20 oktober Vroeg in de middag een gesprek met de projectleider van de Overdiepse Polder ter voorbereiding van de bewonersbijeenkomst op 21 oktober. Het project nadert de oplevering en nu is het zaak om de resterende (pijn) punten inzichtelijk te maken en zo snel mogelijk af te ronden of goede afspraken te maken over afronding in de nabije toekomst. De werkzaamheden verlopen nu, door het weer (veel regen) en de grondsoort (klei), moeizaam. Later die middag een gesprek ter voorbereiding van een AB stuk over de beëindiging van de deelname van het waterschap aan de gemeenschappelijke regeling Regionaal Archief West Brabant, wat het slotstuk is van een bundeling van onze archief activiteiten op Bouvigne met een forse besparing als gevolg.
21 oktober Vandaag om 7.45 uur vertrokken naar de bestuurlijke ontwikkeldag van de provincie in Eindhoven. Het thema was de bereikbaarheid van zuid Nederland. Het ging onder andere over de mogelijke toekomstige ontwikkelingen rond de Brabant corridor, de A2 en de A67. Mijn interesse bij dit soort bijeenkomsten is gelegen in de vraag: wat kunnen dit soort ontwikkelingen betekenen voor het watersysteem en bestaande of toekomstige ecologische verbindingszones? Liggen hier kansen of bedreigingen? Van 17.00 tot 19.00 uur woonde ik de bijeenkomst bij voor AB leden over de waterschapsfinanciën. Om 20.00 uur begon de bewonersbijeenkomst in de Overdiepse Polder, waar vele vragen om een antwoord vroegen. Om 23.00 uur was ik weer thuis. Een lange, maar leerzame dag.
22 oktober In de morgen het bestuurlijk overleg met Waalwijk. Altijd een prettige bijeenkomst, zelfs als het gaat over moeilijke onderwerpen. Daarbij helpt dat ik wethouder van Groos al vanaf mijn statenperiode ken. Wat moeilijker onderwerpen waren hun havenplannen of de schade aan de havendijk haven van Waspik. Andere onderwerpen waren: klimaatadaptatie, wateroverlast en naar aanleiding van een concrete calamiteit: hoe om te gaan met (verontreinigd) bluswater. Eind van de middag was er een extra regionaal ruimtelijk overleg van Hart van Brabant, mede om de nieuwe gedeputeerde van Merrienboer bij te praten over de regionale plannen.
23 oktober Ik ben naar de PAL lezing in Den Haag geweest. Sprekers waren Kees Linse (voorzitter van de commissie MER) en Egbert Dijk van de provincie Overijssel. Beiden spraken over de leefomgevingskwaliteit en wat de nieuwe omgevingswet betekent voor de MER praktijk. Voor veel zaken is straks geen MER advies meer vereist en kan men zaken intern regelen. Het inschakelen van de commissie is dan niet meer vereist! Gepleit werd door de deskundigen voor het handhaven van het twee-ogen-principe zodat bijvoorbeeld een gemeente, als bevoegd gezag, straks niet haar eigen plannen keurt en van milieu adviezen voorziet. Van MER naar OER (omgevingseffect rapportage). Wat de toekomst met de omgevingsvisies gaat brengen zal de tijd leren. Hopelijk zijn de gemeenten en de provincies zo wijs ook de waterschappen te betrekken bij hun visies. Ook als ze mogen verwachten dat de ideeën van de waterschappen de gemeenten niet altijd uitkomen.
26 oktober Over de dag verspreid drie PHO’s over de projecten in Goirle, de werkzaamheden rond de N260 ten oosten van Gilze en een discussie over een mogelijke scopeverandering bij de dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak.
27 oktober DB vergadering met als onderwerpen onder andere de voorbereiding op de algemene beschouwingen, inbesteding SNB, uitvoeringskredieten voor de gemalen Emilia en Westland, het Regionaal Archief West-Brabant en projectplan Keenehaven 2
13 oktober Vandaag een drukke dag. Eerst de Dagelijks Bestuursvergadering (DB) met als onderwerpen onder andere: de begroting 2016, diverse belastingverordeningen, diverse mandateringen en een voorstel over de inhaalslag ‘Keur en oneigenlijk grondgebruik’.
Daarna een werkbijeenkomst van het DB en het directie team over (burger)participatie. Die begon met een inspirerend Youtube filmpje gemaakt in opdracht van het Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden door Jan Willem Zeelenberg. Waarom doen we het? Wat verwachten we er van? Hoe willen we het voorgeven? Het is moeilijker dan menigeen denkt. Een begin van de antwoorden is voor mij gelegen in: het is onvermijdelijk, we hebben elkaar nodig, we hebben de zelfde belangen (veiligheid, schoon water), we versterken ermee de betrokkenheid en vergroten het draagvlak voor de invulling van onze taken. We moeten wel beseffen dat we dan ook oog moeten hebben voor de belangen van de deelnemers en niet alleen voor onze taken en wat dat kost.
Daarna een portefeuillehouderoverleg over hoe om te gaan met de meekoppelkansen en een regeling voor de kostenvergoedingen voor het eventueel verleggen van kabels en leidingen bij het dijkverbeteringproject Geertruidenberg/Amertak.
De werkdag werd afgesloten met een kennismakingsgesprek met Ellen Verhoef een nieuwe medewerkster die belast zal worden met het verder vormgeven van de samenwerking in de (afval)waterketen tussen ons waterschap, de gemeenten en de drinkwaterbedrijven.
14 oktober De avond begon met een coalitieoverleg. Omdat het de eerste keer was na de verkiezingen van maart dat de coalitie bijeenkwam, werd eerst een voorzitter aangewezen. Dat werd Joep Taks van 50 Plus. Daarna werden een aantal punten van de Algemeen Bestuursvergadering (AB) besproken die enige afstemming behoefde.
Later op de avond was het AB met o.a. agendapunten als: de kadernota 2016-2025, het waterbeheersplan 2016-2021, een aantal investeringsvoorstellen die energiebesparingen betreffen bij de SNB, en projectplannen o.a. voor de zomerkade langs het Hollands Diep, voor het project Turfvaart-Bijloop Zuid en voor maatregelen tegen de wateroverlast Hoofseweg-Slotbossetorenpark Oosterhout.
15 oktober Vandaag de landelijke bestuurdersbijeenkomst “samenwerken aan water” in Utrecht met tal van interessante sprekers zoals ter inspiratie Toon Gerbrands (directeur PSV). Vanuit de VNG Ina Adema (burgemeester Veghel) en Riksta Zwart (Vewin). Mooi waren de discussies aan tafel. Aan mijn tafel zat o.a. een vertegenwoordiger van Rioned. Hij pleitte tot mijn verrassing voor de heffing van precariorechten door gemeenten. Zijn argument is: ‘nu is het onder de grond een puinhoop van steeds meer leidingen. Als er precariorechten over betaald moet worden, dan worden alle gebruikers gedwongen tot een goede registratie en bundeling. Hierdoor zouden de kosten bij verlegging en aanleg dalen en de risico’s bij werkzaamheden verminderen.’ Het was een leerzame bijeenkomst.
6 oktober In de morgen een portefeuillehouderoverleg over waterontwikkelingen in de gemeente Waalwijk, waaronder het havenuitbreidingsplan en wat dat kan betekenen voor de status van de dijken in dat gebied.
7 oktober Een dag vol bestuurlijke overleggen. In de morgen was het eerste overleg met wethouder Bruijniks in het spiksplinter nieuwe gemeentehuis Het Klavier, in de collegekamer met een raam in de binnenmuur dat zicht geeft in de raadszaal. Een veelheid van onderwerpen kwam aan de orde waaronder de wateroverlast op 27/28 juli 2014. Deze wateroverlast gaat de gemeente zelf, met medewerking en meedenken van het waterschap, in de toekomst proberen te voorkomen. En zeker met oog voor de klimaatverandering die steeds vaker tot extreme buien leidt. Met de wetenschap dat het hoogte profiel van de gemeente Loon op Zand betekent dat het regenwater bij een zware bui, deels over straat, stroomt naar het laagste punt (Gasthuisstraat, Sweensstraat, alsmede de omgeving Roestenbergstraat/Bevrijdingsweg), start de gemeente een onderzoek naar overloop/bergingsgebieden buiten het bebouwd gebied ten westen van de kern Kaatsheuvel. Het waterschap werkt graag mee om de mogelijkheden hier van te onderzoeken. Daarna een lunchbijeenkomst in het stadskantoor van Tilburg met wethouders van Tilburg en Goirle en de directie van Brabant Water over een voorstel tot een betere bescherming/verduurzaming van de drinkwaterwinning Gilzerbaan.
Later op de middag een bestuurlijk overleg met de gemeente Geertruidenberg met wethouder van Oort. Een agendapunt was: de inhaalslag handhaving keur onder andere het oneigenlijke grondgebruik. Hierbij zal worden bekeken of de gemeentelijke en waterschapsaanpak gecombineerd kan worden en wat in dit traject van elkaar geleerd kan worden. Ook kwam de voorgenomen dijkverbetering Amertak/Geertruidenberg aan de orde. Alsmede de blauwalg situatie in De Veste.
8 oktober Vandaag naar de dijkbezwijkproef Leendert de Boerspolder geweest in Roelofarendsveen. Een prachtige proef die de waterschappen veel gaat leren omtrent het gedrag van veendijken bij langdurige belasting en van het monitoren van dijken in het algemeen bij belasting. Tijdens de vaartocht naar de dijkproef waren er een aantal lezingen. Met als onderwerpen: stresstesten en de waarde voor keringbeheerders door Wouter ter Horst, de sterkte van veen in dijken op veen door Henk van Hemert, herinrichting Leendert de Boerspolder door Ben Blauw en veldproeven ter aanscherping van de kennis over waterkeringen – de mogelijkheden van destructief én niet-destructief onderzoek door André Koelewijn. Kortom een genieten van een vaartocht en kennis vergaren en dat alles grotendeels op een dek onder een bescheiden zonnetje (zie onderstaande foto’s).
In de avond de fractievergadering Van Ons Water/Waterbreed ter voorbereiding van de vergadering van het Algemeen Bestuur van komende week.
9/11 oktober Lezen van de stukken van de DB vergadering op 13 oktober.
(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 33: DE STAND VAN ZAKEN
Het Volkerak/Zoommeer haalt met regelmaat de media en blijft in de aandacht. Zo nu en dan zal via een bericht op deze website de stand van zaken in onze strijd tegen de verzilting belicht worden.
Op 22 september stond er in het AD een berichtje met de kop: “minder blauwalg door exotische mossel”. In het artikeltje wordt gesteld ‘dat de waterkwaliteit in het Volkerak-Zoommeer is verbeterd om dat de quaggamossel zorgt voor helderder water doordat hij graag plankton, bacteriën en afvaldeeltjes eet’.
Ook is op 25 september in de Steenbergse Courant een artikel verschenen met de kop: “Stads- en Dorpsraden willen weten hoe politiek erover denkt ‘Verzilting van Volkerak en Zoommeer heeft louter nadelige gevolgen voor Steenbergen'”. Hopelijk is het artikel voor de Steenbergse politiek reden de zaak nog eens goed te bespreken en te kijken wat zij kunnen doen om de landelijke politiek de zaak te laten heroverwegen.
Op 22 september heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die hen zelf op enig moment aan het denken moet zetten en er toe kan leiden het voornemen het Volkerak/Zoommeer te verzilten opnieuw te agenderen. De Tweede Kamer heeft besloten dat de kwaliteit van drinkwaterbronnen niet door verzilting achteruit mag gaan. De motie moet er voor zorgen dat verzilting van innamepunten voor drinkwaterproductie niet boven de norm mag komen. Het Tweede Kamerlid Geurts (CDA) wilde duidelijkheid voor de drinkwaterbedrijven met betrekking tot verzilting. De drinkwatervoorziening is in de deltabeslissing Zoetwater benoemd als cruciale functie die beschermd moet worden. De klimaatverandering en ingrepen in het watersysteem hebben effecten op de verzilting van de innamepunten voor de drinkwatervoorziening. Drinkwaterbedrijven moeten voor de juiste investeringsbeslissingen duidelijkheid hebben over de zoutconcentratie bij de innamepunten op de lange termijn. De aangenomen motie vraagt het kabinet dan ook om de voorspelde verzilting boven de wettelijke norm van 150 mg per liter bij innamepunten voor de drinkwatervoorziening aan de Lek, de Noord, de Nieuwe Maas, het Amsterdam-Rijnkanaal en het Lekkanaal te voorkomen. De motie van de Tweede Kamerleden Jacobi (PvdA) en Hachchi (D66) om richting te geven aan het Deltaplan Zoetwater en Waterkwaliteit is aangehouden. Hoewel de motie niet direct betrekking heeft op het Volkerak/Zoommeer laat het in algemene zin wel zien dat de aandacht voor de verziltingsproblematiek toeneemt.
Voor Ons Water en de BSD is het helder: de onnodige verspilling van geld en de vernietiging van de mooie natuur kan nog voorkomen worden. Stop de verzilting. Teken de petitie via https://www.petities24.com
24 september In de morgen twee portefeuillehouders overleggen. De eerste over de toekomst van het Biesbosch netwerk. De tweede over het havenuitbreidingsplan van Waalwijk en wat dat kan betekenen voor de status van de dijken in dat gebied.
In de avond een bijeenkomst met belanghebbenden (ondernemers/overheden/grondeigenaren) over de mogelijke koppelkansen bij het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak. Dit om te peilen of belanghebbenden mogelijkheden zien om gecombineerd met de dijkverbeteringen te komen tot economische/toeristische initiatieven of in de combinaties van functies in dat gebied. Leermoment was dat als je ondernemers uitnodigt omdat je voor bewoners in een latere fase, als de plannen meer concreter zijn, weer een informatieavond organiseert, je erop moet rekenen dat er toch bewoners komen. Die dan met enige argwaan de zaak bekijken.
25 september In de middag de Pal lezing. Dit keer over de implicaties van de Omgevingswet. De presentaties waren van Arjen Nijenhuis, plv. directeur Eenvoudig Beter en van Flip ten Cate van de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit. Hoofdmoot van het verhaal was: minder regels, op weg naar meer vertrouwen. Het klonk ineens wat naïef zo midden in de VW crisis. Of anders gezegd: meer gezond verstand dan rechtszekerheid. Of zoals Flip ten Cate het verwoordde: van toelatingsplanologie naar uitnodigingsplanologie. De (ontwerp)wet kent een aantal voor waterschappen interessante artikelen die naar mijn gevoel de rol van waterbeheerders bij planologische ontwikkelingen moeten borgen.
26/27 september Voorbereiding DB vergadering. Een overvolle agenda kan wel 8 tot 12 uur leeswerk opleveren. Feitelijk verdeel ik het leeswerk over bijna een hele week, omdat ik het lezen van grote stukken op een Ipad niet echt aangenaam vind. Dan is het lezen van een mooi boekwerk als de eindrapportage “De veiligheid van Nederland in kaart” een stuk aangenamer. De rapportage geeft per dijkkring aan hoe veilig de bewoners er zijn en wat de zwakke plekken zijn die de komende decennia verbetering behoeven. Wat ik er ook uit oppikte was dat de nationale overheid in Nederland vroeger heel wat makkelijker was in het aanpassen van grenzen van gemeenten en provincies als dat logisch was. Toen rond 1900 de Bergse Maas werd gegraven, kwam het dorp Bern aan de Gelderse kant te liggen. Het Brabantse dorp met zijn omliggende poldertjes werd prompt Gelders en ging de dijkkring Nederhemert heten. Het zelfde overkwam het dorp Alem in de jaren dertig van de vorige eeuw. Maar ons mooie Brabant was niet altijd het slachtoffer. Bij de normalisering van de Maas kwam een klein gebied, wat tot de Gelderse gemeente Balgoij behoorde, aan de Brabantse kant te liggen en kreeg de betreffende dijkkring de mooie naam Keent. Maar daarna is dat streven naar bestuurlijke effectiviteit verdwenen. Zo hebben de delta werken aan de westkant van Noord-Brabant nog niet geleid tot de logische aanpassing. Wat mij nog steeds verbaast is bijvoorbeeld de bestuurlijke drukte rond het natuurgebied Markiezaten/Molenplaat. Twee provincies (Noord Brabant en Zeeland), twee waterschappen (Scheldestromen en Brabantse Delta) en drie gemeenten (Tholen, Bergen op Zoom en Reimerswaal) dragen verantwoordelijkheid voor dit natuurgebied, waar niemand woont.
28 september In de middag een soort brainstormsessie over de toekomst van het Biesbosch streeknetwerk. Dat werd gehouden in de Melk-drive te Genderen.
29 september ‘s-Ochtends een DB vergadering met onder andere een presentatie over medicijnresten, resistente bacteriën en drugsresten in onze RWZI’s (rioolwaterzuiveringsinstallaties) met voor mij een nieuw aandachtspunt. Door de combinatie van omstandigheden (warm water dat rijk is aan zuurstof en voedingsstoffen), medicijnresten en bacteriën zouden RWZI’s wel eens een belangrijke plaats kunnen zijn waar resistente bacteriën zich kunnen ontwikkelen. Dit dient zeker nader onderzocht te worden en vergt wat mij betreft bestuurlijke, wetenschappelijke en maatschappelijke aandacht. Want de oversterfte door resistente bacteriën is medisch een punt wat aandacht en aanpak vergt. Wat mij verbijsterde is dat bureaucratische/wettelijke problemen in de weg staan van onderzoek naar ‘verboden’ stoffen in rioolwater. Onderzoek naar ‘verboden’ stoffen zoals drugsresten is heel strikt gereglementeerd. En daardoor buitengewoon duur.
In de avond een vergadering met de werkgroep cultuur van het Algemeen Bestuur van het waterschap. Langzaam maar zeker ontwikkelen we voorstellen tot systeem/procedure wijzigingen voor het bestuur. De afronding komt dichterbij.
30 september Overdag de gehele dag doorgebracht op een plek waar ik, als Feyenoorder, normaal gesproken niet zou komen. Het PSV stadion! Wat mij wandelend door het bouwwerk nog het meeste opviel was, ondanks dat het veld baadde in het zonlicht, dat het veld toch verlicht werd door een rijdende installatie. Het zal vast een doel dienen, maar nat gras groeit ook uitstekend als natuurlijk zonlicht, op dat moment ruim voor handen, haar werk kan doen. Extra licht voegt op zo’n moment daar heel weinig aan toe. Het feit dat de provincie, die een milieuvriendelijk imago zegt na te streven, een ruimte had gehuurd was klaarblijkelijk voor de eigenaar (de gemeente Eindhoven) noch voor de belangrijkste huurder (PSV) aanleiding even dit schijnbaar overbodige energiegebruik te beperken, nu de zon gratis het gras deed groeien.
De bijeenkomst betrof een Bestuurlijke Ontwikkeldag over de bereikbaarheid van Zuid-Nederland in het bijzonder de ‘wenselijke’ ontwikkelingen van de Brabantcorridor (A58 vanaf de A16 bij Breda en A67 tot Venlo) en de A2. Mijn belangstelling richtte zich met name op het A58 stuk tot Tilburg dat ligt immers in het werkgebied van het waterschap Brabantse Delta en dan gericht op wat de ontwikkelingen kunnen betekenen voor het waterbeheer. Niet iedereen beseft dat de Brabantcorridor loopt van west naar oost en de beeksystemen in onze provincie afstromen van zuid naar noord. Dus iedere ingreep in de A58 kan effect hebben op deze beken. Feitelijk hadden alle inleiders, inclusief die van de BMF, geen enkel oog voor waterbelangen. Slechts één inleider memoreerde regenwater als middel om fijnstof af te voeren!!! Hoewel bijna alle inleiders en deelnemers aan de discussie in hun verhalen ‘leefbaarheid’ als term lieten vallen bleek bij de enkele nadere toelichting het steeds over beperking van overlast te gaan en niet over zoiets als het milieu of een natuurlijke leefomgeving. De aanwezig gemeentelijke bestuurders werden snel uit de ‘leefbaarheidsdroom’ gewekt.
VVD gedeputeerde Christophe van der Maat was helder: ‘bij de beperking van de (geluid) overlast hoefden de wethouders niet op de provincie te rekenen, hij zou geen geld steken in geluidschermen of verdiepte ligging’. Beperken van de overlast vond hij de taak van de gemeenten. Gedeputeerde Erik van Merrienboer van de PvdA sprak zijn collega niet tegen. Wat mij ook opviel was dat, in tegenstelling tot dit soort discussies in Zuid-Holland en Utrecht die ik de afgelopen jaren wel eens bijwoonde, hier de term landschapskwaliteit niet één keer viel. Jammer! Nu ben ik bang dat het mooie van Brabant niet die bescherming en aandacht krijgt die het verdient. Of mijn bijdrage aan de discussie enig positief gevolg zal krijgen, is wat ik voor de toekomst zal blijven volgen.
1 oktober In de morgen het Bestuurlijk Overleg werkeenheid Hart van Brabant met aansluitend een excursie naar de installatie Moerenburg van waterschap de Dommel. Dit keer was het een breed overleg met nu niet alleen de bestuurders van de betrokken gemeenten maar ook met het management en de ambtenaren, betrokken bij het beheer van de waterketen (riolen, gemalen en zuivering). De uitkomst was: we kunnen en moeten meer samenwerken zodat de toename van de kosten door de steeds hogere eisen beperkt worden. De excursie naar Moerenburg was een leuke ervaring. De lokatie is bij het waterschap nog steeds in gebruik, maar herbergt ook een industrieel monument. Het was de eerste Nederlands rioolwaterzuivering die in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw gebouwd werd. Voor mij een bezoek zeker waard.
2 oktober Bestuurlijk Overleg met de gemeente Oosterhout. De wethouders Marian Janse-Witte en Marcel Willemsen kwamen dit keer op bezoek op Bouvigne. Bij een dergelijk BO passeren op de agenda zaken als: de gemeentelijk en waterschapsontwikkelingen die relevant zijn voor de werkzaamheden in de gemeente Oosterhout, zoals de samenwerking in de waterketen, klimaatadaptatie, EVZ’s, en het dijkverbeteringproject Geertruidenberg/Amertak.
