets eenvoudig aan de media en het publiek is te verkopen”. (Peter Köppl)
  • “Dit is een ‘ongemak’ waar de integere politicus mee tobt: hoe om te gaan met de feitenvrijheid van de publieke oordeelsvorming?”
  • “Feiten lijken onderhandelbaar geworden. Welke feiten voor waar worden aangenomen lijkt bepaald te worden door de groep waartoe men zich zelve toerekent en de opgewekte emotie.”

Eerder schreef ik over het verval van het begrip ‘waarheidbeleving’ in de politiek in het artikel over liegende/dromende politici.

Edmund Burke

Het tweede wat mij trof was het feit dat reeds Edmund Burke (1729-1797) waarschuwde voor een ver doorgevoerde democratisering. Hij vreesde een te grote nadruk op het eigen belang, wat een evenwichtige belangenafweging in de weg zou staan. Burke waarschuwde tegen een democratische overgang van het gezag naar een beweeglijke commerciële klasse, waarvan Trump in mijn ogen een vertegenwoordiger is. Tegen de verleiding van een samenleving gebaseerd op contract, bood hij het perspectief van een op vertrouwen gestoelde samenleving – ‘een verbondenheid, niet alleen van hen die thans leven, maar ook tussen hen die leven, die gestorven zijn en die nog geboren worden’. Burke meende dat de opkomende democratie het besef van een generaties overspannende menselijke verbondenheid zou elimineren. Ook Nietzsche (1844-1900) waarschuwde voor een doorgeschoten democratisering voor de menselijke verhoudingen. ‘Men leeft voor vandaag… men leeft uitermate onverantwoordelijk.’. De waarheid is volgens Burke het volgende slachtoffer. Feiten maken plaats voor ideologisch bedrog en platvloerse leugens. De realiteit verdwijnt achter een maskerade van schijn en propaganda. Algemeen geldende ‘wetten’ die bepalend lijken voor het gedrag van mensen zijn:

  • zo min mogelijk geven en zo veel mogelijk nemen
  • zo min mogelijk risico en zo veel mogelijk voordeel
  • zo min mogelijk verantwoordelijkheid en zo veel mogelijk hoogachting
  • zo min mogelijk afhankelijk zijn van anderen en zo veel mogelijk anderen van jouw afhankelijk maken.

Zij passen in de historisch ontstane socio-biologische natuur van de individuele mens en van menselijke groepen. De vooruitgang van de mensheid is volgens Burke in belangrijke mate een zoeken geweest naar middelen ter inperking en regulering van deze ‘wetten’: de moraal, het recht, de religie, de pers, de openbaarheid, de publieke opinie, de ideeën van het humanisme enzovoort.

Het boek van de oud dijkgraaf Sybe Schaap is het lezen meer dan waard als je op zoek bent naar een verklaring van wat er om je heen in de politiek en in de samenleving gebeurt. Het vergt wel enig doorzettingsvermogen om door de soms taaie teksten heen te komen.

twentekanaal

Twentekanaal

Toekomst muziek?
Onderzoekers van de Radboud Universiteit en het Max Planck Instituut voor Mariene Microbiologie hebben in het Twentekanaal een microbe ontdekt die met behulp van methaan ijzerverbindingen afbreekt. Dit kan op termijn mogelijkheden bieden in de waterzuivering, bijvoorbeeld voor het gebruik van een bioreactor. De balans tussen methaan afbrekende en methaan producerende processen beïnvloedt de wereldwijde uitstoot van het sterke broeikasgas in de atmosfeer. De nu ontdekte microbe blijkt met behulp van methaan ijzerverbindingen af te breken, zodat afbraakproducten beschikbaar komen voor andere bacteriën. Dat kan van grote invloed zijn op de cycli van ijzer en methaan in de bodem en sedimenten, en daarmee op de kwaliteit van de natuur. Het nu gevonden metabolisme van de microbe kan een nieuw licht werpen op de aloude discussies over de rol die ijzerproducerende processen op de vroege aarde hebben gehad. De onderzoekers vermoeden dat de microbe mogelijk miljarden jaren geleden al een belangrijke rol vervuld heeft. Ze kon vermoedelijk 4 tot 2,5 miljard jaar geleden goed groeien in de zuurstofloze, maar methaanrijke atmosfeer van de ijzerhoudende oceanen. 

Louis van der Kallen  

 


OVER WATER -71: PLANKTOTHRIX RUBESCENS

 

| 24-12-2016 | 10.30 uur |


 


OVER WATER – 71

 

21 december
Vandaag een letter of commitment getekend, waarin ik namens het waterschap Brabantse Delta verklaar dat wij samen met de andere partners gaan samenwerken aan een Vitaal Leisure Landschap in de regio Hart van Brabant. Het plan 2017-2020 en het werkplan 2017-2020 van het Vitaal Leisure Landschap bevatten voor het waterschap tal van onderwerpen, die een bijdrage leveren aan de kerntaken van het waterschap, zoals het realiseren van EVZ’s, beekherstel, waterberging en het robuuster maken van het watersysteem. Ook onderwerpen zoals het zorgen voor een klimaat bestendig water- en natuursysteem, uitgewerkt in de projecten: natuurnetwerk hart van Brabant, omgaan met klimaatverandering en de Zuiderwaterlinie, kunnen een stevige bijdrage leveren aan onze waterdoelen.

Bestuurlijk overleg over de plannen met de A58. Voorbij kwamen: de aansluiting Best, het knooppunt Annabosch, het knooppunt de Baars, de inpassing Oirschot, de beekpassages en de Anneville eik.   

de-kuil-0222 december
Onder weg naar De waterzuivering Nieuwveer ben ik gaan kijken bij de De Kuil in Prinsenbeek, waar een vrij zeldzame algensoort voor een paarse verkleuring van het water zorgt. Dit verschijnsel staat bekend als ‘Bourgondisch Bloed’. De voorkomende algensoort, Planktothrix rubescens genaamd, veroorzaakt een paarse tot rode kleur van het water. Het verschijnsel ‘Bourgondisch Bloed’ dankt die naam aan de slag bij Murten (Zwitserland) in 1476. Daar werd het leger van Karel de Stoute, de hertog van Bourgondië, door de Zwitsers verslagen. De vele gesneuvelde soldaten werden in het meer van Murten gegooid en hun bloed kleurde destijds het water rood. De algensoort in De Kuil groeit in de diepere waterlagen en is nu ook aan de oppervlakte zichtbaar nadat de verschillende waterlagen van de zwemplas zich hebben vermengd door de najaarsafkoeling en de wind. de-kuil-01In tegenstelling tot veel andere algen groeit deze soort goed in relatief schoon en helder water. Zo leren we iedere dag. In dit geval dat ook in de winter en in schoon water algen een probleem kunnen opleveren voor mens en dier. Helaas voor mij, maar goed voor de natuur,  was de verkleuring al minder zichtbaar. In de morgen een presentatie over het waterschap gegeven aan de bezoekende Probusgroep Het Markiezaat uit Bergen op Zoom. Het was leuk stad/streekgenoten uitleg te mogen geven over het waterschap. Daarna was de eindejaarsbijeenkomst van het waterschap en heb ik met veel medewerkers gesproken. 

Louis van der Kallen