april 2016 – ONS WATER

OVER WATER – 39: AKKERRANDSUBSIDIES

| 29-04-2016 | 21.15 uur |

OVER WATER – 39

Akkervegetatie op begraafplaatsen
Als publicaties gaan over akkerrandvegetaties, hebben deze gelijk mijn belangstelling. Veel waterschappen kennen immers subsidies voor de instandhouding van akkerranden om de kenmerkende akkervegetaties in stand te houden.

Wanneer de flora op begraafplaatsen vergeleken wordt met de flora van akkerranden, is er een opvallend grote gelijkenis te zien. De vegetaties op akkerranden en op begraafplaatsen blijken gedomineerd te worden door klaprozen, ereprijzen, kamilles en wikkes. Dit komt vermoedelijk omdat beide biotopen deels, door menselijk handelen, op elkaar lijken. Akkers worden enkele malen per jaar geploegd en bewerkt, terwijl begraafplaatsen een aantal keren per jaar geschoffeld worden. Eénjarige akkerplanten kunnen goed tegen deze constante verstoring en bloeien vaak meerdere keren per jaar en komen derhalve toch toe aan zaad/ vruchtvorming. Zo zorgen zij dat, wanneer zij ‘het onderspit delven’, volgende generaties toch een kans krijgen.

Begraafplaatsen kennen net als akkers een grote diversiteit. Er zijn begraafplaatsen met een gesloten grasvegetatie, een type waarbij alleen korstmossen en mossen goed gedijen, maar de akkerflora vaak weinig kans krijgt. De akkerflora gedijt voornamelijk op open grind- en zandbodems. Het type grond is hierbij het meest bepalend voor de soorten die er te vinden zijn. Ook de leeftijd van de begraafplaatsen lijkt een rol te spelen. Veel akkerplanten hebben de jongere begraafplaatsen nog niet bereikt. De kans daarop is kleiner dan vroeger, omdat sommige soorten misschien al te zeldzaam zijn geworden. Het is prachtig dat de zeldzaam wordende akkerflora een toevluchtsoord heeft gevonden op begraafplaatsen.

Op begraafplaatsen wordt aanzienlijk minder gespoten, waardoor veel éénjarige planten hun cyclus toch op tijd weten te voltooien. Meerjarige soorten kunnen dit enkel op begraafplaatsen waar niet gespoten wordt. Het is nog steeds goed zoeken, want ook op begraafplaatsen zijn ze absoluut niet algemeen. Soorten die met enige regelmaat te vinden zijn op begraafplaatsen zijn onder andere: akkerleeuwenbek, akkerereprijs, ruige klaproos en de akkergeelster.

De vraag is nu wat betekent deze kennis nu voor de alsmaar oplaaiende discussie over de instandhouding van akkerrand subsidies? Het meest verbaast mij bij dit soort onderzoeken dat de uitkomst al lang verbonden is in onze taal. Zo wordt een begraafplaats soms dodenakker genoemd en ook de slagvelden, waar klaprozen goed bleken te gedijen op de met bloed doortrokken bodem. Een waarneming die zelfs heeft geleid tot het symbool waarmee de Engelsen en Canadezen hun gevallenen herdenken.

25 april
In de avond een coalitieoverleg over de invulling van de vacature in het Dagelijks Bestuur (DB). Er bleek geen draagvlak voor onze inbreng om het aantal DB leden terug te brengen tot vier plus de dijkgraaf. Uiteindelijk kan de voorgedragen kandidaat van ongebouwd rekenen op een brede ondersteuning van de coalitiefracties.

26 april
De dag begon met een DB vergadering met onder andere de agendapunten: de samenwerkingsovereenkomst tot uitvoering waterdoelen, de begroting 2017 belastingsamenwerking West-Brabant, de bestuurlijke vernieuwing, uitwisseling inspectiegegevens, de restauratie Keenesluis en een actualisatie van de algemene regels en beleidsregels keur.

Aan het begin van de middag een portefeuillehouderoverleg (PHO) over een business case oppervlaktewatersysteem in de gemeente Oosterhout.

Daarna een PHO over het dijkverbeteringproject Geertruidenberg/Amertak over de strategie bij de afweging meekoppelkansen. Daarna over de aanpassingen aan de waterhuishouding en de regionale kering bij Waalwijk als gevolg van de gemeentelijk plannen om een nieuwe haven aan te leggen.

Daarna een bijeenkomst in het kader van het project expertsessie ‘water in de tuin’ van de gemeente Bergen op Zoom in het Natuurpodium Brabantse Wal als vervolg op de bijeenkomst op 20 januari waar ik eerder over schreef . Er werd gewerkt aan een actieplan om de aanpak van de klimaatadaptatie en de hittestress samen met de aanwezigen vorm te geven.

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 38

door - PUBLICATIES

| 22-04-2016 | 20.00 uur |

OVER WATER – 38

18 april
In de vroege ochtend eerst een portefeuillehouderoverleg over de Zuiderwaterlinie ter voorbereiding van een partnerconferentie op 27 mei in Bergen op Zoom.

Daarna een overleg over onze belangen bij het Gilzerbaan project in de gemeente Tilburg.

In de avond een extra fractie overleg over de ontstane situatie door het vertrek van een dagelijks bestuurslid.

19 april
Aan het begin van de middag een extra DB over de ontstane situatie door het vertrek van één van de leden.

In de middag heb ik met Liesbeth Rumpt (coÃ¶rdinator van Food4Bees, cel Brabantse Wal) gesproken over hoe West-Brabant, en in het bijzonder Bergen op Zoom (ik ben immers ook gemeenteraadslid), te laten zoemen. In de BSD nieuwsbrief schreef ik eerder over een door het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES) uitgebracht rapport over met uitsterven bedreigde bijensoorten en andere bestuivers. Dit bracht bij mij de overtuiging dat ook in ‘waterprojecten’ aandacht gegeven kan worden aan bijen en hun biotoop. Een voorbeeld is in ons eigen werkgebied ‘Het Belslijntje’ (een lint van 35 kilometer van voor bijen aantrekkelijke voedselplekken tussen Tilburg en Turnhout) en de Bee Deal van het waterschap Brabantse Delta met de gemeente Zundert, Treeport Zundert en de imkervereniging. Projecten die navolging verdienen. De komende tijd zal ik met regelmaat zowel in mijn waterdagboek (Over Water) als in de BSD nieuwsbrieven in gaan op bijenprojecten elders als voorbeelden die ook in het werkgebied van Brabantse Delta en in Bergen op Zoom navolging verdienen.

20 april
Aan het begin van de avond coalitieoverleg met als kernthema hoe om te gaan met het vertrek van het DB lid van ongebouwd en hoe kijken we aan tegen de opvolging? De positie van Ons Water/West-Brabant Waterbreed is dat opvolging vanuit de fractie ongebouwd wel logisch is, mits met een breed gedragen en ervaren kandidaat. Terugkijkend naar de totstandkoming van deze coalitie was het logisch dat ongebouwd en bedrijfsgebouwd beiden een DB lid zouden leveren omdat ze alle twee een zeer ervaren DB lid/kandidaat hadden. Daar neem je niet zomaar afscheid van. Het is niet vanzelfsprekend dat dit ook nu of in de toekomst zal blijven gebeuren. Ons waterschap is qua DB samenstelling (vijf DB leden plus de dijkgraaf en 2 DB leden uit de geborgde zetels een uitzondering). Ongebouwd en bedrijfsgebouwd zijn qua zeteltal kleiner geworden en zijn nu getalsmatig oververtegenwoordigd. Uiteindelijk zal het altijd moeten gaan om de kwaliteit van de kandidaten, maar de getalsverhouding in het AB is ook van belang.

In de avond een AB vergadering met onder andere de agendapunten: de rapportage van de Rekenkamercommissie ‘integraal werken’, de TTIP motie ingediend door de PvdA, de meervoudige centrumregeling Winnend Samenwerken en de Managementletter 2016-1.

21 april
Op 15 april bij een Unie bijkomst had ik de heer Jan de Vries van Boot & Co ontmoet, een boomkweker met bedrijven in Boskoop en Zundert. Een ondernemer in functioneel groen wiens bedrijf al meer dan 60 jaar actief is en zijn best doet de bedrijfsvoering binnen alle milieuvereisten vorm te geven. Ze zijn in het rijke bezit van ISO 9001 en 14001 en het milieukeur certificaat. Met trots stuurde hij vandaag een aantal foto’s op van zijn retentievijver nabij zijn bedrijf in Zundert, waarmee het bedrijf de waterkringloop, op zijn bedrijf, zo goed mogelijk sluitend maakt. Binnen ons AB wordt met regelmaat gepraat over het middelengebruik in die sector en over de gevolgen die dat heeft (gehad) op de Moersloot. De foto’s van zijn retentievijver laten zien dat ook een retentievijver van een boomkweker een mooie bijdrage kan leveren aan de ecologische waarden in een boomkwekergebied zoals Zundert.

22 april
De bestuursvergadering van het Regionaal Archief West-Brabant bijgewoond. Dit keer niet in Oudenbosch maar in de Domeinkamer van het Markiezenhof.

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 37

door - PUBLICATIES

| 15-04-2016 | 20.45 uur |

OVER WATER – 37

11 april
Gelezen de ‘keuzewijzer stadswater‘. Een handzaam boekje als inspiratiebron voor gemeenten bij het ontwikkelen van beleid inzake stedelijk water.

In de middag naar de lancering van de fietsroute “Proef de 5 Trappisten” geweest. De lancering vond plaats in Klooster Nieuwkerk te Goirle. De start vond plaats in aanwezigheid van tal van bestuurders uit Brabant en Vlaanderen. Ik vond de bescheidenheid van een moderne bestuurder als Mario Jacobs (wethouder van Tilburg) leuk. Hij was op de fiets gekomen (circa 10 kilometer) en stalde de fiets buiten het zicht van de verzamelde bestuurders. Ik had hem echter zien aankomen. Wat is mooier dan een fietsroute te openen en zelf op de fiets te komen.

12 april
DB vergadering met onder andere de agendapunten: Brainstorm voorkeursalternatieven, Waterveiligheid deelgebied Midden (Laaksche Vaart, Kibbelvaart en Leurse Haven), jaarstukken Noord-Brabantse Waterschapsbond, Motie TTIP, simuleren buurnatuur en water initiatieven, ontwerp projectplan Molenbeek fase 3 te Roosendaal.

In de avond de werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing.

13 april
In de vroege ochtend een overleg van de Bestuurlijke Adviesgroep A27 Houten-Hooipolder. Hierin is de voortgang besproken van de voorbereiding van het tracébesluit met uitleg over een plan van de regio en de provincie voor een aanpak van het knooppunt Hooipolder.

Daarna naar Fort bij Vechten bij Bunnik voor een symposium over grondwater. Het fort is ook zonder een symposium een bezoek waard.

Begin van de avond de fractievergadering van Ons Water en daarna een thema AB over de keuzes die te maken zijn bij de kadernota 2017-2026.

14 april
Een middag heisessie om in het DB de klokken blijvend op één lijn te houden en inspiratie op te doen voor de komende tijd.

15 april
In de morgen een bijeenkomst van de Unie in Den Haag over de bedrijfsvergelijkingen, zoals de waterschapsbelastingen 2016 en de vele rapporten te vinden op https://waterschapsspiegel.nl./ en hoe deze te verbeteren en aan te vullen.

Daarna de PAL lezing in het provinciehuis van Zuid-Holland met als thema “Stad en ring: vriend of vijand?”. Sprekers waren: Tertius Hanekamp (medewerker Rijksadviseur Infrastructuur en Stad) en Michel Heesen. Vooral het verhaal van Heesen sprak mij aan omdat hij laat zien hoe ‘de snelweg’ werd van een toeristische attractie (jaren vijftig) tot een milieuprobleem. Van utopie (zegen brengend) via optimisme en realisme naar pessimisme. Hoe om te gaan met snelwegen als de A20 en A13 waar het einde van de levensduur in zicht is? Ook de transformatie van ringwegen kwam aan de orde. Als prachtig voorbeeld werd Stockholm genoemd, waar de ringweg deels overdekt is en het dek omgebouwd is tot park. De bekostiging: het heffen van tol! En de stadsbevolking stemde daar in meerderheid voor. De overdekte ringweg levert een forse bijdrage aan de leefbaarheid van een grote stad. Voor ons allen iets ter overweging.

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 36

door - PUBLICATIES

| 09-04-2016 | 10.00 uur |

OVER WATER – 36

4 april
Bestuurlijk overleg met wethouder Jan Willem Stoop van de gemeente Drimmelen inzake het waterschapsproject ‘inhaalslag Keur en oneigenlijk grondgebruik’.

5 april
PHO over de A27 en een introductiegesprek met de nieuwe contactambtenaar van het waterschap voor de gemeenten Drimmelen, Geertruidenberg en Oosterhout.

Daarna een bestuurlijk overleg met een ingehuurde vertegenwoordiger van RWS inzake onze zienswijzen/inzichten met betrekking tot de waterschapsbelangen bij de voorgenomen verbreding van de A27. Onder andere: de zorgen over de gehanteerde normen voor de waterkeringen bij de afrit Geertruidenberg en bij de mogelijke tracé varianten bij de afrit Raamsdonksveer (A59), de waterstuwende effecten door de realisering van een nieuwe brug bij Geertruidenberg (afstemming RWS droog, RWS nat), de beschermingszone van onze afvalwaterpersleiding langs de A27, voldoende bergingscapaciteit en de juridische status van de wateradviezen van de betrokken waterschappen.

7 april
De informatiebijeenkomst in Waspik over de inzet van de Overdiepse Polder als waterberging bij hoog water met onder andere de presentatie van ons draaiboek bij hoog water en inundatie van de polder en uitleg over de procedure van het claimen van schade als gevolg van een eventuele inundatie.

De treurwilg vóór behandeling

De treurwilg na behandeling

Voorafgaand aan deze bijeenkomst ben ik bij de treurwilg gaan kijken in de Overdiepse Polder waarover ik vorige week schreef. De boom bleek goed onderhanden genomen door de boomploeg van de gemeente Waalwijk. Hij is gehavend, maar nu hij gestabiliseerd is kan hij een eventuele zomerstorm vermoedelijk goed doorstaan. Gezien zijn geschiedenis is de kans groot dat hij zal herstellen. Samen met het opnieuw op te bouwen oorlogsmonument zal hij door zijn aanwezigheid de wereld kond blijven doen van wat er gebeurd is in de strijd van de slag om Kapelscheveer, maar ook van de levenskracht van deze boom en de samenleving waarin hij zich bevind.

De afgelopen week heb ik het boekje “Building blocks for good water governance” gelezen. Ik kan het, één ieder die belangstelling heeft voor water en de bestuurlijke invulling daarvan in de wereld, aanbevelen.

Ik heb tijdens mijn rondrit door de Overdiepse Polder ook genoten van de aangelegde ecologische verbindingszone (EVZ) langs het Oude Maasje. Over een paar seizoenen zal dit zowel voor de natuur (bevers) en voor de (fiets)recreanten een aanwinst blijken te zijn.

Ecologische verbindingszone Oude Maasje

Geen reacties

OVER WATER – 35

door - PUBLICATIES

| 01-04-2016 | 14.50 uur |

OVER WATER – 35

In november 2015 schreef ik een artikel met als titel: “Resistente bacteriën en onze zuiveringen“. De kern was dat resistente bacteriën een groeiend probleem zijn en dat aanpak mogelijk zal leiden tot andere of aangepaste zuiveringsmethoden van afvalwater. Het doet mij dan ook deugd dat in de rioolwaterzuiveringsinstallatie Papendrecht van Waterschap Rivierenland een proef wordt gestart om microverontreinigingen zoals geneesmiddelenresten uit rioolwater te halen. Waterschap Brabantse Delta is één van de dertien partners die middels het project Schone Maaswaterketen meedoet in deze proef. De deelnemers bundelen hun kennis en expertise. In dit project wordt PACAS (Powdered Activated Carbon in Activated Sludge, een vorm van actieve kool) toegevoegd aan het actief slib. Dit proces levert naar verwachting goede verwijderingsrendementen, lage initiële investeringskosten en lagere totale kosten dan bestaande nageschakelde technologieën. PACAS is een speciaal behandelde koolstof die allerlei stoffen aan zich kan binden. De methode is niet nieuw, maar het is wel voor het eerst dat het in een bestaand zuiveringsproces wordt toegepast. In de zuiveringsinstallatie Papendrecht kan het zuiveringsproces met en zonder PACAS tegelijkertijd en naast elkaar plaatsvinden. De proef start in de tweede helft van 2016 en loopt negen maanden waardoor het effect van PACAS bij zowel warm als koud weer kan worden vastgesteld.

29 maart
Dagelijks Bestuursvergadering met als onderwerpen onder andere: de kadernota, de meervoudige centrumregeling winnend samenwerken, het ontwerp projectplan EVZ Kibbelvaart Halderberge, de managementletter 2016-1 en de terugmelding onderzoek gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten in de boomteelt en akkerbouw.

30 maart
Bestuurlijk overleg met wethouder Jan Willem Stoop van de gemeente Drimmelen inzake de fietsverbinding Hazensedijk. Grondonderzoek heeft aangetoond dat op de plek, waar de gemeente graag een op/afrit zou willen realiseren, de conditie van de waterkering onvoldoende is. Alternatieven worden nader bekeken.

In de middag portefeuillehouderoverleg met onder andere de onderwerpen: de dijkverbetering Geertruidenberg/Amertak, PAS en de gevolgen voor onze rol bij de natte natuurparels (Natura 2000 gebieden) en de stormschade aan de treurwilg op de dijk bij de Overdiepse Polder. Deze boom maakt een wezenlijk deel uit van het herdenkingsmonument ter nagedachtenis aan de gevallenen bij de slag om Kapelscheveer. De treurwilg werd in de slag nagenoeg totaal vernietigd, maar overleefde en herleefde net als zijn omgeving. De treurwilg maakt deel uit van een uniek monument. Mijn uitgangspunt is dat de inzet moet zijn de boom een overlevingskans te bieden. Snel ingrijpen is dus noodzakelijk om deze boom die kans te geven. Hij is onlosmakelijk verbonden met de slag en het monument. Niet alleen voor de bewoners van de Overdiepse Polder maar voor gehele omgeving.

31 maart

De conferentie ‘Brabant gaat Circulair” in de werkplaats de Gruyter in Den Bosch met een aantal boeiende lezingen over de noodzakelijke transitie naar een circulaire economie met onder andere een presentatie van Han van Kasteren van Telos.

Tijdens de netwerktijd heb ik een gesprek gehad met wethouder Jan van Groos over de treurwilg. Helder was dat wij als overheden geen beste beurt zouden maken als de treurwilg bij het monument in de Overdiepse Polder verloren zou gaan.

Louis van der Kallen