Ons Water – Pagina 22

VAN RESTSTOF NAAR BOUWSTOF

door - PUBLICATIES

| 24-03-2016 | 16.45 uur |

VAN RESTSTOF NAAR BOUWSTOF

Foto: BAG B.V. te Susteren: aanleg fietspad Veldhoek- Ruurlo, website: https://www.bagbv.nl/

Soms bezoek je een seminar waarbij je als gemeenteraadslid en als dagelijks bestuurder van een waterschap van de ene verbazing in de andere valt. Zo’n seminar was “van reststof naar bouwstof“. Het seminar werd georganiseerd door Immobilisatie. De dagvoorzitster was Noortje Schrauwen die verbonden is aan Grondstofjutters, een organisatie waarbij de circulaire economie de leidraad is.

Er waren vele interessante sprekers waaronder Chris Schuurbiers van de Inspectie Leefomgeving en Transport en Jurgen Lutterman van SGS Intron, de certificeerder.

Immobilisaten hebben mijn belangstelling, omdat zij rest-/afvalstoffen bevatten die door immobilisatie uiteindelijk weer middels constructies in het milieu worden gebracht. Op basis van de presentaties van deze twee heren kwam ik tot de conclusie dat het fabricageproces en de immobilisaten als producten duurzaam en milieutechnisch verantwoord tot stand komen. Wetgeving en de certificering lijken afdoende om in hoge mate erop te kunnen vertrouwen dat het in de bouw toe te passen product betrouwbaar tot stand komt.

Toepassing lijkt een geheel ander verhaal. De Inspectie Leefomgeving en Transport controleert en handhaaft tot en met de totstandkoming van het immobilisaat. De controle en handhaving daarna is aan het betreffende bevoegd gezag (gemeenten en waterschappen). Op mijn vraag hoe de overdracht van de handhaving van de Inspectie Leefomgeving en Transport naar de gemeenten of de waterschappen geregeld was of plaatsvond kwam van Chris Schuurbiers met het verbijsterende antwoord: niet! Overdracht van de handhaving was niet geregeld en het vond ook niet plaats. Let wel: we hebben het over producten die tot 25 % ernstig verontreinigd afval kunnen bevatten. Als het immobilisaat als product bereid is, is het formeel geen afval meer maar bouwstof! In de zaal waren een fors aantal handhavers, in dienst van de omgevingsdiensten (van Groningen tot Zeeland, inclusief West-Brabant) aanwezig. Zij bevestigden deze feiten.

De presentatie van Chris Schuurbiers bevatte een aantal voorbeelden van wat er bij de toepassing van de immobilisaten milieutechnisch fout kon gaan. Als uitgehard product zijn de toepassingen milieutechnisch verantwoord. Maar soms liggen de vers gestorte immobilisaten dagen onafgedekt uit te harden. In net aangebrachte en nog niet uitgeharde toestand lijkt het materiaal dan op gewone grond die voor kinderen uitnodigend kan zijn om op of in te spelen. Omdat bij de uitharding soms grote hoeveelheden water worden gebruikt kan dit, zolang het materiaal niet is uitgehard, uittreden waarbij uitgeloogde verontreinigingen in het riool of oppervlaktewater terecht kunnen komen. Handhaving is hier nodig, maar dan moet een gemeente of een waterschap wel weten waar dergelijk materiaal wordt gebruikt. Nu wordt het gebruikt (circa 600.000 ton per jaar oplopend tot 1.000.000 ton in 2020) in tal van toepassingen (wegen, fietspaden, funderingen, parkeerplaatsen, vloeistofdichte vloeren, sportvelden, keerwanden, kades enz.). Ook vind er geen registratie plaats waar dergelijke materialen zijn gebruikt. Dit terwijl de totale branche (zes gecertificeerde bedrijven) zegt dat graag te willen. Hier ligt een taak voor de landelijke overheid dit te regelen.

Over de kansen daartoe hielp handhaver Chris Schuurbiers ze snel uit de droom. ‘Ze vinden in politiek Den Haag dat de milieuwetgeving af is met de omgevingswet’, was zijn reactie. De politiek wil ook geen lastenverzwaring voor het bedrijfsleven. Curieus was dat de zes bedrijven waar het over ging het zelf wel willen. Registratie waar welk immobilisaat is gebruikt, is om in de toekomst, als het door aannemers tot stand gebrachte product aan het eind van zijn levensfase is gekomen, dit product verantwoord te kunnen slopen en her te gebruiken. Dat is pas een werkelijke invulling van een duurzame circulaire economie.

Misschien is het goed als gemeenten en waterschappen, dus Unie en VNG in Den Haag, gaan bepleiten dat registratie van wat eens risicovolle afvalstoffen waren, ook als toegepast immobilisaat noodzakelijk en bedrijfseconomisch verantwoord is.

Veel informatie over immobilisaten is te vinden op de website van Immobilisatie.

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 33: WATERSCHAPSBELASTINGEN

door - PUBLICATIES

| 19-03-2016 | 09.30 uur |

OVER WATER – 33

De afgelopen maand is het Unie boekje “waterschapsbelastingen 2016” uitgekomen. Voor een waterschapsbestuurder is dat een interessante rapportage die enig inzicht geeft in het functioneren van de eigen waterschap. Natuurlijk is het een stukje appels met peren vergelijken, omdat waterschappen onderling verschillen. Zo kunnen hoog gelegen waterschappen op onderdelen goedkoper zijn,omdat ze geen of weinig dijken hebben. Zo kan het percentage WOZ waarde voor ‘gebouwd’ voor waterschappen met gemiddeld welvarender bewoners, die duurdere huizen bezitten, lager zijn. Ook kan de zuiverings-verontreinigingsheffing voor waterschappen met veel mensen per vierkante kilometer ook wat lager zijn per inwoner.

Toch heb ik met enig genoegen ons waterschap (Brabantse Delta) vergeleken met de 21 andere waterschappen. Qua opbouw van ons gebied worden we wel eens Nederland in het klein genoemd, omdat lage en hoge gebieden ongeveer gelijk zijn qua oppervlakte en we zowel primaire dijken langs de grote rivieren kennen als vele kilometers dijken langs regionale wateren zoals langs de Mark, Dintel en Vliet. De tarieven van de Brabantse Delta liggen gemiddeld circa 19 % beneden de landelijke gemiddelden. Voor ongebouwd op 72,9 % van het landelijk gemiddelde. Voor gebouwd op 87,4 % van het landelijk gemiddelde. De ingezetene heffing op 71,5 % van het landelijk gemiddelde en de zuiverings-verontreinigingsheffing op 93,4 % van het landelijk gemiddelde. Natuurlijk moet je tarieven bezien in relatie met de kwaliteit van de geleverde diensten. In grote lijnen voldoet het waterschap aan de landelijke c.q. provinciale normen. Het is goed te realiseren dat ten aan zien van de Kader Richtlijn Water we voor 2027 nog heel wat te doen hebben.

Ons water zal haar best doen de stijging van de tarieven te beperken en toch de alsmaar zwaardere normen ten aanzien van de veiligheid en waterkwaliteit tijdig te halen.

15 maart
Dagelijks Bestuursvergadering met als agenda punten onder andere: de voortgang van de kadernota, de heroriëntatie van Aquon en de aanpak KRW-watersysteemanalyses.

16 maart
Een gesprek met twee ambtenaren van Bergen op Zoom over de mogelijke aanpak van de klimaatadaptatie in Bergen op Zoom.

17 maart
Bestuurlijk Overleg met wethouder Mario Jacobs van de gemeente Tilburg. De onderwerpen die onder andere passeerden waren het project ‘sloten, oevers en dijken op orde’, de ontwikkeling van de EVZ’s rond Tilburg, klimaatadaptatie en de afvalwaterketen.

18 maart
Vandaag geweest naar de PAL lezing in het provinciehuis van Zuid-Holland. De lezing ging over de toekomst van het EU-landbouwbeleid. Krijn Poppe en Nils den Besten hielden onderhoudende verhalen. Het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) van de EU kan na 2020 er wat betreft de basispremie voor de landbouwers per hectare wel eens anders ingevuld gaan worden, is hun verwachting. Zo is het streven van een aantal landen om te komen tot één bedrag per hectare voor de gehele EU. Dat zou voor de Nederlandse boeren een forse verslechtering zijn. Wat zou dat kunnen gaan betekenen voor de grondprijs?
Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn dat het bedrag ingezet zou kunnen gaan worden als financiering voor regionale duurzaamheidsprogramma’s. Ook dat is een forse wijziging, maar kan ook een stimulans zijn om op regionaal niveau de duurzaamheidsdoelen te gaan realiseren. Kortom: mogelijke wijzigingsalternatieven genoeg. Wat mij in het verhaal verder opviel was de geschiedenis van het GLB. Eén van de argumenten was in 1955 dat de armste gebieden in de EEG de zandgronden waren en die moesten ondersteund/ontwikkeld worden. Nu zijn dat veel wijken in de grote steden en behoren de zandgrondgebieden tot de welvarende delen van ons land.

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 32: (BURGER)PARTICIPATIE

door - PUBLICATIES

| 12-03-2016 | 01.00 uur |

OVER WATER – 32

9 maart
Een thema AB over over (burger)participatie. Het thema begon met een inspirerend Youtube filmpje, gemaakt in opdracht van het Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden door Jan Willem Zeelenberg. Waarom doen we het? Wat verwachten we er van? Hoe willen we het vormgeven? Het is moeilijker dan menigeen denkt. Een begin van de antwoorden is voor mij gelegen in: het is onvermijdelijk, we hebben elkaar nodig, we hebben dezelfde belangen (veiligheid, schoon water), we versterken ermee de betrokkenheid en vergroten het draagvlak voor de invulling van onze taken. We moeten wel beseffen dat we dan ook oog moeten hebben voor de belangen van de deelnemers en niet alleen voor onze taken en wat dat kost. Mijn ervaringen tot nu toe met participatie van burgers en overheden is niet zonder drempels. Het principe van Rutte 1 was: “Je gaat er over of niet”, terug naar je kerntaken. Nu zouden we met (burger)participatie in ons achterhoofd moeten gaan voor ‘grensontkennend samenwerken’. Kortom we moeten bereid zijn ons bijna overal mee te bemoeien. Een hele overgang. Dat wordt het zeker als je onze Commissaris van de Koning zou moeten volgen met zijn term “eigenschaligheid”. Werk dat maar eens uit als het over dijkverbeteringen gaat. Maar we schijnen er niet aan te ontkomen. We moeten in gesprek met burgers en andere overheden. Zeker als ze ons benaderen met voorstellen over zaken die (mede) gaan over water. Mij past het wel want ik ga graag in gesprek met burgers.

We konden ons verdiepen op vijf mogelijke participatie onderwerpen: bioplastic uit afvalwater, beheer en onderhoud door derden, vluchtelingen en het waterschap, wateroverlast in stad en platteland en overheidsparticipatie. Ieder kon deelnemen in twee rondes bij twee onderwerpen. Ik koos als eerste onderwerp voor ‘vluchtelingen en het waterschap’. De collega’s die ook voor dat onderwerp kozen waren deels te verwachten: afkomstig uit de PvdA fractie, de fractie van Water Natuurlijk, een FNV’er uit bedrijfgebouwd, een agrariër en ondergetekende. We zagen kansen voor vluchtelingen om iets op te steken en voor ons om meer te leren over culturen en samenlevingen die meer gericht zijn op waterschaarste dan de onze. Mijn stelling in de discussie was: “in iedere auto van een beverrattenbestrijder is een stoel vrij.” Als het gaat om de regels, want vluchtelingen mogen haast niks zolang ze geen status hebben, was het gevoelen dat, zoals de sommige pastoors het soms zeggen, het makkelijker is om vergeving te vragen dan om toestemming. Onze regels zijn soms absurd. Ik schreef eerder over op mijn facebook pagina over het verhaal van een vluchteling, die vanuit het kamp Heumensoord graag met een hengel aan de Waalkade zit en bij gebrek aan iets anders probeert de gang van zaken in de stad te doorgronden. Hij doet iets wat niet mag. Vissen zonder vergunning! Niet omdat hij geen vergunning zou willen hebben, hij is er zelfs om geweest, maar om een vergunning te halen moet je niet alleen geld hebben, maar ook een burgerservicenummer. Hij heeft alleen een V-nummer en daarmee kan je geen visvergunning aanvragen, ook al heb je het geld bij elkaar gekregen. Welkom in Nederland! Dus als er bij het waterschap vluchtelingen een voor hen zinvolle dagbesteding kunnen vinden zijn ze welkom ook als we de regels iets moeten buigen. Mijn hele discussie groep was het daarmee eens.

Voor de tweede ronde sloot ik aan bij het onderwerp; bioplastic uit afvalwater. Niet zo gek voor iemand die tientallen jaren werkzaam is geweest in de R&D op een kunstharsfabriek. Mijn conclusie was dat we nog een lange weg te gaan hebben. Een kilo bioplastic uit afvalwater maken levert nog geen levensvatbaar productieproces op. Noch is het helder dat je een product hebt dat te verwerken is tot een verkoopbaar eindproduct. Hier zal in kennis, durf en geld geÃ¯nvesteerd moeten worden. Maar de vraag is dan hoe en door wie? Mijn uitgangspunt: Heb lef!

10 maart
De gehele dag een symposium bijgewoond over “onbegrensde samenwerking” georganiseerd door het Water Governance Centre. Een leerzame bijeenkomst die bijgewoond werd door 130 overwegend grijze mannen en wat vrouwen en welgeteld 2 studenten. Een verhouding die het ergste doet vrezen voor de toekomst. Ik woonde 3 werkbijeenkomsten bij: “sociale innovatie”, “partnerschap in de regio” en “institutioneel is elke samenwerking mogelijk, het ontbreekt aan lef”.

Zelf heb ik het meest genoten van Stefan Kuks (watergraaf van het waterschap Vechtstromen en bijzonder hoogleraar innovatie aan de TU Twente). Hij maakte helder dat de tijd van de Trias Politica ver achter ons ligt. In zijn benadering is er zeker sprake van zeven machten in het politiek systeem. Hij vulde de Trias (de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechtelijke macht) aan met de macht van de ambtenaren, de macht van de lobbyisten, de macht van de adviseurs en de macht van de media. In zijn verhaal gaf hij mij ook een verklaring voor de uitslag die ik boekte bij de waterschapsverkiezing in Bergen op Zoom (37,7 %). In gemeenteraadstermen 13 zetels. De kiezer kiest bij waterschapsverkiezingen niet voor liberale, christen democratische of socialistische dijken, maar voor deskundigheid was zijn stelling. Daarom is verklaarbaar waarom (als de uitslag van de waterschapsverkiezing vergeleken wordt met die van de Staten die op dezelfde dag gehouden werden) zelfs circa 800 Bergse VVD stemmers bij de waterschapsverkiezing, ondanks dat ze ook op de VVD konden stemmen, op Ons Water, mijn waterpartij, stemden. Die kiezers gaven volgens Kuks het signaal dat zij geen behoefte hebben aan een verpolitiekt waterschap, maar kiezen voor een waterschap dat bestuurd wordt door experts, zoals dat honderden jaren het gebruik was. Nu is het aan de landsregering om het onzalige besluit van het lijstenstelsel bij de waterschapsverkiezing, en daarmee de deur open zette voor de politiek in de waterschapswereld, terug te draaien.

Bij het afscheid kreeg ik het boekje “Building blocks for good water governance” uitgereikt.
Voor de komende weken weer wat leesvoer.

Louis van der Kallen

Geen reacties

(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 38: TOEKOMST GERICHT?

door - PUBLICATIES

| 08-03-2016 | 23.00 uur |

(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 38: TOEKOMST GERICHT?

Minister Schultz ziet nu geen reden om het Plan Sluizen (ook Plan Spaargaren genoemd: de aanleg van sluizen in de Nieuwe Waterweg), op korte termijn uit te voeren. Het plan is uitgebreid onderzocht door Rijkswaterstaat en de groep ingenieurs die het plan ondersteunden. Sluizen in de Rijn-Maasmonding zijn een serieuze optie voor de tweede helft van deze eeuw, stelt de minister in haar brief aan de Tweede Kamer.

Volgens de ingenieurs die destijds de Deltawerken bedachten (Spaargaren, d’Angremond, Hoekstra, Van Oorschot, Vroege en Vrijling) zal de Maeslantkering bij toenemende zeespiegelstijging en heviger stormen steeds vaker moeten sluiten. Dat kan betekenen dat het een keer mis gaat, want de kering is ontworpen met een faalkans van 1:100. De ingenieurs zijn van mening dat op termijn een sluis onvermijdelijk is. En omdat tussen besluitvorming en daadwerkelijk in bedrijf stellen tientallen jaren zitten, pleiten zij er voor snel te besluiten tot de aanleg van sluizen in de Nieuwe Waterweg. De minister wil de huidige Maeslantkering op zijn vroegst in 2070 vervangen. Zij wil de besluitvorming laten afhangen van de snelheid van de zeespiegelstijging. Tegen die tijd zou het Plan Spaargaren (Plan Sluizen) als alternatief moeten worden meegenomen, schrijft de minister in haar brief de Tweede Kamer.

Tijdens het Wetgevingsoverleg in november 2014 diende het Kamerlid Geurts een motie in om de variant om sluizen aan te leggen in de Nieuwe Waterweg op korte termijn beter te onderzoeken, waarbij eventuele verlaging van de waterstanden achter de sluis en de effecten op het tegengaan van verzilting worden meegenomen en de voor- en nadelen, ook ten aanzien van de kosten, voor te leggen aan de Tweede Kamer. Dat onderzoek is intussen uitgevoerd en de uitkomsten zijn door de minister besproken met onder meer de Deltacommissaris en Frank Spaargaren.

Ir F.Spaargaren heeft op het besluit van de minister mede namens: Prof.Ir.K.d’Angremond, Ir.A.J.Hoekstra, Ir.J.H.vanOorschot, Ing.C.J.Vroege en Prof.Drs.Ir.H.Vrijling, per brief aan de vaste commissie van Tweede Kamer Infrastructuur en Milieu gereageerd. In mijn beleving maken de geleerde heren gehakt van de brief van de minister. Zij houden vast aan de kern van hun advies: “Wij zijn van oordeel dat voor het verzekeren van de gewenste veiligheid, een robuuste zoetwatervoorziening en het tegengaan van verdere verzilting, de sluizen in 2050 dienen te zijn gerealiseerd. Gezien de lange procedure tijd en de bouwtijd moet ons inziens rond 2020 een principe beslissing worden genomen.”

Uit de brief van de geleerde heren blijkt helder: zij vinden het besluit van de minister niet verstandig. De groep gepensioneerde ingenieurs en professoren die het Plan Sluizen bedachten achten voor grote civiele werken met een levensduur van 50 tot 100 jaar adaptatie niet relevant. Over tien jaar weten we immers niet veel meer dan we nu weten. In de tussentijd worden wel beslissingen uitgevoerd die niet passen in Plan Sluizen en dat kan leiden tot 2 – 3 miljard extra kosten. Als voorbeeld vermelden zij: “Het zout maken van het Volkerak-Zoommeer. In het plan sluizen blijft het Volkerak-Zoommeer zoet en in open verbinding met het Haringvliet.”

Waarom iets uitstellen dat uiteindelijk onvermijdelijk is? Dat ook nog eens betekent dat op termijn kosten bespaard worden en dat er nu werkgelegenheid kan worden geboden in een tijd van grote werkloosheid. Eerder publiceerde Ons Water reeds over de wenselijkheid van sluizen in de Nieuwe waterweg een artikel met als titel: “DE HONGER NAAR ZOET WATER”.
Voor Ons Water is helder: de onnodige verspilling van geld en de vernietiging van de mooie natuur kan nog voorkomen worden. Stop de verzilting. Teken de petitie via https://www.petities24.com/

Chris Ooms

Eén reactie

OVER WATER – 31

door - PUBLICATIES

| 05-03-2016 | 09.20 uur |

OVER WATER – 31

1 maart
’s Morgens de DB vergadering met als eerste agendapunt een presentatie door Harry ter Braak van WagenaarHoes over de strategische heroriëntatie van Aquon, een samenwerkingsverband van negen waterschappen voor water gerelateerd onderzoek en advisering. De resultaten waren de afgelopen jaren niet wat van de samenwerking mocht worden verwacht. Er blijkt een toekomst! Er kunnen zaken beter en er hadden zaken vanaf de start beter gekund. Als ik even de pet opzet van raadslid van de gemeente Bergen op Zoom denk ik: laten we maar snel een dergelijk onderzoek ook doen naar de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant. Daar lopen nu de verliezen de spuigaten uit en ik sluit niet uit dat daar dezelfde soort zaken beter kunnen als nu geconstateerd word bij start van Aquon. Ook daar zou het misschien dienstig zijn om als deelnemende organisatie de rol van eigenaar en gebruiker van elkaar los te koppelen.

Andere onderwerpen waren onder andere: duurzame vergisting, de natte natuurparel Lage Vuchtpolder, de actualisatie van de communicatievisie en ook de aanpak van wateroverlast. Voor mij was er ook een leerpunt bij die stukken. Het KNMI maakt zelfs een weersverwachting voor het komende voorjaar! De kans op een natter dan normaal voorjaar wordt op zo’n 70 % geschat en dat is allemaal te danken aan de zeer sterke El NiÃ±o van 2015/2016 die eind november heeft gepiekt.

In de avond een bijeenkomst van de werkgroep bestuurlijke vernieuwing waarin vooral de bijeenkomst met de fractievoorzitters op 16 maart werd voorbereid, de eerste BOB discussie op 17 februari werd geëvalueerd en gediscussieerd werd over hoe het onderwerp besturen op hoofdlijnen aan te pakken.

Deze week heb ik ook het boek “Bouwen aan de delta” gelezen, waarin alle inzendingen voor de Prof. Dr. Ir. J.F. Agemaprijs 2015 werden toegelicht. Een lezenswaardig inspirerend boek. Met mooie voorbeelden hoe er op tal van plekken in vooral Nederland, maar ook in de rest van de wereld door Nederlanders en Nederlandse bedrijven gewerkt wordt aan vaak multifunctionele waterbouwkundige werken.

Louis van der Kallen

77 reacties

(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 37: ACTIE

door - ingezonden artikelen, PUBLICATIES

| 02-03-2016 | 15.25 uur |

(NATTE/ZOUTE) DROOM OF NACHTMERRIE – 37: ACTIE

Op www.overheid.nl onder officiële bekendmakingen is te vinden: “Ontwerpbeschikking Natuurbeschermingswet 1998, Vereniging van Beroepsvissers op het Volkerak-Zoommeer in Natura 2000-gebied Krammer-Volkerak. Onderwerp: Omgevingsdienst Haaglanden maakt namens Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland bekend dat het voornemen bestaat om vergunning te verlenen aan Vereniging van Beroepsvissers op het Volkerak-Zoommeer voor het uitoefenen van beroepsvisserij in het Natura 2000-gebied Krammer-Volkerak tot 1 januari 2021.”

Als deze vergunning verleend wordt krijgt de beroepsvisserij toestemming te vissen in een Natura 2000 gebied. Dat komt mij vreemd voor. Ik verkeerde in de veronderstelling dat dit voor de natuur beschermde gebieden waren. Ook de sportvisserij roept op tot actie!

Wat is de reden om voor deze vorm van natuur aantasting te kiezen? De economische waarde van de beroepsvisserij op het Volkerak/Zoommeer is gering ten opzichte van de economische waarde van de sportvisserij. Veel watersporters bezoeken de havens rond het Volkerak/Zoommeer vanwege de geweldige waarde die deze wateren hebben voor de sportvisserij. Nu lijkt het er op, terwijl de financiering van de verzilting nog niet rond is, er met leegvissen wordt begonnen waarmee de natuur en de sportvisserij grote schade wordt toegebracht en daarmee de huidige verdiencapaciteit van de recreatie verder wordt ondermijnd.

Voor Ons Water is helder: de onnodige verspilling van geld en de vernietiging van de mooie natuur kan nog voorkomen worden. Stop de verzilting. Teken de petitie via https://www.petities24.com/

Chris Ooms

Geen reacties

OVER WATER – 30: GRAVERS IN DIJKEN EN OEVERS

door - PUBLICATIES

| 27-02-2016 | 13.45 uur |

GRAVERS IN DIJKEN EN OEVERS

Procambarus clarkii, de rode Amerikaanse rivierkreeft

Als waterschapsbestuurder volg ik al jaren de vakliteratuur als het gaat om de bedreigers van onze dijken en oevers. Van muskusratten en beverratten weten we al heel lang dat ze een bedreiging zijn voor onze dijken en deze overlastdieren worden dan ook al jaren door de muskusrattenbestrijders van onze waterschappen bestreden. Steeds vaker blijken ook de bevers ons als dijk- en oeverbeheerders voor problemen te stellen. Deze dieren zijn beschermd en een paradepaardje van ons en van de natuurliefhebbers dus we proberen met respect voor hen en hun biotoop de dijken en oevers op orde te houden. Ook mollen zijn, zeker na een zachte winter, een probleemsoort die zo nu en dan schade veroorzaakt aan dijken en oevers.

Recent kwam ik op H2O-online een artikel tegen van weer een nieuwe loot: (exotische) rivierkreeften. Een lezenswaardig en verontrustend artikel. Voor het werkgebied van Brabantse Delta zijn een drietal soorten van belang:

Pacifastacus leniusculus, de Californische rivierkreeft, waargenomen rond Tilburg,
Procambarus clarkii, de rode Amerikaanse rivierkreeft waargenomen rond Breda en Tilburg en
Orconectes limosus, gevlekte Amerikaanse rivierkreeft die ook in ons het werkgebied is waargenomen (zoals aangegeven in afbeelding 2 van het artikel).

Op basis van Nederlandse waarnemingen is graafgedrag bekend van twee van de drie hier bovenvermelde soorten. Te weten: de rode en gevlekte Amerikaanse rivierkreeft. Zij maken gangenstelsels in de oevers. Het gegraaf zorgt voor extra baggeraanwas en ondermijnt waterkeringen en oevers. Het wordt tijd dat deze beestjes op de menukaart komen van ons mensen en van liefhebbers van kreeftenvlees in de natuur. Anders gaan ze, als hun verspreiding door gaat, uiteindelijk voor meer werk en kosten voor de waterschappen zorgen.

24 februari
In de middag de presentatie van de film over de (oud)bewoners van de Overdiepse Polder. De bijeenkomst was een soort van afsluitende bijeenkomst, waarin centraal stond een meer dan een uur durende film/documentaire waarin (oud)bewoners van de Overdiepse Polder terug kijken op de periode van het project. Ze gaven onverbloemd en met een lach en een traan hun mening over hoe zaken waren gelopen, hoe het beter/anders had gekund en wat de gevolgen zijn van het project op hun onderlinge relaties. Het project heeft meer veiligheid opgeleverd voor circa 4 miljoen mensen en een bijdrage geleverd aan de toekomst van een aantal gezinnen en bedrijven en ook een landschap opgeleverd dat in de toekomst gewaardeerd zal gaan worden. Maar de gevolgen op de onderlinge relaties zijn soms groter dan door bestuurders gerealiseerd wordt. Ik hoop dat de film, en hoe de bewoners die aan het woord kwamen hun pijn en vreugde lieten zien, behulpzaam kan zijn om de ontstane kloven tussen mensen weer te helen.

In de avond de waterschapskring voor agrariërs in de werkplaats te Raamsdonksveer. Deze bijeenkomst stond in het teken van samenwerken, betrokkenheid en van elkaar leren en weten wat er speelt in West-Brabant. Tijdens de Waterschapskringen wil het dagelijks bestuur van waterschap Brabantse Delta graag van gedachten wisselen over ontwikkelingen die voor de ingelanden en bedrijven van belang kunnen zijn en hoe het waterschap daarin ondersteunend kan zijn. Ik mocht er vele vragen beantwoorden.

25 februari
Het bestuurlijk overleg van werkeenheid 4 waarin wethouders van de gemeenten Werkendam, Woudrichem, Aalburg, Oosterhout, Geertruidenberg en Drimmelen samen met de twee DB leden van de waterschappen Brabantse Delta en Rivierenland het programma bespreken en vaststellen voor 2016. Van de vele op te pakken onderwerpen, ben ik vooral blij met het ontwikkelen van een visie op klimaatadaptatie. Een visie die straks vast ook gebruikt kan gaan worden in andere werkeenheden. De lokatie Biesbosch Museum Eiland en de directie omgeving vond ik inspirerend. Een locatie die een bezoek meer dan waard is, zie onderstaande foto’s.

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 29

door - PUBLICATIES

| 20-02-2016 | 02.00 uur |

15 februari
Om 10.00 uur een bestuurlijk overleg met wethouder Harry van de Ven van de gemeente Goirle over het waterschapsproject ‘inhaalslag Keur en oneigenlijk grondgebruik’.

16 februari
In de morgen eerst een bijeenkomst ter voorbereiding van de waterkringbijeenkomsten die komende week gehouden worden. Dat zijn bijeenkomsten waar ingelanden (inwoners en bedrijven in het werkgebied van het waterschap) in discussie kunnen gaan met ambtenaren en bestuurders.

Daarna de vergadering van het Dagelijks Bestuur met op de agenda onder andere: het Delta programma zoetwater, de kadernota, de aanpak ruimtelijke adaptatie, burgerparticipatie bij de verbetering van de regionale keringen en de voorbereiding van diverse commissies van de Unie van Waterschappen.

17 februari
In de middag een telefonisch overleg met wethouder Berend de Vries over de regionale energie strategie-initiatieven die gestart worden in de regio hart van Brabant.

In de avond de AB vergadering met onder andere de agendapunten: de actualisatie van de communicatievisie (waarbij het AB oordeelvormend met elkaar in debat ging), het projectplan ‘EVZ Dorpswaterloop te Alphen’, het uitvoeringskrediet voor het hoogwaterbeschermings-programma 2016 en een aanvullend uitvoeringskrediet voor een project in de Noordpolder bij Ossendrecht. Als mededeling stond “Resultaten heroriëntatie archiefbeheer” ook op de agenda. Ik mocht de complimenten voor dit project en de bezuiniging (1,48 miljoen in de komende tien jaar) in ontvangst nemen. Die complimenten komen ook Jan Slenders toe, mijn vervanger in de periode maart 2014/juni 2015.

18 februari
In de middag de ingebruikname archiefbewaarplaats Hof van Bouvigne met als spreker Gerard Rooijakkers die in 2008 in opdracht van het waterschap betrokken is geweest bij de ontwikkeling van de Natte Canon. Hij houdt een korte lezing met de titel “Weggooien en bewaren”. Het was een boeiend en leerzaam betoog over de archiefwet en de redenen voor het bestaan van deze wet. Ik zelf mocht de openingshandeling verrichten: het onthullen van een archiefstuk uit 1588 waarin, net als nu, de burgers klagen over de hoge waterschapslasten waarvoor zij gesteld staan. Zoals wel vaker: er is weinig nieuws onder de zon.

19 februari
Ik ben deze dag weer naar de PAL lezing geweest in het Provinciehuis van Zuid-Holland. In de statenzaal van Zuid-Holland direct achter de mooie deuren (zie foto) heb ik onderhand een vaste plek. Dirk Sijmons gaf een lezing over “Het energielandschap van de toekomst”. Het energieakkoord van Parijs zal nog al wat gaan betekenen voor de landschappen in ons land en de rest van de wereld. Hoewel de woorden landschap en ruimte niet voorkomen in het energieakkoord, zal het in de praktijk van zowel de provinciale als de lokale overheden het gebruik van de ruimte zijn waar het omgaat. Want de zonnecollectoren en de windturbines zullen ergens moeten komen om de enorme doelstelling van CO2 reductie te halen. Nu neemt de concentratie van CO2 in de lucht jaarlijks met 2 p.p.m. toe en de rekenmodellen zeggen dat, om beneden de 2 graden temperatuurstijging te blijven, we snel tot reductie van de uitstoot moeten komen. Wat mij opviel in de lezing was een uitsprak die laat zien hoe hard het gaat. Volgens Dirk Sijmons hebben we de laatste 400 jaar net zoveel koolstof verbrandt en in de lucht gebracht als de natuur in 400 miljoen jaar in de bodem heeft achtergelaten. Dat laat zien hoe absurd en onverantwoord wij mensen met de rijkdom die de natuur in de loop der jaren heeft opgebouwd omgaan. Je reinste roofbouw!

Louis van der Kallen

Geen reacties

OVER WATER – 28: RAPPORT “EEN BEETJE NAT”

door - PUBLICATIES

| 13-02-2016 | 10.45 uur |

Tessy van de Linde, Tamanna Wahdat en Almedina Zuljko hebben op mijn verzoek en met mijn medewerking, in het kader van hun studie aan de â€ŽJuridische Hogeschool Avans – Fontys, de afgelopen maanden een onderzoek uitgevoerd naar de voorwaarden waaronder de gemeenteraad van Loon op Zand een gebod tot afkoppeling van de gemeentelijke vuilwater riolering mag opnemen in een gemeentelijke verordening. Het rapport “een-beetje-nat” is recent verschenen. Ik ben er blij mee en ik denk dat menige gemeente hier iets aan kan hebben bij het nader uitwerken en vormgeven van het gemeentelijk waterbeleid in het kader van klimaatadaptatie en het aanpakken van hittestress. Ik bedank de dames voor hun kwalitatieve inzet en de manier waarop ze zich gestort hebben op een voor velen misschien saai onderwerp, maar waaraan een groot maatschappelijk belang verbonden is.

10 februari
In de middag een portefeuillehouderoverleg over het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak.

11 februari
Met de partijleider van West-Brabant Waterbreed gesproken over het waterschap en een aantal locaties bezocht die qua waterbeheer naar zijn mening aandacht behoeven.

12 februari
Vandaag de Unie commissie Waterkeringen (CWK) in Amersfoort met agendapunten zoals:

Het beoordelingsinstrumentarium voor de veiligheidsbeoordeling van de primaire waterkeringen
De samenwerking bij de beoordeling van de primaire waterkeringen
Het plan van aanpak 2^e planronde richtlijn overstromingsrisico’s
De nationale omgevingsagenda
En de strategische onderwerpen voor de CWK 2016.

Een technische, maar leerzame vergadering.

Louis van der Kallen

2 reacties

OVER WATER – 27: RIONED SYMPOSIUM 2016

door - PUBLICATIES

| 06-02-2016 | 09.50 uur |

2 februari
In de morgen DB met onder andere een thema sessie over de aanpak watergebiedsprogrammering en de KRW-watersysteemanalyses, alsmede de agendapunten: de actualisatie van de communicatievisie en de adviesnota over het project “Sloten, oevers en dijken op orde”.

In de middag het bestuurlijk overleg met wethouders van de gemeenten Gilze-Rijen, Baarle-Nassau en Alphen/Chaam over het waterschapsproject ‘inhaalslag Keur en oneigenlijk grondgebruik’ in het gemeentehuis van Baarle-Nassau.

3 februari
In de morgen een telefonische vergadering over de scoop van het dijkverbeteringsproject Geertruidenberg/Amertak.

In de middag een bijeenkomst van de werkeenheid Hart van Brabant te Tilburg met als agendapunten onder andere een evaluatie van de uitgevoerde projecten in 2015 en het programma voor 2016. Waar ik trots op ben is dat in deze werkeenheid voorlopig een drietal gemeenten met behulp van het waterschap Brabantse Delta op het vlak van maaien en baggeren gezamenlijk een bestek hebben opgesteld en aanbesteed. Dit is een stap verder in de onderlinge samenwerking dan het nationaal bestuursakkoord beoogde. Een dik compliment voor die gemeenten. Hopelijk gaan in 2016 meer gemeenten meedoen. De besparingen tellen weliswaar niet mee in de te halen prestaties in het kader van het nationaal bestuurakkoord, maar tellen wel lekker aan. Wat ook leuk is, als het gaat om de aanpak van de kwetsbaarheid, is dat de werkeenheid Meierij van het waterschap de Dommel hierbij betrokken is. Ook dit is een blijk van de verdergaande ambities van de werkeenheid Hart van Brabant en de wil echt samen te werken waar het kan.

In de avond een thema AB over duurzaam financieel beheer en de op te stellen kadernota.

4 februari
Het Rioned symposium bezocht in Utrecht. Het symposium begon voor mij pas goed met de lezing van Prof. Dr. Wim de Ridder. Een voor mij inspirerend verhaal met veel punten van herkenning. Hij schetste op basis van een aantal uitspraken van leiders van grote ondernemingen een aantal te verwachten ontwikkelingen, zoals over de zelfrijdende auto’s, waarvan Google zegt: “We gaan door tot dat er 90 % minder auto-ongelukken zijn”. Dan kwam de vraag op: “mogen we in 2025 nog wel zelf autorijden?”, als wij mensen de risicofactor zijn.
Op de dag dat Shell haar cijfers bekend maakte en stelde dat in deze eeuw fossiele brandstoffen de energiebron voor het gemotoriseerd verkeer zouden blijven, stelt de CEO van Tesla dat de komende jaren de ontwikkeling van batterijen een bereik van 1500 kilometer mogelijk gaan maken. De Ridder stelde ook dat de algoritmes van de computers geen ethiek kennen en dat de weerstand van de oude verdienmodellen van de grote ondernemingen niet zal baten. Wanneer komt voor de Shell’s van deze wereld het ‘Kodak moment‘?
De wet van Moore blijkt al bijna 50 jaar mee te gaan. Computers worden alsmaar sneller. De maatschappij kraakt en steeds vaker komt de vraag boven: kan de mens wel mee in dit tempo van de technologische ontwikkeling? Steeds meer mensen roepen om een moratorium op technologische ontwikkelingen, omdat voor velen de ontwikkelingen te snel gaan en deze een groot effect hebben op de samenleving. Natuurlijk is het een onmogelijkheid om de technologische ontwikkelingen stil te leggen. Maar het laat wel zien dat het de samenleving bezig houdt. Met name de onderklasse leidt er onder, volgens Wim de Ridder. Toen ik verwees naar de Luddieten bevestigde hij de vele overeenkomsten tussen de eerste industriële revolutie en de vierde die nu aan de gang is.

Daarna heb ik een privébezoek gebracht aan de gemeente Oostzaan, waar ik het natuurgebied Het Twiske bezocht. Een prachtig veenweide gebied met veel water dat een bezoek zeker waard is. Ook op deze winterdag is het daar goed wandelen of fietsen.

Louis van der Kallen